Πλάτανος Φαρρών Αχαΐας

Για οικισμούς με ίδιο όνομα στην Αχαΐα, δείτε: Πλάτανος Αχαΐας

Για οικισμούς με ίδιο όνομα στην Ελλάδα, δείτε: Πλάτανος

Συντεταγμένες: 38°2′43″N 21°51′46″E

Πλάτανος
Πλάτανος Πλάτανος
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Δυτικής Ελλάδας
Δήμος	Ερυμάνθου
Δημοτική Ενότητα	Φαρρών
Δημοτική Κοινότητα	Νέου Κομπηγαδίου
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Πελοπόννησος
Νομός	Αχαΐας
Υψόμετρο	720 μ.
Πληθυσμός
Μόνιμος	18
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας	250 08
erymanthou.gov.gr

Ο Πλάτανος είναι μικρό ορεινό χωριό της Αχαΐας που ανήκει διοικητικά στην Κοινότητα Νέου Κομπηγαδίου του Δήμου Ερυμάνθου.^[1][2]

Γεωγραφία - Τοποθεσία

Βρίσκεται αμφιθεατρικά χτισμένος στις πλαγιές των πρόβουνων νοτίως του ορεινού όγκου του Παναχαϊκού και έναντι ακριβώς του Ερυμάνθου, στο πάνω μέρος της χαράδρας που δημιουργείται από τον ποταμό Πείρο, στην ιστορική περιοχή των Νεζερών.^[3] Ο οικισμός εκτείνεται κατά μήκος της Επαρχιακής οδού Πατρών-Καλαβρύτων και ψηλότερα από αυτήν, ευρισκόμενος σε υψόμετρο περίπου 710 μέτρων.^[4]

Η τοποθεσία έχει ορίζοντα που προσφέρει εντυπωσιακή θέα προς το βόρειο και το βορειοανατολικό τμήμα του επιβλητικού Ερυμάνθου καθώς και προς την δύση και άνοιγμα της χαράδρας του Πείρου.

Ο Πλάτανος απέχει οδικώς 15 χιλιόμετρα από την Χαλανδρίτσα, έδρα του Δήμου Ερυμάνθου, 35 χιλιόμετρα από την Πάτρα και 38 χιλιόμετρα από τα Καλάβρυτα.

Ιστορικά στοιχεία

Η ονομασία του οικισμού είναι φυτωνυμική και προέκυψε από το ομώνυμο δέντρο.^[5]

Αποτελεί τον μακρύτερο σε διάρκεια ζωής αναγνωρισμένο οικισμό της σημερινής Κοινότητας Νέου Κομπηγαδίου του Δήμου Ερυμάνθου.^[6]

Αναφέρεται για πρώτη φορά το 1700 στην βενετική καταγραφή Γκριμάνι με την ονομασία Platano di Nexero και με πληθυσμό 81 κάτοικους (15 οικογένειες)^[5][6].

Το 1713 εμφανίζεται να έχει δικές του δύο ενορίες εντός του χωριού, μία ο Άγιος Στέφανος και μία του ναού στον καθαυτό οικισμό του χωριού που είναι αφιερωμένος στους Παμμέγιστους Ταξιάρχες.^[5][7]

Το 1828 καταγράφεται από την αποστολή της Εκστρατείας του Μοριά με 28 οικογένειες^[5].

Το 1903 αναφέρεται πως απέχει περί τις 4 ώρες από την Χαλανδρίτσα^[3].

Διοικητική εξέλιξη

Μετεπαναστατικά, στις 20/04/1835 υπήχθη στον Δήμο Νεζερών. Στις 08/03/1841 (ΦΕΚ 5Α), με την κατάργηση του Δήμου Νεζερών, προσαρτάται στον τότε Δήμο Φαρών.^[1]

Στις 28/08/1912 (ΦΕΚ 256Α), και την θέσπιση των κοινοτήτων, αποσπάται από τον Δήμο Φαρών και προσαρτάται στην τότε Κοινότητα Κομπηγαδίου^[1][2], η οποία μετέπειτα και συγκεκριμένα στις 03/12/1971 (ΦΕΚ 249Α) μετονομάστηκε σε Κοινότητα Νέου Κομπηγαδίου.^[2]

