Droga ekspresowa S86 – zbudowany w latach 1978–1986[1] odcinek drogi krajowej nr 86 o długości 5,9[2] km łączący Katowice (węzeł al. W. Roździeńskiego, ul. Murckowskiej i ul. Bagiennej) i Sosnowiec (węzeł Pogoń)[3]. W Katowicach jest częścią alei Walentego Roździeńskiego[1], w 2010 pierwsza[4], a od 2015 nieprzerwanie druga najruchliwsza trasa w Polsce[5][6][7], a jednocześnie lider wśród dróg ekspresowych z największą liczbą kolizji i wypadków w 2016 roku[8].
Droga posiada 2 jezdnie po 3 pasy na każdej z nich[2]. Od 1999 roku droga jest w zarządzie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad[2]. 13 października 2015 rząd zmienił rozporządzenie w sprawie sieci autostrad i dróg ekspresowych, oficjalnie dopisując do listy dróg ekspresowych trasę S86[9], co uczyniło ją najkrótszą drogą ekspresową w Polsce[1]. Jest to jedna z nielicznych dróg ekspresowych, których istniejące odcinki nie mają połączenia z resztą sieci autostrad i dróg ekspresowych.
Natężenie ruchu
Poranny korek na S86 w Sosnowcu w okolicy skrzyżowania dwupoziomowego z ulicą Piłsudskiego
Jako główny kanał komunikacyjny łączący Zagłębie Dąbrowskie z górnośląską częścią Konurbacji Katowickiej[10] droga S86 jest drogą o wysokim natężeniu ruchu[11], na której często występują korki. Zgodnie z wynikami Generalnego Pomiaru Ruchu (GPR) w 2010 miała największe natężeniu ruchu w Polsce z wynikiem 104 339 pojazdów na dobę[4][10]. Według GPR od 2015 roku była drugą pod względem natężenia ruchu drogą krajową po warszawskim odcinku S8, z natężeniem wynoszącym 112 212 poj./dobę[6] i podobnym wynikiem w roku 2020 i latach następnych[12][13]. Prof. Robert Tomanek z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach podaje, że 100 tys. aut na dobę to jest absolutna granica przepustowości tej drogi[14][5]. Wskazuje też, że niemożliwe jest jej poszerzenie przez ograniczenie sąsiadującą zabudową[5]. Jest to jedna z trzech dróg ekspresowych w Polsce gdzie poziom swobody ruchu w 2017 roku oceniany był najniżej, na ocenę C (bardzo przekroczony)[15]. Jak wynika z map GPR najwięcej ruchu generowane jest na tej trasie przez przyległe do Katowic miasta Zagłębia: Sosnowiec, Czeladź, Będzin[13] przy czym jak wynika za ponad 80% tego ruchu odpowiadają samochody osobowe[16]. Prof. Jerzy Runge z Uniwersytetu Śląskiego łączy nadmierne obciążenie trasy z policentrycznym modelem rynku pracy w regionie, gdzie Katowice zdecydowanie zdominowały lokalny rynek, co przekierowało strumień osób poruszających się w kierunku Katowic z okolicznych miast[17]. Z Sosnowca do Katowic podróżuje ponad 8 razy więcej osób do pracy niż w kierunku odwrotnym[17] i jest to rekord w skali kraju[17]. W dzień roboczy, jak podaje KZK GOP, autobusami, kursującymi przez S86 z Sosnowca i Dąbrowy jeździ 44 tys. osób. W soboty 19 tys., a w niedzielę 13 tys[18]. Jako przyczynę zatorów na drodze wskazywane też jest wąskie gardło[19] na połączeniu z drogą krajową nr 79 prowadzącą z Mysłowic[20].
Połączenia alternatywne
Ze względu na trwające wiele lat niemożliwe do rozwiązania problemy z przepustowością drogi[5] i charakterystykę ruchu, gdzie podstawę stanowi ruch lokalny związany z dojazdem do pracy[16][17][18] poszukiwane są sposoby przekierowania części ruchu na transport alternatywny[21][22][23].
