Dunatria fosfito

Dunatria hidrogena fosfito
Kemia strukturo de la Dunatria hidrogena fosfito
3D Kemia strukturo de la Dunatria hidrogena fosfito
Kemia formulo	Na2HPO3
CAS-numero-kodo	13517-23-2 13517-23-2 (kvinhidrata)
ChemSpider kodo	21106436
PubChem-kodo	6336603
Fizikaj proprecoj
Aspekto	Blanka solido
Molmaso	125.95887056 g mol^−1
Smiles	O=P([O-])([O-])[H].[Na+].[Na+] [H+].[Na+].[Na+].[O-]P([O-])[O-]
Solvebleco	Akvo:Solvebla
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero T Toksa
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H270, H314, H402
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P210, P231+232, P280, P305+351+338, P402
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Dunatria hidrogena fosfito, bifosfito de natrio dubaza aŭ Na₂HPO₃ estas kemia substanco derivita el fosfita acido kaj natria hidroksido ĝenerale sub la formo kvinhidrata. Kiel ĝia nomo sugestas, ĝi havas unu hidrogenatomon jonigeblan tiel kiel la natria bikarbonato. Ĝi estas toksa salo samkiel ĉiuj fosfitoj, kiuj prezentas fosforan oksidonombron +3 kaj do ĝi havas reduktigajn proprecojn. Ĝi same uzatas kiel herbicido, pesticido kaj fungicido.

Sintezoj

Sintezo 1

• Dissolvado de blanka fosforo kun varma solvaĵo de natria hidroksido koncentrita:

${\displaystyle {\mathsf {P_{4}+8\;NaOH+4\;H_{2}O\ {\xrightarrow {100^{o}C}}\ 4\;Na_{2}H(PO_{3})+6\;H_{2}\uparrow }}}$

Sintezo 2

• Dissolvado de dufosfora trioksido kaj koncentrita alkalo:

${\displaystyle {\mathsf {2\,P_{2}O_{3}+6\;NaOH\ {\xrightarrow {}}\ 2\;Na_{2}H(PO_{3})+Na_{2}H_{2}(PO_{5})+H_{2}O}}}$

Sintezo 3

• Neŭtraligo de fosfita acido en alkala medio:

${\displaystyle {\mathsf {H_{3}(PO_{3})+2\;NaOH\ {\xrightarrow {}}\ Na_{2}H(PO_{3})+2\;H_{2}O}}}$

Sintezo 4

• Reakcio inter fosfora triklorido kaj alkalo:

${\displaystyle {\mathsf {PCl_{3}+5\;NaOH\ {\xrightarrow {}}\ Na_{2}H(PO_{3})+3\;NaCl+2\;H_{2}O}}}$

Reakcioj

Reakcio 1

• Kiam hejtata, ĝi malkomponiĝas en kristalan fosfinon, natrian pirofosfaton kaj natrian fosfaton:

${\displaystyle {\mathsf {8\;Na_{2}(PHO_{3})\cdot 5\;H_{2}O\ {\xrightarrow {120-250^{o}C}}\ Na_{4}P_{2}O_{7}+4\;Na_{3}PO_{4}+2\;PH_{3}\uparrow +6\;H_{2}O}}}$

Reakcio 2

• Pere de troo da fosfita acido ĝi estigas dubazan natrian salon de fosfita acido:

${\displaystyle {\mathsf {Na_{2}H(PO_{3})+H_{3}(PO_{3})\ {\xrightarrow {0^{o}C}}\ 2\;NaH_{2}(PO_{3})}}}$

Reakcio 3

• Natria fosfito dubaza reakcias kun reduktagentoj:

${\displaystyle {\mathsf {Na_{2}H(PO_{3})+3\;NaOH+Br_{2}\ {\xrightarrow {}}\ Na_{3}PO_{4}+2\;NaBr+2\;H_{2}O}}}$

Reakcio 4

• Ĝi same partoprenas en reakcioj per duobla interŝanĝo:

${\displaystyle {\mathsf {Na_{2}H(PO_{3})+2\;AgNO_{3}\ {\xrightarrow {}}\ Ag_{2}(PHO_{2})\downarrow +2\;NaNO_{3}}}}$

Literaturo

• Chemical Book
• United States Environmental Protection Agency^{[rompita ligilo]}
• ChemNet Arkivigite je 2015-09-24 per la retarkivo Wayback Machine
• GuideChem
• The Pearson Guide to Objective Chemistry for the AIEEE, Singhal Atul
• Surface Characteristics of Fibers and Textiles, Christopher Pastore, Paul Kiekens
• Industrial Exploitation of Microorganisms, R. Saravanamuthu

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri kemio. Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).