Inspektor Środkowej Grupy Szwadronów KOP

Inspektor Środkowej Grupy Szwadronów KOP

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1932
Rozformowanie	1939
Dowódcy
Pierwszy	mjr dypl. Tadeusz Julian Nalepa
Ostatni	ppłk Józef Grad-Soniński
Organizacja
Dyslokacja	garnizon Baranowicze, garnizon Warszawa
Rodzaj wojsk	kawalerii
Podległość	Dowództwo Korpusu Ochrony Pogranicza

Inspektor Środkowej Grupy Szwadronów KOP – stanowisko służbowe w dowództwie Korpusu Ochrony Pogranicza.

Inspektor Środkowej Grupy Szwadronów KOP został powołany wiosną 1932 w celu zunifikowania systemu organizacyjno-szkoleniowego oddziałów kawalerii Korpusu Ochrony Pogranicza i wojska, a tym samym przygotowania ich do realizacji zadań przewidzianych na wypadek „R” - wojny z ZSRR. Początkowo inspektor miał swoją siedzibę w Baranowiczach, a później w Dowództwie Korpusu Ochrony Pogranicza przy ulicy Chałubińskiego w Warszawie. Jednocześnie dokonano zmian w dotychczasowym podziale szwadronów pomiędzy inspektorami grup szwadronów KOP: północnej i południowej.

Inspektorowi podporządkowano, wyłącznie pod względem wyszkolenia, siedem z dwudziestu istniejących szwadronów kawalerii, a mianowicie:

• szwadron kawalerii KOP „Iwieniec”,
• szwadron kawalerii KOP „Stołpce”,
• szwadron kawalerii KOP „Radziwiłłmonty”, później przemianowany na szwadron kawalerii KOP „Kleck”,
• szwadron kawalerii KOP „Żurno”,
• szwadron kawalerii KOP „Rokitno”,
• szwadron kawalerii KOP „Hancewicze”,
• szwadron kawalerii KOP „Bystrzyce”^[1].

Wymienione szwadrony wchodziły w skład Brygady KOP „Nowogródek” („Radziwiłłmonty”, „Stołpce”, „Iwieniec”) i Brygady KOP „Polesie” („Żurno”, „Rokitno”, „Hancewicze”, „Bystrzyce”).

23 marca 1932 major dyplomowany Tadeusz Julian Nalepa został przeniesiony do KOP na stanowisko Inspektora Środkowej Grupy Szwadronów KOP. W 1934 wymieniony oficer został przeniesiony do 4 Pułku Strzelców Konnych w Płocku na stanowisko zastępcy dowódcy pułku. Jego miejsce zajął major 1 Pułku Szwoleżerów Michał Stempkowski^[2].

W 1938 major Michał Stempkowski został przeniesiony do 4 pułku strzelców konnych w Płocku na stanowisko zastępcy dowódcy pułku^[3]. Jego miejsce zajął podpułkownik Józef Grad-Soniński.

Skład osobowy Inspektora Środkowej Grupy Szwadronów KOP był jednostką funkcjonującą wyłącznie w czasie pokoju. Podczas mobilizacji był likwidowany^[4].

23 marca 1939 szwadrony „Żurno”, „Rokitno” i „Hancewicze” zostały zmobilizowane, a trzy dni później przetransportowane w rejon Wielunia i włączone w skład ćwiczebnego pułku kawalerii KOP^[5]).

W czasie mobilizacji szwadrony „Stołpce” i „Kleck” połączyły się w szwadron kawalerii dywizyjnej 38 Dywizji Piechoty^[6].

Na granicy z ZSRR pozostały szwadrony: „Iwieniec” i „Krasne” (w składzie Pułku KOP „Wilejka”) oraz „Bystrzyce” (w składzie Pułku KOP „Sarny”).

Ostatni inspektor, podpułkownik Józef Grad-Soniński został dowódcą Ośrodka Zapasowego Kawalerii „Wołkowysk”.

Przypisy

1. Prochwicz i 3/1994 ↓, s. 156.
2. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 6 z 23 marca 1932, s. 254. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 7 czerwca 1934, s. 180, 182.
3. Mieczysław Starczewski: Michał Stempkowski. T. XLIII. Polski Słownik Biograficzny, 2004-2005. [dostęp 2020-12-31]. Brak numerów stron w książce
4. Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 930.
5. Rybka i Stepan 2010 ↓, s. CXXVIII-CXXIX.
6. Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 921, 923.

Bibliografia

• Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych.
• Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny. Cz. I. Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r.. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (149), s. 148-160, 1994. Warszawa: Wydawnictwo Czasopisma Wojskowe. ISSN 0043-7182. 
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.