Komunikacja publiczna
Komunikacja publiczna na odcinku Sosnowiec – Katowice jest oceniana jako słaba[5]. Linie autobusowe nie stanowią alternatywy, gdyż kursują trasą S86[18] i nadmierny ruch powoduje poważne opóźnienia linii autobusowych w czasie gdy podróżuje nimi najwięcej pasażerów[24]. W przebiegu alternatywnym porusza się linia nr 15[25], ale jest krytykowana ze względu na czas przejazdu i koszty, które plasują ją dużo niżej w atrakcyjności niż transport samochodowy[26].
Szybki tramwaj
W 2017 roku pojawił się koncepcja budowy drugiego, szybszego względem linii 15[23], połączenia tramwajowego między Sosnowcem a Katowicami, które miało by przebieg równoległy do S86[23]. W 2020 roku projekt utknął na poziomie wyboru firmy, która dla Tramwajów Śląskich miała by przygotować studium projektowe[27].
Buspasy
W 2022 Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu Metropolii GZM, zaproponował utworzenie buspasów na trasie S86[21]. Wcześniej, w 2018, takie rozwiązanie zaproponował prezydent Sosnowca, Arkadiusz Chęciński. Rozwiązanie to zostało jednoznacznie odrzucone przez GDDKiA jako niemożliwe do realizacji głównie ze względu na przepustowość drogi, „wąskie gardło” na połączeniu z DK79 oraz status drogi ekspresowej[28][29].
Drogi rowerowe i velostrady
Katowice nie posiadają spójnego, jednolitego połączenia drogami rowerowymi z Sosnowcem, a system tras planowanych nie gwarantuje najszybszego połączenia obu miast[30]. W 2016 pojawiła się koncepcja budowy szybkiej drogi rowerowej pomiędzy Sosnowcem a Katowicami w śladzie dawnej kolei piaskowej[31]. Koncepcja ta w 2019 roku dzięki Metropolii GZM przybrała realny kształt velostrady[32] w przebiegu równoległym do S86 jako połączenie alternatywne[33][22] pozwalające pokonać trasę rowerem w około 25–30 min, a rowerem elektrycznym i hulajnogą elektryczną nawet w 20 min[34].
Wśród dróg ekspresowych S86 jest na pierwszym miejscu najniebezpieczniejszych dróg w Polsce: na 1 km drogi zgłoszonych zostało średnio 113 kolizji i wypadków w ciągu niemal całego roku co daje średnio prawie 2 kolizje każdego dnia na cały odcinek 5,9 km[35][8]. W 2016 roku wydarzyło się tam 599 kolizji i wypadków, co było najwyższym wynikiem dla wszystkich dróg w Katowicach[36]. Istotnym czynnikiem wymienianym przy okazji kolizji na trasie S86 jest podawany fakt, że jakakolwiek kolizja na tej trasie potrafi sparaliżować region[37][29].
↑MalwinaM.SpławińskaMalwinaM., Charakterystyki zmienności natężeń ruchu i ich wpływ na eksploatację wybranych obiektów drogowych. Brak numerów stron w książce
↑Dr hab. inż. KazimierzD.K.JamrozDr hab. inż. KazimierzD.K., PG Dr inż. WojciechP.D.W.KustraPG Dr inż. WojciechP.D.W., WRD-23 Wytyczne poszerzania jezdni dróg zamiejskich i ulic o dodatkowe pasy ruchu, Politechnika Gdańska, 6 października 2020. Brak numerów stron w książce
↑JerzyJ.MikulskiJerzyJ., Modern transport telematics: 11th International Conference on Transport Systems Telematics, TST 2011, Katowice-Ustroń, Poland, October 19-22, 2011, selected papers, Berlin: Springer, 2011, s. 283, ISBN 978-3-642-24660-9, OCLC758652291 [dostęp 2023-02-22].