Στις 04/12/1997 (ΦΕΚ 244Α) σύμφωνα με τη Διοικητική Μεταρρύθμιση "Καποδίστριας", προσαρτάται στον νέο Δήμο Φαρρών, ενώ από την 1/1/2011 εντάχθηκε στον ευρύτερο Δήμο Ερυμάνθου (ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010) που συστάθηκε βάσει της Διοικητικής Μεταρρύθμισης "Καλλικράτης".^[1]

Δημογραφική εξέλιξη

Συγκεντρωτικά, η δημογραφική εξέλιξη του οικισμού σύμφωνα με τις εθνικές απογραφές^[8][9] είναι η εξής:

1830	1835	1844	1848-1851	1861	1879	1889	1896	1907	1920	1928	1940	1951	1961	1971	1981	1991	2001	2011
28 οικογ.[6]	34 οικογ. - 172 κατ.[6][10]	250[6]	47 οικογ. - 226 κατ.[6]	216 κατ.[6]	252[6]	192[6]	181[6]	142[6]	134[6]	157[6]	186[6]	171[6]	99[5][6]	76[5][6]	69[6]	68[6]	37[6][11]	27[12]

Λοιπά στοιχεία

Σημαντική τοποθεσία κοντά στο χωριό είναι το μικρό οροπέδιο με την ονομασία Σόρους στο οποίο από παλιά οι κάτοικοι του χωριού, πέρα από τη βασική τους ασχολία που ήταν η κτηνοτροφία, ασχολούνταν με την γεωργία και καλλιεργούσαν εκτάσεις με καλαμπόκι, κριθάρι και σιτάρι.^[13]

Να μη συγχέεται με τον ομώνυμο οικισμό του Δήμου Αιγιαλείας που βρίσκεται κοντά στην Ακράτα.

Παραπομπές

1. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Πλάτανου Φαρρών Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 19/11/2017.
2. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Νέου Κομπηγαδίου Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 17/11/2017.
3. Χρ. Κορύλλος 1903, σελ. 82.
4. Αναφέρεται υψόμετρο 690 μέτρων. Βλ. Τριανταφύλλου 1995, λήμμα Πλάτανος.
5. Τριανταφύλλου 1995, λήμμα Πλάτανος.
6. Λουλούδης 2010, σελ. 281.
7. Αναφέρονται στην σύγχρονη εποχή δύο ναοί: ο ενοριακός των Ταξιαρχών και το ξωκλήσι του Αγίου Στεφάνου. Βλ. Λουλούδης 2010, σελ. 282· Γκουρβέλος 2007, σελ. 322.
8. Ψηφιακή βιβλιοθήκη της Ε.Σ.Υ.Ε./ΕΛ.ΣΤΑΤ.. dlib.statistics.gr. Ανακτήθηκε: 24/10/2017.
9. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές στην Τ.Α. - Δημοσιεύματα απογραφών. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 24/10/2017.
10. Αναφέρεται ως Platanos. Βλ. Λουλούδης 2010, σελ. 281 [υποσημείωση 4].
11. Μόνιμος πληθυσμός: 35 κάτοικοι. Βλ. Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001 Αρχειοθετήθηκε 2018-06-28 στο Wayback Machine.
12. «ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2016. 
13. Γκουρβέλος 2007, σελ. 243, 317-318.

Πηγές

• Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών 2011 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, τχ. 2ο, φ. 3465 (28 Δεκεμβρίου 2012).
• Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001, Αθήνα 2004. ISBN 960-86704-8-9.
• Σπυρίδων Ν. Γκουρβέλος, «Εν ταις των Νεζερών κώμαις». Ιστορία των Νεζερών, εκδ. Γραφικές Τέχνες Πέτρος Κούλης, Πάτρα 2007. ISBN 978-960-930162-6.
• Χρήστου Π. Κορύλλου, Χωρογραφία της Ελλάδος. Α'. Νομός Αχαΐας, Εκ του Τυπογραφείου των Καταστημάτων «Ανέστη Κωνσταντινίδου», Εν Αθήναις 1903.

Βιβλιογραφία

• Λουλούδης, Θεόδωρος Η. (2010). Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση. Πάτρα: Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας. 
• Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών, Τόμος Β΄, Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη Έκδοση, λήμμα Πλάτανος.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Πλάτανου Φαρρών Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 19/11/2017.
• Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Νέου Κομπηγαδίου Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 17/11/2017.