Autostrada A1, Autostrada Bursztynowa[f][7] – częściowo płatna autostrada w Polsce leżąca w ciągu międzynarodowej trasy E75, leżąca w VI transeuropejskim korytarzu transportowym. Po rezygnacji z budowy autostrady A3 wzdłuż zachodniej granicy kraju, A1 jest jedyną polską autostradą o przebiegu południkowym.
Katowicach – odcinek na terenie województwa śląskiego.
W ostatni weekend lipca 2012 po północnym odcinku A1 (Gdańsk – Toruń) przejechało 56 tysięcy pojazdów, a w ciągu całego miesiąca – 1,3 mln samochodów (wzrost o 70% w stosunku do lipca 2011). Miesiąc później średnie dobowe natężenie ruchu wynosiło 43 tysiące pojazdów (w I półroczu 2012 – 29 tysięcy). 26 lipca 2014 odcinek ten pokonało 63 tys. pojazdów, a 17 sierpnia 2014, po doraźnym zwolnieniu kierowców z opłat – 93 tysiące pojazdów[24][25]. Kolejnymi rekordowymi dniami były 30 lipca 2016 – 90 tys. pojazdów, 8 sierpnia 2015 – 92 tys., 17 sierpnia 2015 – 93 tys. pojazdów[26] oraz niepobity do tej pory rekord dzienny z 12 sierpnia 2017 – 101 tys. pojazdów[27].
W lipcu i sierpniu 2014 z A1 między Toruniem a Gdańskiem skorzystało ok. 3,5 mln pojazdów (wzrost o ponad 0,5 mln w stosunku do 2013), w 2015 – 4 mln, a w 2016 – 4,3 mln. Średnia dzienna ilość przejazdów wyniosła w 2014 r. 57 tys. pojazdów, podczas gdy rok wcześniej było ich o 14 proc. mniej[28]. W 2015 średnia dobowa wzrosła do 67 tys., a w 2016 do 70,1 tys. pojazdów.
W ostatnim tygodniu sierpnia 2012 13% kierowców pokonało ten odcinek autostrady z prędkościami w granicach 150 do 255 km/h[29]. W 2014 na odcinku tym zginęły 3 osoby, a w I połowie 2015 ranne zostały 44 osoby[30]. Liczba wypadków na tym fragmencie A1 utrzymuje się na stałym poziomie 50-60 zdarzeń rocznie, a liczba kolizji spadła ze 782 w najgorszym pod tym względem roku 2017 do 603 w 2020[31].
W marcu 2020, w związku z pandemią koronawirusa COVID-19, autostradą przejechało 1 mln 120 tys. pojazdów, tj. o 28% mniej niż w roku 2019 (ponad 1,5 mln). W kwietniu ruch na autostradzie spadł w stosunku do roku poprzedniego o ponad 50 proc. Podczas majowego weekendu z trasy skorzystało tylko 72 tys. kierowców[32].
W 2020 roku z płatnego odcinka autostrady A1 skorzystało 17 873 557 pojazdów. Średnie dobowe natężenie wyniosło niecałe 49 tys. pojazdów i było o 14% mniejsze niż w roku 2019[33]. W pierwszych latach funkcjonowania autostrady natężenie ruchu osiągało wielkość 12–13 mln pojazdów rocznie. Rekordową wartość 21 012 969 pojazdów osiągnęło w 2018 roku[34]. Ogółem w latach 2011–2021 przejechało tędy 195 mln pojazdów[35].
W toku eksploatacji odcinka płatnego wzrósł udział pojazdów ciężarowych w ruchu między Gdańskiem i Toruniem z 11% w pierwszych latach funkcjonowania autostrady do 22% w 2021 roku[34]. W 2021 z bezgotówkowych form płatności korzystało 73 proc. kierowców, co skróciło średni czas obsługi na bramkach z 13,5 sekundy w 2011 do 9 sekund w 2021, co zwiększyło przepustowość punktów poboru opłat o ok. 100 pojazdów na godzinę[35].
Zarządca koncesjonowanego odcinka realizuje działania minimalizujące wpływ drogi na środowisko. Na Miejscu Obsługi Podróżnych Kleszczewko zamontowano kolektory słoneczne, w 2020 wprowadzono segregację odpadów na MOP Olsze, wiosną 2021 na węźle Stanisławie zasiano pierwszą łąkę kwietną w pasie autostrady. Sukcesywnie trwa modernizacja na oświetlenie LED[34].
