Natria kromiato

Natria kromiato
Kemia strukturo de la Natria kromiato
Flavaj kristaloj de Natria kromiato
Alternativa(j) nomo(j)
Kromiato de natrio Natria salo de kromiata acido
Kemia formulo	Na2CrO4
CAS-numero-kodo	7775-11-3
ChemSpider kodo	22896
PubChem-kodo	24488
Fizikaj proprecoj
Aspekto	Flavaj kristaloj senodoraj
Molmaso	161,97 g mol^−1
Smiles	[O-][Cr](=O)(=O)[O-].[Na+].[Na+]
Denseco	2,698 g/cm^3
Fandopunkto	792 °C (1,458 ℉; 1,065 K) (anhydrous) 20 °C (decahydrate)
Solvebleco:Akvo	31.8 g/100 mL (0 °C) 84.5 g/100 mL (25 °C) 126.7 g/100 mL (100 °C) Etanolo:malmulte solvebla Metanolo:0.344 g/100 mL (25 °C)
Solvebleco	Etanolo:malmulte solvebla Metanolo:0.344 g/100 mL (25 °C)
Merck Index	15, 8736
Mortiga dozo (LD50)	136 mg/kg (muso, buŝa)
Ekflama temperaturo	Ne bruliva
Sekurecaj Indikoj
Risko	R21 R25 R26 R34 R45 R46 R60 R61 R42/43 R48/23
Sekureco	S53 S45 S60 S61
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero T Toksa Xn Noca por la sano C Koroda N Damaĝaj substancoj
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H340, H350, H360FD, H330, H301, H312, H372, H314, H317, H334, H410
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P201, P260, P273, P280, P304+340, P310, P305+351+338
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Natria kromiato, kromiato de natrio aŭ Na₂CrO₄ estas neorganika okso-komponaĵo de natrio kaj kromio^[1], flava higroskopa solido kiu formas kvar-, heksa- kaj deka- hidratojn. Ĝi estas peranto en la ekstraciado de kromio el ĝiaj ercoj. Kiel aliaj heksavalentaj kromiaj kombinaĵoj, natria kromiato estas toksa kaj kancerogena^[2]. Natria kromiato estas forta oksidanto kaj malkomponiĝas antaŭ ol atingi ĝian bolpunkton.

Sintezo

• Natria kromiato estiĝas pere de fando inter la kromito kaj natria hidroksidoen la ĉeesto de aero:

${\displaystyle {\mathsf {4\;{\underset {kromito}{FeCr_{2}O_{4}}}+16\;NaOH+7\;O_{2}\ {\xrightarrow {}}\ 8\;Na_{2}CrO_{4}+2\;Fe_{2}O_{3}+8\;H_{2}O}}}$

• Ankaŭ ĝi estiĝas per fando en la ĉeesto de natria karbonato sub agado de la aero:

${\displaystyle {\mathsf {4\;{\underset {kromito}{FeCr_{2}O_{4}}}+8\;Na_{2}CO_{3}+7\;O_{2}\ {\xrightarrow {}}\ 8\;Na_{2}CrO_{4}+2\;Fe_{2}O_{3}+8\;CO_{2}}}}$

• Natria kromiato sintezeblas per rostado de kromia erco en la aero en la ĉeesto de natria karbonato:

${\displaystyle {\mathsf {2\;Cr_{2}O_{3}+4\;Na_{2}CO_{3}+3\;O_{2}\ {\xrightarrow {}}\ 4\;Na_{2}CrO_{4}+4\;CO_{2}}}}$

• Aŭ per dissolvado de kromia oksido en solvaĵo de natria hidroksido:

${\displaystyle {\mathsf {CrO_{3}+2\;NaOH\ {\xrightarrow {}}\ Na_{2}CrO_{4}+H_{2}O}}}$

Reakcioj

• Natria kromiato dekahidrata malkomponiĝas kiam hejtata:

${\displaystyle {\mathsf {Na_{2}CrO_{4}\cdot 10\;H_{2}O{\xrightarrow[{-H_{2}O}]{20^{o}C}}}}}$ ${\displaystyle {\mathsf {Na_{2}CrO_{4}\cdot 6\;H_{2}O{\xrightarrow[{-H_{2}O}]{26^{o}C}}Na_{2}CrO_{4}\cdot 4\;H_{2}O{\xrightarrow[{-H_{2}O}]{62,8^{o}C}}Na_{2}CrO_{4}}}}$

• En la ĉeesto de diluita acido ĝi estiĝas en natrian dukromiaton:

${\displaystyle {\mathsf {2\;Na_{2}CrO_{4}+2\;HCl\ {\xrightarrow {}}\ Na_{2}Cr_{2}O_{7}+2\;NaCl+H_{2}O}}}$

YouTube

• Preparado de natria kromiato
• Preparado de natria dukromiato
• Principo de LeChatelier
• Kiel fari natria kromiato
• Kromiato kaj dukromiato
• Kromiata konvertiĝo

Literaturo

• New Jersey Department of Health
• Cameo Chemicals
• Inchem
• Santa Cruz Biotechnology Arkivigite je 2016-06-18 per la retarkivo Wayback Machine
• Pesticides Database - Chemicals
• Chemistry - Learning and teaching
• Handbook of Preservatives, Michael Ash, Irene Ash
• Gardner's Commercially Important Chemicals: Synonyms, Trade Names, and ..., G. W. A. Milne
• Hazardous Materials: Emergency Action Data, Charles R. Foden, Jack L. Weddell

Referencoj

1. Comparative Inorganic Chemistry^{[rompita ligilo]}, Bernard Moody
2. Encyclopedia of Cancer, Volume 1, Manfred Schwab

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri kemio. Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).