O normando[2] é unha lingua romance, unha das linguas d'Oïl, considerada tradicionalmente un dialecto do francés (pexorativamente denominado patois), que por iso recibe tamén o nome de francés normando. Fálase na rexión de Normandía, onde carece de status de oficialidade e tan só está recoñecida como lingua rexional; e nas Illas Anglonormandas, onde os dialectos se desenvolveron por separado do normando continental dende que Normandía deixou de pertencer á coroa inglesa no século XIII. Na actualidade, en xeral, o normando está máis presente nas áreas menos accesibles do antigo ducado de Normandía, as Illas Anglonormandas, a península do Cotentín e o Pays de Caux.
Dialectos
Normandía continental: Os dous principais dialectos son o normando propiamente dito e o normando meridional falado ó sur da liña Joret, unha isoglosa establecida por Charles Joret no século XIX, que ten solucións máis próximas ó mayennais e ó galó, actualmente o normando meridional está mesturado co francés rexional e os falantes moitas veces non poden distinguir as realizacións do normando e as do francés.
No normando propiamente dito consérvanse relativamente ben o cotentinois na península de Cotentín e o cauchois no Pays de Caux, o augeron, do Pays de Auge, está case extinto. Dialectos das Illas Anglonormandas:
- Jèrriais, dialecto da illa de Jersey
- Sercquiais, dialecto da illa de Sark, derivado do jerriais xa que a illa foi repoboada no século XVI por poboación procedente do norte de Jersey
- Dgèrnésiais, dialecto da illa de Guernsey
- Auregnais, dialecto da illa de Alderney, agora extinto.
Influencia no inglés
Logo da conquista de Inglaterra polos normandos (1066) o inglés viuse influenciado polo normando, palabras de orixe normanda no inglés:
Inglés |
Normando |
Francés
|
fashion |
< faichon/féchon |
= façon
|
cabbage |
< caboche |
= chou (cf. caboche)
|
castle |
< câtel (antigo: castel) |
= château, castelet
|
cauldron |
< caudron |
= chaudron
|
causeway |
< cauchie |
= chaussée
|
catch |
< cachi |
= chasser
|
cater |
< acater |
= acheter
|
mug |
< mogue/moque |
= tasse, boc
|
wicket |
< viquet |
= guichet (cf. piquet)
|
Notas
Véxase tamén
Outros artigos
Bibliografía
- Essai de grammaire de la langue normande, UPN, 1995. ISBN 2-9509074-0-7.
- V'n-ous d'aveu mei? UPN, 1984.
- La Normandie dialectale, 1999, ISBN 2-84133-076-1
- Alain Marie, Les auteurs patoisants du Calvados, 2005. ISBN 2-84706-178-9.
- Roger Jean Lebarbenchon, Les Falaises de la Hague, 1991. ISBN 2-9505884-0-9.
- Jean-Louis Vaneille, Les patoisants bas-normands, n.d., Saint-Lô.
- André Dupont, Dictionnaire des patoisants du Cotentin, Société d'archéologie de la Manche, Saint-Lô, 1992.
- Geraint Jennings e Yan Marquis, "The Toad and the Donkey: an anthology of Norman literature from the Channel Islands", 2011, ISBN 978-1-903427-61-3
|
---|
|
|
|
- As linguas en cursiva son linguas extintas
- As linguas entre paréntese son variedades da lingua da súa esquerda.
|