Historia budowy
XX wiek: pierwsze plany, budowa „gierkówki” i obwodnicy Torunia
Autostrada A1 była przewidywana do realizacji w latach 60. XX wieku jako fragment Transeuropejskiej Autostrady Północ-Południe (TAPP), mającej w zamyśle łączyć Skandynawię z krajami basenu Morza Śródziemnego. W latach 1978–1989 wybudowano pierwszy (17,5 km) jej odcinek: Tuszyn – Piotrków Trybunalski.
Wybudowana w latach 1992–1998 wschodnia obwodnicaTorunia – przeprawa mostowo-drogowa przez Wisłę i Drwęcę, jedna jezdnia o dł. 10,7 km, przebudowana razem z dobudową jezdni zachodniej w latach 2008–2011. Po wybudowaniu wschodnia jezdnia autostrady oznaczona jako S10.
29 lipca 2005 koncesjonariusz, Gdańsk Transport Company S.A., rozpoczął budowę północnego odcinka autostrady Rusocin – Nowe Marzy o długości 89,5 km. Odcinek ten na całej długości budowany był w przekroju dwujezdniowym, czteropasmowym, z rezerwą na trzeci pas. Oddanie do ruchu całości budowanego odcinka nastąpiło dnia 17 października 2008[9].
17 października 2008 otwarto odcinek Swarożyn – Nowe Marzy (w okolicach Grudziądza).
Odcinek Toruń – Nowe Marzy
9 czerwca 2006 GDDKiA ogłosiła przetarg przyspieszony i już 9 sierpnia udzieliła zamówienia firmie Transprojekt Gdański Sp. z o.o. na przygotowanie w ciągu 14 miesięcy dokumentacji dla odcinka Nowe Marzy – Toruń-Południe (o dł. 62,42 km). Równolegle trwały prace projektowe prowadzone przez wyłonionego wcześniej koncesjonariusza tego odcinka, Gdańsk Transport Company (GTC SA). W styczniu 2007 minister Polaczek zadecydował o unieważnieniu koncesji GTC na budowę tego odcinka, argumentując, że tańsze będzie wybudowanie go przez GDDKiA[40]. GTC odwołało się od tej decyzji i wygrało rozprawę w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Warszawie.
22 stycznia 2008 Ministerstwo Infrastruktury poinformowało, że rozpocznie negocjacje z GTC[41]. Przedstawiciele GTC poinformowali, że najbardziej prawdopodobna data oddania do użytku tego odcinka to koniec 2011 roku.
Październik 2005 – wojewoda śląski podpisał decyzję lokalizacyjną dla całego odcinka autostrady A1 w granicach województwa śląskiego.
16 listopada 2007 rozpoczęto budowę odcinka Świerklany – Gorzyczki o dł. 18,4 km[44]. Wykonawcy: konsorcjum Alpine Meyreder Bau GmbH i Alpine Bau Deutschland. W grudniu 2009 kontrakt został zerwany przez GDDKiA z powodu niskiego zaawansowania prac[45].
23 grudnia 2009 oddany został odcinek Gliwice Sośnica – Bełk (w 2011 węzeł przemianowano na Rybnik)[46]. Jego budowa rozpoczęła się 26 marca 2007. 83% kosztów projektu, sięgających prawie 250 mln €, pokrył fundusz spójnościUnii Europejskiej. Długość tego odcinka wynosi 15,5 km.
13 sierpnia 2010 GDDKiA rozstrzygnęła przetarg na dokończenie budowy autostrady A1 na odcinku Świerklany – Gorzyczki. Wybrano firmę Alpine Bau[47] (z prawnego punktu widzenia inny podmiot gospodarczy niż pierwotny wykonawca).
6 września 2010 GDDKiA zerwała kontrakty (podpisane w czerwcu 2010 z w/w konsorcjami) z winy wykonawców.
1 października 2010 podpisano umowę na wykonanie Odcinka Świerklany – Gorzyczki[48]. Odcinek miał być gotowy na wiosnę 2012[49], następnie termin przesunięto na lipiec 2012 roku, kolejny termin wyznaczono na sierpień 2013 r.[50] Opóźnienie było związane z problemami przy budowie mostu w Mszanie[51][52].
15 grudnia 2010 oddano odcinek od węzła Bełk (obecnie węzeł Rybnik) do węzła Rowień (ob. Żory)[53], o długości 7,5 km.
