Natria telurido

Natria telurido
3D Kemia strukturo de la Natria telurido
Kemia formulo	Na2Te
CAS-numero-kodo	12034-41-2
ChemSpider kodo	74750
PubChem-kodo	82837
Fizikaj proprecoj
Aspekto	Blanka higroskopa pulvoro
Molmaso	173,5795 g mol^−1
Denseco	2.90 g/cm^3
Fandopunkto	953 °C (1,747 ℉; 1,226 K)
Solvebleco	Akvo:Solvebla
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H261, H302, H312, H332, H315, H319
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P231+232, P305+351+338, P302+352, P321, P402+404, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Natria telurido, telurido de natrio aŭ Na₂Te estas kemia kombinaĵo, blanka salo kaj konjuga bazo de la termomalstabila telurida acido, ordinare preparata per reduktado de teluro kaj natrio en amonia medio.

Na₂Te estas malfacila materialo por manipulado pro tio ke ĝi estas tre sensiva al aero, unue oksidigante al politeluridoj, kaj finfine al metala teluro. Specimenoj de Na₂Te, kiuj estas absolute senkoloraj kiam puraj, ĝenerale aspektas purpuraj aŭ malhelgrizaj pro la efektoj de la aeroksidigo.

Sintezoj

Sintezo 1

• Interago de elementa natrio kaj teluro en likva amoniako:

${\displaystyle {\mathsf {2\;Na+Te\ {\xrightarrow {-40^{o}C}}\ Na_{2}Te}}}$

Sintezo 2

• Trapasante gasan teluridan acidon pere de solvaĵo da koncentrita natria hidroksido:

${\displaystyle {\mathsf {2\;NaOH+H_{2}Te\ {\xrightarrow {}}\ Na_{2}Te+2\;H_{2}O}}}$

Reakcioj

Reakcio 1

• Na₂Te reakcias kun duacetilenoj por doni la korespondan telurofenon^[1], kiu strukture estas simila al tiofeno.

Sintezo de la telurofeno ekde la natria telurido.

Reakcio 2

• Arilaj halogenidoj substituiĝas al duaril-teluridoj, tiel kiel ilustrita en la sintezo de dunaftalena telurido:^[2]

Sintezo de la dunaftalena telurido ekde la natria telurido kaj naftalena jodido.

Reakcio 3

• Ĝi malkomponiĝas en varmakvo por estigi miksaĵon da produktoj:

${\displaystyle {\mathsf {Na_{2}Te+3\;H_{2}O\ {\xrightarrow {100^{o}C}}\ Na_{2}Te_{n},Te,NaOH,H_{2}}}}$

Reakcio 4

• Ĝi reakcias kun acidoj:

${\displaystyle {\mathsf {Na_{2}Te+2HCl\ {\xrightarrow {}}\ 2\;NaCl+H_{2}Te\uparrow }}}$

Reakcio 5

• Natria telurido facile oksidiĝas en la alesto de atmosfera oksigeno:

${\displaystyle {\mathsf {2\;Na_{2}Te+O_{2}+2\;H_{2}O\ {\xrightarrow {}}\ 4\;NaOH+2\;Te\downarrow }}}$

Reakcio 6

• Ĝi formas solvaĵon da teluridoj:

${\displaystyle {\mathsf {Na_{2}Te+(n-1)Te\ {\xrightarrow {100^{o}C}}\ Na_{2}Te_{n}}}}$

Reakcio 7

• Ĝi partoprenas en reakcio de duobla interŝanĝo kun arĝenta nitrato:

${\displaystyle {\mathsf {Na_{2}Te+2\;AgNO_{3}\ {\xrightarrow {}}\ Ag_{2}Te\downarrow +2\;NaNO_{3}}}}$

Reakcio 8

• Kiel reduktagento, Na₂Te konvertas nitrogrupojn al aminoj kaj rompas kelkajn halogenidajn ligilojn

Literaturo

• American Elements
• Chemical Book
• ACS Publications
• Science Direct
• Encyclopedia of Reagents for Organic Synthesis
• ChemNet

Referencoj

1. Tellurium in Organic Synthesis: Second, Updated and Enlarged Edition, Nicola Petragnani, Hélio A. Stefani
2. Selenium and Tellurium Chemistry: From Small Molecules to Biomolecules and ..., J. Derek Woollins, Risto Laitinen

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri kemio. Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).