Aush

Vila d'Occitània

Aush Auch
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
L'ostau de comuna.
Armas
Geografia fisica
Coordenadas	43° 38′ 47″ N, 0° 35′ 08″ E
Superfícia	72,48 km²
Altituds  · Maximala  · Mejana  · Minimala	281 m 134 m 115 m
Geografia politica
País	Gasconha
Parçan	Armanhac
Estat	França
Region 76	Occitània
Departament 32	Gers
Arrondiment 321	Aush
Canton 3299	Burèu centralizator de Aush-1, Aush-2, Aush-3, ancianament Caplòc de 4 cantons: Aush Sud-Èst Aush Nòrd-Èst Aush Sud-Oèst Aush Nòrd-Oèst
Intercom 243200540	CC deu Gran Aush Còr de Gasconha (residéncia)
Cònsol	Christian Laprébende (2020-2026)
Geografia umana
Populacion Populacion totala (2018)	22 200 ab. Evolucion de la populacion 23 299 ab.
Densitat	302,98 ab./km²
Autras informacions
Gentilici	aushés, aushesa
Còde postal	32000
Còde INSEE	32013
http://www.mairie-auch.fr/

Aush (Auch en francés) qu'ei ua vila d'Occitània e qu'ei la capitala istorica d'Armanhac. Que constitueish ua comuna gascoa situada dens lo departament de Gers e la region Occitània, ancianament de Mieidia-Pirenèus. La sia devisa qu'ei: "Tot solet, non pòt Aush"^[1].

Lo gentilici qu'ei aushés -esa.

Geografia

La vila es situada au ras de Gers, riu qui se geta dens Garona.

Clima

Perimètre deu territòri

Comunas confrontantas de Aush

Castin, Duran	Castilhon de Massàs, Ròcalaura	Prenhan, Montaut
Ordan e La Ròca		Lo Bolin, Montagut
Barran, Lasseran	Pavia	Pessan

Toponimia

Lo nom de Aush que veng deu nom deu pòble deus Ausci(i) (Cesar, 1èr sègle abans J-C) dont èra la capitala (Elimberrum civitas Auscius, au començament deu sègle IV, episcopus de Auscius en 506). Lo radicau qu'ei lo deu nom basco de la lenga, euskara, euskera. Lo nom d'origina, Elimberrum (1èr sègle ap. J-C) qu'ei format de l'aquitanic (ací, que s'ageish deu basco) ili « vila », berri « nava »^[2],[3].

Istòria

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Eveniments

Administracion

Lista deus cònsols successius

Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
2017	2026	Christian Laprébende	PS
2008	2017	Franck Montaugé	PS	conselhèr generau (2008-2015), senator (2014- )
2001	març 2008	Claude Bétaille	PS	conselhèr generau (1982-2006)
junh 1995	seteme 2001 (mòrt)	Claude Desbons	PS	Cap d'entrepresa, conselhèr generau deu Canton d'Aush-sud-èst (1987-1997), deputat (1997-2001)
1977	1995	Jean Laborde	PS	Mètge, deputat (1973-1993), conselhèr generau deu canton d'Aush-nòrd-èst (1973-1988)
1968	1977	Jean Dours	dreta gaullista	Prefècte fòra-quadre, conselhèr generau deu canton de Mielan (1973-1992)
	1968
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

Demografia

modificar « persona »  v · d · m  Evolucion demografica Populacion comunala actuala (2013): 21960, totala:
1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
8 444	7 696	8 918	9 670	9 801		10 867	12 323	12 141
1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
12 001	11 899	12 500	13 087	13 785	14 186	15 090	14 782	14 838
1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
13 939	13 526	13 638	11 825	12 272	12 567	13 313	15 253	16 382
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2008
18 918	21 462	23 185	23 258	23 136	21 838	21 545	21 704	21 744 23 049
2009	2010
21 792 23 153	21 576 22 931
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE Evolucion de la populacion 1962-2008

Economia

Aush qu'ei lo caplòc de la Cramba de comerça e d'industria de Gers.