21 kwietnia 2011 oddano odcinek Żory – Świerklany[54], o długości 7 km. Pierwotny plan zakładał, że cały odcinek Rybnik (d. Bełk) – Świerklany zostanie oddany do użytku w listopadzie 2010 roku; powódź pokrzyżowała plany drogowców, gdyż plac budowy został zalany i na jego części nie można było prowadzić robót objętych kontraktem.
30 listopada 2012 oddano do użytku fragment Mszana – granica z Czechami w Gorzyczkach, o długości 11,1 km. (z jednoczesnym poprowadzeniem objazdów mostu w Mszanie drogami wojewódzkimi oraz dla samochodów ciężarowych drogą krajową nr 78 przez Wodzisław Śląski do Bogumina)[21].
W maju 2013 roku firma Alpine Bau wycofała się z budowy mostu w Mszanie[55]. Do dokończenia budowy wybrano firmę Intercor[56].
23 maja 2014 oddano do użytku fragment Świerklany – Mszana, o długości 7,2 km kończąc w ten sposób cały odcinek Gliwice – granica z Czechami. Formalna data zakończenia tej inwestycji to 17 lipca, jednakże dalsze prace wykonywane były przy odbywającym się ruchu[57].
Odcinek Sośnica – Pyrzowice
Na marzec 2009 zaplanowano wydanie pozwolenia na budowę kolejnego odcinka autostrady A1 z Gliwice Wschód do Piekar Śląskich oraz z Piekar do Pyrzowic. Ukończenie odcinków przewidziano na koniec 2011 roku.
27 lipca 2009 konsorcjum firm Budimex Dromex i Mostostal Warszawa podpisało umowę na zbudowanie liczącego ponad 16,1 km odcinka autostrady A1 między Pyrzowicami a Piekarami Śląskimi. Wykonanie robót zaplanowano do marca 2012 r., a koszt na blisko 1 mld 830 mln zł[58].
23 grudnia 2009 roku oddany został do użytku węzeł autostradowy Gliwice Sośnica budowany przez spółkę J&P Avax z Grecji[46]. Jednak całość robót związanych z budową węzła została zakończona w lipcu 2010 roku. Umowę na przebudowę węzła podpisano 30 maja 2008[59].
30 września 2011 oddano odcinek Maciejów (węzeł Gliwice Wschód) – Gliwice Sośnica, o długości 6,017 km. Umowę na budowę tego odcinka podpisano 9 marca 2009. Wykonawcą było konsorcjum firm ze spółką Polimex-Mostostal na czele. Koszt budowy wyniósł 1,1 mld zł[60].
22 grudnia 2011 oddano odcinek Zabrze Północ – Gliwice Wschód, o długości 8,06 km[61].
29 maja 2012 firma Budimex uzyskała pozwolenie na użytkowanie 16-kilometrowego odcinka Pyrzowice – Piekary Śląskie[62]. Odcinek Piekary Śląskie – Zabrze Północ zostanie dopuszczony do ruchu na początku czerwca, a wszelkie prace wykończeniowe tego odcinka zakończą się we wrześniu 2012 roku[63]. 1 czerwca 2012 roku odcinek ten został otwarty[64].
1 czerwca 2012 – oddano odcinek Pyrzowice – Zabrze Północ, o długości 28 km[64].
17 października 2012 oddano z opóźnieniem węzeł Bytom, znajdujący się na odcinku Pyrzowice – Zabrze Północ[65].
Koszt realizacji odcinka Sośnica – Pyrzowice wyniósł 5 mld 859 mln zł, w tym dofinansowanie z UE 4 mld 652 mln zł[66].
Odcinek Stryków – Toruń
22 grudnia 2008 otwarto jedną 3-kilometrową jezdnię na obwodnicy Strykowa (tymczasowy węzeł Stryków Płn. – Łódź Północ/Stryków I).
17 czerwca 2010 GDDKiA podpisała umowę z dwoma konsorcjami: PBG SA i SRB Civil Engineering Limited na wykonanie odcinka Toruń-Południe – Kowal o długości 64 km w rozbiciu na dwa etapy: Toruń-Południe – Włocławek-Północ oraz Włocławek-Północ – Kowal[67] z terminem realizacji do września 2012.
13 listopada 2012 oddano do użytku fragment Kowal – Łódź Północ, którego budowę podzielono na następujące odcinki: Kowal – Kutno-Północ (29,8 km), Kutno-Północ – Kutno-Wschód (15,2 km), Kutno-Wschód – Piątek (9 km) i Piątek – Łódź-Północ (21 km)[68].
