Dobieszowice (województwo śląskie)

Dobieszowice

wieś
Widok z lotu ptaka
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	będziński
Gmina	Bobrowniki
Liczba ludności (2022)	1914[2]
Strefa numeracyjna	32
Kod pocztowy	42-584[3]
Tablice rejestracyjne	SBE
SIMC	0212529
Położenie na mapie gminy Bobrowniki Dobieszowice
Położenie na mapie Polski Dobieszowice
Położenie na mapie województwa śląskiego Dobieszowice
Położenie na mapie powiatu będzińskiego Dobieszowice
50°23′46″N 19°00′25″E[1]

Dobieszowice – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie będzińskim, w gminie Bobrowniki, na wschodniej pochyłości kopulastego wzgórza zwanego Tatarską Górą (321 m n.p.m.). Nazwa wzgórza, według miejscowych legend, związana jest z najazdem Tatarów, którzy znaleźli się w tym rejonie w roku 1241.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Dobieszowice. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie katowickim.

Części wsi

Integralne części wsi Dobieszowice^[4]^[5]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0212535	Kolonia Wesoła	część wsi
0212541	Niebyła	część wsi
0212558	Wesoła	część wsi

Instytucje

Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa (2018)

W Dobieszowicach znajdują się m.in.:

• kościół parafialny pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa
• zbór Świadków Jehowy^[6]
• przedszkole i szkoła podstawowa (Zespół Szkolno-Przedszkolny)
• ośrodek zdrowia
• dom kultury.

Historia

W XIII wieku wieś już istniała pod nazwą Dobiesławice, co niektórzy łączą z rycerzem Dobiesławem – wojem Bolesława Kędzierzawego, lub też z Dobiesławem – komesem małopolskim z końca XII wieku.

Pierwsze wzmianki o Dobieszowicach pochodzą z dokumentu z roku 1372, mocą którego powierzono klasztorowi w Zwierzyńcu pod Krakowem wszystkie posiadłości i dziesięciny w tejże miejscowości.

Zabytki

• Dwór obronny – ok. 1653 r. wieś należała do Jana Adolfa Frankenberga, a w XIX w. do Donnersmarcków ze Świerklańca, którzy przebudowali dwór. Dwór jest murowany z kamienia, potynkowany. W piwnicy zachowany fazowany węgar portalu. Na parterze w sieni i izbie na wprost sieni sklepienia krzyżowe, pozostałe ze stropami belkowanymi, na piętrze sufity. Dach łamany, polski, w 1961 r. kryty gontem. Obok była przybudówka konstrukcji szkieletowej. Według legend dwór połączony jest podziemnymi korytarzami z Pałacem w Świerklańcu.
• Polski schron bojowy nr 52. Znajduje się 400 m na wschód od mostu i 150 m na północ od ulicy 27 stycznia. Schron uzbrojony był w trzy ciężkie karabiny maszynowe. Wyposażony jest w kopułę bojową wz. 38. Schron wybudowano w 1938 roku. Został wyremontowany przez Stowarzyszenie Na Rzecz Zabytków Fortyfikacji „Pro Fortalicium”. Od maja do października jest otwarty dla zwiedzających Obszar Warowny „Śląsk”. Obiekt wpisano do rejestru zabytków 12 marca 2021 (nr rej. A/776/2021)^[7]. Wpis objął schron wraz z najbliższym otoczeniem^[8].

• 
  Zabytkowy dwór obronny
• 
  Schron bojowy w Dobieszowicach. Obecnie izba muzealna prowadzona przez Stowarzyszenie „Pro Fortalicium”
• 
  Jaz nr II „Wesoła” na Brynicy oraz schron bojowy-wartownia

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 24596
2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07] .
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 226 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
5. GUS. Rejestr TERYT
6. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-05-22] .
7. Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 16 kwietnia 2021 r.. wkz.katowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-16)]. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2021-04-16]
8. Michał Bulsa, Decyzje dotyczące wpisów i skreśleń w rejestrze zabytków nieruchomych województwa śląskiego w 2021 roku, „Wiadomości Konserwatorskie Województwa Śląskiego” 2022, t. 14, s. 389.