Personalitatas ligadas dab la vila

Nascuts en Aush

• Dominic Serres, (1719-1793) pintor
• l'abat Jean Bernard de Vienne, Canonge de Nòstra Dòna de París & darrèr abat de l'abbadiá Nòstra Dòna de la Casa Dieu
• Jean Paul de Vienne (1730-1792) conse d'Aush de 1782 a 1789
• Louis Thomas Villaret de Joyeuse (1747-1812), amirau
• Jean Joseph Dessolles (1767-1828), generau, òme politic
• Jean Louis Brigitte Espagne (1769-1809), generau d'Empèri, que ho mortalament nafrat a Essling
• Jean Laborde, (1805-1878), conquistaire pacific de Madagascar
• Albert Fedel, (1870 - 1961), universitari e sindicalista francés
• Antoine Ellen-Prévot(1877-1952), deputat de la Tresau Republica, militant de la SFIO e deu Partit socialista democratic
• Arnaud Denjoy (1884-1974), matematician
• Constantin Font (1890-1954), pintor
• Général Georges Pelletier-Doisy, (1892-1953) precursor de l'aviacion
• Georges Vedel, (1910-2002), jurista e academician
• Raymond Mastrotto (1934-1984) es un ancian corredor ciclista professional
• Jacques Fouroux (1947-2005, rugbiman)
• Jean-Marc Rouillan, né en 1952, Cofondador deu movement anarquista Action Directe
• Frédéric Couzier, nascut en 1983, rugbiman
• Nicolas Portal, nascut en 1979, ciclista

Abitants d'Aush

• Blaise de Monluc, (1500-1577), soldat e escrivan gascon
• Guilhèm de Sallusti deu Bartàs, (1544-1590), poèta
• D'Artanhan (1611-1673), l'illustre gascon qui ho tuat durant lo sètge de Maastricht
• Jean Lannes (1769-1809), marescau d'Empèri, amic de Napoleon mortalament nafrat a Essling
• Prosper-Olivier Lissagaray (Tolosa 1839 - París 1901) - jornalista- juntat a la Comuna de París e exiliat en Anglatèrra dinc a l'amnistia de 1880 - Lo Miquelet de la Comuna.
• Joseph de Pesquidoux (1869-1946), escrivan
• Maurice Parisot (1899-1944), resistant
• Maurice Fréchard, nascut en 1928, Arquevesque d'Aush de 1996 à 2004
• Maurice Gardès, nascut en 1945, Arquevesque d'Aush dempuish 2004
• André Daguin, restaurator
• Henry Broncan esportiu, actuau entrainaire de l'Espòrting Union Agen Lot-et-Garonne ( club de rugbi )
• Loís Enric de Pardalhan
• Paul Armanhac, pilòt gascon
• Gustave Lassale-Bordes (1814-1886), pintor

Lòcs d'ensenhament

Escòlas

Escòlas purmèras publicas

• Escòla mairau e elementària Arago
• Escòla elementària d'Artagnan
• Escòla elementària d'aplicacion Condorce
• Escòla mairau La Hourre - Georges Coulongues
• Escòlas mairau e elementària Guynemer
• Escòla elementària Jean Jaurès
• Escòla mairau Lissagaray
• Escòla elementària Marianne
• Escòla mairau e elementària Pont national
• Escòla mairau Jean Rostand I & II
• Escòla elementària Rouge de Lisle
• Escòla mairau e elementària Saint-Exupéry

Escòlas purmèras privadas

• Escòla mairau e elementària Saint Paul

Collègis

Lista de continuar :

• Collègi Carnot : Collègi public^[4]
• Collègi Mathalin : Collègi public^[5]
• Collègi Salinis : Collègi public^[6]

Licèus

• Licèu de Garros : Licèu public
• Licèu Pardailhan : Licèu public
• LEGTA Beaulieu-Lavacant
• Licèu Oratoire St Marie : Licèu privat

Universitat Pau Sabatièr

Institut universitari de tecnologia A  :

• Departament Gestion de las Entrepresas e de las Administracions
• Departament Engenhariá Biologica
• Departament Igièna e Securitat

Monuments e lòcs toristics

Espòrts

Embessonatges

• Memmingen (Alemanha)
• Calatayud (Espanha)
• Cangas de Onis (Espanha)

Véser tanben

• Comunas de Gers
• Musèu deus Jacobins

Ligams extèrnes

• Mairie d'Aush
• Pages intéressantes sur la cathédrale
• Associacion CINÉ 32
• Associacion éco-citoyenne
• Philatélie en Gasconha

Nòtas e referéncias

1. Les Devises des villes de France, Henri Tausin, 1914, p. 356.
2. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 35
3. Ernest Nègre, Toponymie générale de la France, 1990-98, vol. I, p. 59, par. 1197
4. Site internet : https://web.archive.org/web/20090904022734/http://automne-carnot-auch.ac-toulouse.fr/
5. Site internet : https://web.archive.org/web/20141224064704/http://automne-clg-mathalin.ac-toulouse.fr/
6. Site internet : https://web.archive.org/web/20100421220501/http://pedagogie.ac-toulouse.fr/col-salinis-auch/

Patrimòni Mondial de l'UNESCO

Etapa precedenta L'Isleta e Arnès Romavatge de Sant Jacme de Compostèla Via Tolosana Etapa seguenta Barran