3 kwietnia 2013 r. podpisano umowy z nowym wykonawcą, konsorcjum firm Salini, Impreglio i Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów KOBYLARNIA S.A na budowę odcinka Toruń Płd. – Kowal, które miało 12 miesięcy na wykonanie prac[69]. 21 grudnia oddano do użytku 44 km odcinka od węzła Toruń Południe do węzła Włocławek Zachód.
30 kwietnia 2014 r. oddano do użytku 20 km odcinka Włocławek Północ – Kowal. Od tej pory autostradą A1 można jechać jednym ciągiem z Łodzi do Gdańska[70]. 30 kwietnia otwarto odcinek Włocławek Zachód – Kowal o długości 19,5 km.
W maju 2010 – spośród 11 ofert – wybrano ofertę konsorcjum Polimex-Mostostal (odc. Łódź Północ – Tuszyn) w wysokości 1,15 mld złotych.
22 grudnia 2010 podpisano umowy ze zwycięzcą przetargu na odcinek węzeł Łódź Północ – węzeł Tuszyn[71]; termin realizacji inwestycji planowany był na 32 miesiące[72] – do III kw. 2014 r.[73]
W kwietniu 2013 konsorcjum Polimex-Mostostal rozpoczęło prace budowlane na odcinku Łódź Północ – węzeł Tuszyn; potwierdzono wstępny termin zakończenia na sierpień 2014 r.[74]
W styczniu 2014 r, GDDKiA poinformowała, że Polimex nie dokończy budowy odcinka węzeł Łódź Północ – węzeł Tuszyn oraz że wkrótce ma zostać ogłoszony przetarg na nowych wykonawców[75]. W lutym tegoż roku ogłoszono trzy przetargi na dokończenie odcinka węzeł Łódź Północ – węzeł Tuszyn, w rezultacie zostaną podpisane trzy umowy na dokończenie budowy, o długości 14,15 km, 10,01 km oraz 13,13 km.
W sierpniu przetargi na budowę odcinka węzeł Łódź Północ – węzeł Tuszyn wygrały Mota-Engil oraz konsorcjum Strabagu i Budimeksu. Umowy podpisano: 30 września (na wykonanie odc. 3)[76], 3 października 2014 (na odc.1)[77] oraz 6 października (na odc. 2)[78]. Na wykonanie każdego z przedstawionych odcinków wykonawcy mieli 22 miesiące (wliczając okresy zimowe), tj. do lata 2016 r.[79][80]
Tuszyn – Pyrzowice. Długość odcinka: 121 km (podzielone na dwa etapy: Tuszyn – Częstochowa – 64 km, Częstochowa – Pyrzowice – 57 km).
9 września 2006 ukazała się wiadomość, że GDDKiA planuje wybudowanie 180-kilometrowego odcinka A1 Stryków – Pyrzowice w programie partnerstwa publiczno-prywatnego (niekoncesyjnego). W tym modelu państwo wnosi do spółek grunt, a prywatne firmy-partnerzy inwestycji (wyłonieni do listopada 2006) – pieniądze na inwestycję, którą również realizują. W ocenie ekspertów, prace przy budowie tego odcinka miałyby jednak nie zacząć się wcześniej niż wiosną 2009.
GDDKiA poinformowała, że odcinek A1 Stryków – Częstochowa – Pyrzowice ma powstać w systemie koncesyjnym. Oznacza to, że przejazd fragmentem przebudowanej na autostradę drogi nr 1 ma być płatny.
22 stycznia 2009 GDDKiA podpisała umowę ze spółką Autostrada Południe S.A. na wykonanie 180 km odcinka Stryków – Pyrzowice. W harmonogramie realizacji założono zakończenie robót do 31 maja 2012 na odcinkach Stryków – Tuszyn oraz Tuszyn – Częstochowa. Natomiast na odcinku Częstochowa – Pyrzowice wykonawca otrzymał 60 miesięcy na ukończenie robót, a więc ten odcinek przeznaczono do otwarcia około roku 2014, o ile wykonawca nie ukończy go wcześniej z własnej inicjatywy. Całkowity koszt zaplanowano na poziomie ok. 7,5 mld zł (41,6 mln za kilometr)[82].
