Lingua sefardí

Este artigo trata sobre o idioma do pobo sefardí. Para a lingua falada en Italia véxase: Lingua ladina.
Lingua sefardí
Djudeo-Espanyol
גֿודֿיאו-איספאנייול
Outros nomes:Ladino, sefardí
Falado en: Israel, Turquía, Estados Unidos, Francia, Grecia, Brasil, Reino Unido, Marrocos, Bulgaria, Italia, Canadá, México, Arxentina, Uruguai, Serbia, Bosnia e Hercegovina[1], Macedonia do Norte, Tunisia, Bélxica, Suráfrica e España entre outros.
Rexións: Conca do Mediterráneo (nativo)
Total de falantes: 100 000 (2005) en Israel
10 000 en Turquía e 12 000 noutras zonas (2007)
Familia: Indoeuropea
 Románica
  Itálico
   Romance
    Románica occidental
     Galoibérica
      Ibero-románica
       Ibero-occidental
        Castelán medieval
         Lingua sefardí
Status oficial
Lingua oficial de: Como lingua minoritaria:
Bosnia e Hercegovina Bosnia e Hercegovina
Francia
Israel
Turquía Turquía
Códigos de lingua
ISO 639-1: --
ISO 639-2: lad
ISO 639-3: lad
Mapa
Status

O sefardí está clasificado como en perigo severo polo Libro Vermello das Linguas Ameazadas da UNESCO[2]

O ladino[3] (לאדינו) ou sefardí[4] (ג'ודיזמו), coñecido tamén como xudeoespañol[5] (letra hebrea: גודיאו-איספאנייול), foi a lingua falada polas comunidades xudías da Península Ibérica ata 1492. Hoxe en día fálase polo pobo sefardí principalmente en Israel, Grecia e Turquía.[6][7][8] Derivada do castelán medieval, o sefardí tamén ten características de varios idiomas peninsulares. Sendo unha lingua do pobo xudeu, contén influencia do hebreo, e tamén doutras linguas vernáculas como turca, grega ou árabe, dependendo do ambiente.

Nome

O nome ladino (de "latino") vén do costume rabínico de traducir as escrituras hebraicas orixinais ás linguas romances (é dicir, de orixe latina), principalmente ao castelán. Con todo, os sefardís xeralmente referíanse a ela como espanyol ou djudezmo. No caso do haquetía de Marrocos, existe unha forte influencia do árabe.

Exemplo

Sefardí Castelán Galego
El djudeo-espanyol o ladino es la lingua avlada por los sefardim, djudios ekspulsados de la Espanya enel anyo 1492. Es una lingua derivada del espanyol i avlada por 150.000 personas en komunitas en Israel, la Turkiya, antika Yugoslavia, la Gresia, el Marroko, i Puerto Riko, entre otros. El judeoespañol o ladino es la lengua hablada por los sefardíes, judíos expulsados de España en el año 1492. Es una lengua derivada del español y hablada por 150.000 personas en comunidades en Israel, Turquía, la Antigua Yugoslavia, Grecia, Marruecos, y Puerto Rico, entre otros. O xudeoespañol ou ladino é a lingua falada polos sefardís, xudeus expulsados ​​de España no ano 1492. É unha lingua derivada do español e falada por 150.000 persoas en comunidades en Israel, Turquía, a antiga Iugoslavia, Grecia, Marrocos e Porto Rico, entre outros.

Notas

  1. ↑ "Bosnian Jews mourn Moris Albahari, one of Sarajevo’s last Ladino speakers". 22 de novembro de 2022. 
  2. ↑ Moseley, Christopher e Nicolas, Alexandre. "Atlas of the world's languages in danger". unesdoc.unesco.org. Consultado o 11 de xullo de 2022. 
  3. ↑ Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para ladino.
  4. ↑ Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para sefardí.
  5. ↑ Definición de xudeoespañol, -la no Dicionario de Galego de Ir Indo e a Xunta de Galicia.
  6. ↑ "Ladino" (en porutugés). Consultado o 1 de xaneiro de 2015. 
  7. ↑ Terra, ed. (23 de febreiro de 2013). "Ladino, idioma trazido pelos judeus ibéricos, está em extinção" (en portugués). Consultado o 1 de xaneiro de 2015. 
  8. ↑ Nelson Menda (22 de outubro de 2011). eSefarad, ed. "O Ladino" (en potugués). Consultado o 1 de xaneiro de 2015. 

Véxase tamén

Outros artigos

Ligazóns externas

Este artigo tan só é un bosquexo
 Este artigo sobre lingüística é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
 Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!