Kompania graniczna KOP „Łanowce”

Kompania graniczna KOP „Łanowce”
Historia
Państwo

 Polska

Rozformowanie

1939

Organizacja
Dyslokacja

Łanowce[a]

Formacja

Korpus Ochrony Pogranicza

Podległość

batalion KOP „Dederkały”

Rozmieszczenie batalionu KOP „Dederkały” w 1931

Kompania graniczna KOP „Łanowce”pododdział graniczny Korpusu Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-radzieckiej.

Geneza

Do czasu zakończenia wojny polsko-bolszewickiej, czyli do jesieni 1920, wschodnią granicę państwa polskiego wyznaczała linia frontu. Dopiero zarządzeniem z 6 listopada 1920 utworzono Kordon Graniczny Ministerstwa Spraw Wojskowych[1]. W połowie stycznia 1921 zmodyfikowano formę ochrony granicy i rozpoczęto organizowanie Kordonu Granicznego Naczelnego Dowództwa WP. Obsadzony on miał być przez żandarmerię polową i oddziały wojskowe[2]. Latem 1921 ochronę granicy wschodniej postanowiło powierzyć Batalionom Celnym[3]. W Łanowcach rozmieszczono dowództwo i pododdziały sztabowe 25 batalionu celnego. W drugiej połowie 1922 przeprowadzono kolejną reorganizację organów strzegących granicy wschodniej[4]. 1 września 1922 bataliony celne przemianowano na bataliony Straży Granicznej[5]. W rejonie odpowiedzialności przyszłej kompanii granicznej KOP „Łanowce” służbę graniczną pełniły pododdziały 25 batalionu Straży Granicznej. Już w następnym roku zlikwidowano Straż Graniczną, a z dniem 1 lipca 1923 pełnienie służby granicznej na wschodnich rubieżach powierzono Policji Państwowej[6]. W sierpniu 1924 podjęto uchwałę o powołaniu Korpusu Ochrony Pogranicza – formacji zorganizowanej na wzór wojskowy, a będącej w etacie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych[7].

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na podstawie rozkazu szefa Sztabu Generalnego L. dz. 12044/O.de B./24 z 27 września 1924, w pierwszym etapie organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza sformowano 4 batalion graniczny [8][9], a w jego składzie 32 kompanię graniczną KOP „Łanowce”[10]. W 1939 3 kompania graniczna KOP „Łanowce” podlegała dowódcy batalionu KOP „Dederkały”[11].

Służba graniczna

Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi[12]. Miejscowość, w którym stacjonowała kompania graniczna, posiadała status garnizonu Korpusu Ochrony Pogranicza[13].

3 kompania graniczna „Łanowce” w 1934 ochraniała odcinek granicy państwowej szerokości 23 kilometrów 540 metrów[14]. Po stronie sowieckiej granicę ochraniały zastawy „Pankowce” i „Wiązowiec” z komendantury „Ilkowce”[15].

Wydarzenia:

  • W meldunku sytuacyjnym z 29 stycznia 1925 napisano:
26 stycznia 1925 roku o godz. 11.30 na pododcinku kompanii po bolszewickiej stronie zauważono w Józkowcach duży pożar, a 27 stycznia również po bolszewickiej stronie w oddalonej od granicy o 1.800 m wsi Wiązowiec wybuchł pożar[16].
26 stycznia 1925 roku o godz. 21.00 na żołnierzy kompanii, którzy wracali ze zmiany na wysokości toru kolejowego Józkowiec posypały się gęste strzały karabinowe. Nasi żołnierze odpowiedzieli ogniem kb i rkm i rzucili dwa granaty[16].

Kompanie sąsiednie:

Struktura organizacyjna

Strażnice kompanii w 1928[17][22][b]:

Strażnice kompanii w latach 1929 – 1934[18][15][19][23][e]

Strażnice kompanii w 1938[21]

Organizacja kompanii 17 września 1939[24]:

Dowódcy kompanii

stopień imię i nazwisko okres pełnienia służby kolejne stanowisko
kpt. Kazimierz Damm był XI 1927 i VII 1828[25]
por. Alojzy Nowak był V 1929[25]
kpt. Franciszek Krakowski VI 1929 – V 1931[26][25]
kpt. Michał Poręba 26 III 1933 − 22 III 1934[26][25]
kpt. Jan Józef Michalski 22 III 1934 − IX 1935[26] do dyspozycji dowódcy KOP
p.o. por. Władysław Mazoń X 1935 − VIII 1936[25]
kpt. Józef Krasucki był X 1936 – VI 1937[25]
kpt. Tadeusz Abramik[j] IX 1937 – był V 1939[25]
kpt. Witold Laskowski 1939
mjr kaw. Władysław Bobiński 1939

Uwagi

  1. miasteczko Łanowce, gmina Łanowce, powiat krzemieniecki, województwo wołyńskie → Baza miejscowości kresowych
  2. Strażnice kompanii zakwaterowane były w „budynkach popolicyjnych”, a odwód i dowództwo kompanii w koszarach „nowego typu” → Wykaz L.dz.KOP 272/1.Br.Op.Wyszk. ↓
  3. W dokumentach występuje też pod nazwą Juźkowce → Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 6/1928
  4. W dokumentach występuje też pod nazwą Grybowa → Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 6/1928
  5. W 2000 roku Rajmund Szubański napisał, że sformułowania zawarte w artykule „Bataliony, kompanie, strażnice KOP” z 1993 roku, odnoszą się do stanu sprzed 1937 roku → Szubański 2000 ↓, s. 87. Wymienił następujące strażnice: „Michałówka” „Juśkowce”, „Grzybowa”, „Kozaczki” → Szubański 1993 ↓, s. 278
  6. W dokumentach występuje też pod nazwą Jóźkowce → Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 6/1929
  7. wieś Juśkowce, gmina Łanowce, powiat krzemieniecki, województwo wołyńskie → Baza miejscowości kresowych
  8. wieś Grzybowa, gmina Łanowce, powiat krzemieniecki, województwo wołyńskie → Baza miejscowości kresowych
  9. wieś Kozaczki Wielkie, gmina Łanowce, powiat krzemieniecki, województwo wołyńskie → Baza miejscowości kresowych
  10. Abramik Tadeusz Izydor, kpt. piech., w KOP od 1937. Do mobilizacji dowódca 3 kompanii granicznej „Łanowce”. Przydział mobilizacyjny nieznany[27].

Przypisy

Bibliografia

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!