Z powodów finansowych 23 stycznia 2010 prawa konsorcjum APSA do budowy i późniejszej eksploatacji odcinka wygasły[83]. Odcinek ma być budowany we własnym zakresie przez GDDKiA. Ze względu na konieczność poprawy projektów wykonanych przez Autostradę Południe budowa zostanie opóźniona[84].
22 lutego 2011 – Podpisanie umowy na zaprojektowanie 42,8 km autostrady A1 na odcinku granica województw łódzkiego i śląskiego – węzeł Zawodzie (z węzłem). Umowa opiewa na 7,17 mln zł, termin ukończenia to koniec kwietnia 2012. Wykonawcą jest firma Tebodin Poland Sp. z o.o.[85]
22 lutego 2011 – Podpisanie umowy na zaprojektowanie 31,9 km autostrady A1 na odcinku węzeł Zawodzie (bez węzła) – węzeł Pyrzowice (bez węzła). Umowa opiewa na 7,08 mln zł, termin ukończenia to koniec kwietnia 2012. Wykonawcą jest firma Mosty Katowice Sp. z o.o.[85]
24 lutego 2011 – Podpisanie umowy na zaprojektowanie 63,8 km autostrady A1 na odcinku Tuszyn – granica województw łódzkiego i śląskiego. Umowa opiewa na 11,64 mln zł, termin ukończenia to koniec kwietnia 2012. Wykonawcą jest konsorcjum składające się z firm: TRAKT (Polska), Sener (Polska), Sener Ingenieria Y Sistemas S.A. (Hiszpania)[85].
2015–2023: budowa autostrady z Pyrzowic do Piotrkowa Trybunalskiego
Odcinek Pyrzowice – Częstochowa
26 sierpnia 2015 – podpisanie umowy na budowę autostrady A1 na odcinku pomiędzy węzłami Woźniki (bez węzła) a Pyrzowice (bez węzła) (odcinek I)[86]. Wartość inwestycji wynosi 609,5 mln zł. Termin realizacji odcinka wynosi 30 miesięcy od podpisania umowy (z wyłączeniem okresów zimowych od 15 grudnia do 15 marca), planowane zakończenie budowy – listopad 2018 r.
31 sierpnia 2015 – podpisanie umowy na projekt i budowę autostrady A1 na odcinku pomiędzy węzłami Częstochowa Blachownia (bez węzła) a Częstochowa Południe (z węzłem) (odcinek G)[87]. Wartość inwestycji wynosi 219,38 mln zł. Termin realizacji odcinka wynosi 33 miesiące od podpisania umowy (z wyłączeniem okresów zimowych od 15 grudnia do 15 marca na etapie budowy – podczas projektowania są one włączone), planowane zakończenie budowy – listopad 2018 r.
12 października 2015 – podpisanie umowy na projekt i budowę autostrady A1 na odcinku pomiędzy węzłami Częstochowa Północ (z węzłem) a Częstochowa Blachownia (z węzłem) (odcinek F)[88]. Wartość inwestycji wynosi 703,28 mln zł. Termin realizacji odcinka wynosi 33 miesiące od podpisania umowy (z wyłączeniem okresów zimowych od 15 grudnia do 15 marca na etapie budowy – podczas projektowania są one włączone).
4 marca 2016 – podpisanie umowy na budowę autostrady A1 na odcinku pomiędzy węzłami Częstochowa Południe (bez węzła) a Woźniki (z węzłem) (odcinek H)[89]. Wartość inwestycji wynosi 574,4 mln zł. Termin realizacji odcinka wynosi 30 miesięcy od podpisania umowy (z wyłączeniem okresów zimowych od 15 grudnia do 15 marca), planowane zakończenie budowy – czerwiec 2019 r.
29 kwietnia 2019 – GDDKiA odstępuje od umowy na projekt i budowę odcinka Częstochowa Północ – Częstochowa Blachownia (odcinek F). Powodem odstąpienia jest prowadzenie, przez Generalnego Wykonawcę Salini Polska, kontraktów niezgodnie z zawartymi umowami, niewypełnianie zapisów dotyczących realizacji kontraktu w tym realizacji postępu robót zgodnego z harmonogramem oraz nieregulowanie płatności dla podwykonawców, usługodawców i dostawców materiałów[90].
24 lipca 2019 – podpisanie umowy z konsorcjum firm STRABAG Infrastruktura Południe z Wrocławia, BUDIMEX z Warszawy oraz BUDPOL z Częstochowy na „Kontynuację robót związanych z budową autostrady A1 na odcinku węzeł Rząsawa – węzeł Blachownia w zakresie robót zabezpieczających”[91]. Wartość umowy to 434,401 mln zł. Wykonawcy mają czas na wykonanie prac zabezpieczających do 15 listopada 2019 r. Jednocześnie GDDKiA przygotowuje postępowanie przetargowe na dokończenie prac na tym odcinku A1. To zamówienie będzie obejmowało wykonanie zakresu niezbędnego do uzyskania decyzji na użytkowanie obiektu budowlanego, warunkującej udostępnienie tego odcinka autostrady[92].
2 sierpnia 2019 – oddanie do użytku odcinków H oraz I[93]. Do czasu zakończenia budowy obwodnicy Częstochowy pojazdy ciężarowe o masie powyżej 12 ton nie mogą na węźle Częstochowa Południe kierować się w stronę miasta i drogi krajowej nr 1[93]; wyznaczono objazd w ciągu drogi ekspresowejS1 do węzła Podwarpie z drogami nr 1 i 86[94].
23 grudnia 2019 – udostępnienie dla ruchu ciągu głównego obwodnicy Częstochowy (ukończonego odcinka F: Częstochowa Północ – Częstochowa Blachownia na zasadzie przejezdności oraz ukończonego wcześniej odcinka G: Częstochowa Blachownia – Częstochowa Południe, który nie mógł być eksploatowany ze względu na brak węzła, który mógłby obsłużyć jego ruch). Prace na odcinku F wciąż trwają i zakończą się najwcześniej w II kwartale 2020 roku, więc obowiązują tymczasowe ograniczenia ruchu do 80 km/h. 15 lutego 2020 roku udostępniono kierowcom węzeł Częstochowa Jasna Góra na skrzyżowaniu z drogą krajową nr 43[95]. 10 czerwca 2020 udostępniono węzeł Częstochowa Blachownia[96].
Od 30 grudnia 2021, na całej długości budowanych i przebudowywanych odcinków dostępne są co najmniej po 2 pasy ruchu w każdą stronę, bez skrzyżowań w jednym poziomie[97].
24 czerwca 2022 oddano do użytku kierowcom dwie jezdnie autostrady na całości odcinków: A, C(przejezdność), D i E[98]. 24 listopada 2022 oddano zaś do użytku odcinek B, jednak na zasadzie przejezdności, gdyż wciąż trwało usuwanie pozostałości po czasowej organizacji ruchu, prace porządkowe oraz nanoszenie ostatecznego oznakowania poziomego[98]. Cała inwestycja zakończyła się 20 kwietnia 2023[99].
Odcinek Tuszyn - Częstochowa Północ
Odcinek/węzeł
Długość
Data podpisania umowy
Lata budowy
Koszty budowy [mln zł]
Termin realizacji
Oddanie do eksploatacji
A
przebudowa odcinka Tuszyn (bez węzła) – Piotrków Trybunalski Południe (z węzłem)[100]
↑Węzeł Częstochowa Północ dawniej nosił nazwę Rząsawa.
↑Według Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 9 lutego 2023 roku w sprawie ustalenia przebiegu dróg krajowych do przebiegu drogi krajowej nr 1 ma być zaliczany także odcinek alei Wojska Polskiego w Częstochowie od węzła autostradowego Częstochowa Północ do węzła z ulicą Warszawską (droga krajowa nr 91). Przedmiotowy odcinek, według rozporządzenia, nie stanowi zasadniczego przebiegu drogi krajowej nr 1.
↑ abNa odcinku Częstochowa Południe – Pyrzowice funkcjonuje tzw. oznakowanie eksperymentalne, zawierające m.in. numerację węzłów. „W” w tym przypadku oznacza nr węzła.
↑Vide Stowarzyszenie Miast Autostrady Bursztynowej. Przebieg autostrady jest w dużej części analogiczny do przebiegu szlaku bursztynowego.
↑Orientacyjny przebieg zamieszczony w: Polska: Mapa samochodowa 1:700 000, wyd. II Zmienione i poprawione, Szczecin: Wydawnictwo Kartograficzne KOMPAS, 1997–1998, ISBN 83-904373-3-3. Brak numerów stron w książce
↑Luki_SL, #325, [w:] [Polska] Historia budowy i eksploatacji dróg do 1989 roku [online], SkyscraperCity, 11 kwietnia 2009 [dostęp 2020-06-12]. .