Μάνεσι Πατρών

Για οικισμούς με ίδιο όνομα στην Αχαΐα, δείτε: Μάνεσι Αχαΐας

Για οικισμούς με ίδιο όνομα στην Ελλάδα, δείτε: Μάνεσι

Συντεταγμένες: 37°58′52″N 21°40′28″E

Μάνεσι
Μάνεσι Μάνεσι
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Δυτικής Ελλάδας
Δήμος	Ερυμάνθου
Δημοτική Ενότητα	Τριταίας
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Πελοποννήσου
Νομός	Αχαΐας
Υψόμετρο	350 μ.
Πληθυσμός
Μόνιμος	122
Έτος απογραφής	2021

Το Μάνεσι (επίσημα: το Μανέσιον) είναι χωριό του Νόμου Αχαΐας.

Αποτελούσε έδρα της πρώην ανεξάρτητης ομώνυμης κοινότητας (1912-1997) και του πρώην ομώνυμου δημοτικού διαμερίσματος του Δήμου Τριταίας (1997-2010). Από το 2010 κ.εξ. είναι οικισμός της ομώνυμης τοπικής κοινότητας του Δήμου Ερυμάνθου και έδρα αυτής^[1], στην οποία ανήκουν επίσης οι οικισμοί Γολέμι, Άνω Μαστραντώνη και Κάτω Μαστραντώνη^[1].

Σήμερα απαριθμεί περί τους 100 μόνιμους κατοίκους με σχετικά χαμηλό μέσο όρο ηλικίας.

Γεωγραφία

Βρίσκεται χτισμένο αμφιθεατρικά στους πρόποδες του λόφου "Κουσίτσα" στην περιοχή της Τριταίας και σε υψόμετρο 350 μέτρων . Έχει απόσταση 36 χιλιόμετρα από την πόλη της Πάτρας και λιγότερο του 1,5 χλμ. από το 33ο χλμ. της Ε.Ο. Πατρών-Τριπόλεως ("111").

Βόρεια συνορεύει με τον οικισμό Γολέμι και νότια με τους οικισμούς Άνω Μαστραντώνη και Κάτω Μαστραντώνη, καθώς και στα ανατολικά και βορειοανατολικά με τον Άγιο Γεώργιο και το Αβράμι (Διάσελο), αντιστοίχως. Ως κοινότητα συνορεύει ανατολικά με αυτές της Ερυμάνθειας και Καλεντζίου, βόρεια με την Χιόνα, δυτικά με την Ρουπακιά και νότια με το Σταυροδρόμι.

Ναοί του χωριού

Πολιούχος του χωριού είναι ο Άγιος Γεώργιος, ο ναός του οποίου βρίσκεται νοτιοανατολικά του οικισμού απέναντι από το παλιό δημοτικό σχολείο και δίπλα από το πρώην κοινοτικό γραφείο. Δυτικά του χωριού, επάνω σε λόφο, δεσπόζει το εξωκλήσι των Αγίων Αναργύρων από το οποίο ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει την υπέροχη θέα της "λεκάνης" της Τριταίας. Στα βόρεια του χωριού, βρίσκεται το κοιμητήριο με την εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής ή Πανα(γ)ίτσα. Η εκκλησία Μανεσίου διοικητικά ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Πατρών. Στο χωριό επίσης περί το 1700 υπήρχε εν λειτουργία μοναστήρι για το οποίο δεν υπάρχουν πληροφορίες.

Ιστορικά στοιχεία

Πρώτη επίσημη (έντυπη) αναφορά γίνεται το 1713 ως μία ενορία με το Ρένεσι (το σημερινό Ξηροχώρι) και τη Κρασέτζα (η σημερινή Αγία Βαρβάρα). Στο χωριό κατοικούσαν 12 οικογένειες το 1828, 16 οικογένειες το 1851, είχε 131 κατοίκους το 1899 και 200 το 1960. Το 1890 κατοικούνταν από 20 οικογένειες και ένα τέταρτο από το χωριό βρισκόταν το χάνι του Μπαλάση για την ξεκούραση των ταξιδιωτών. Επίσης, στην περιοχή έχουν βρεθεί αρχαία νομίσματα.

Στο Μάνεσι είχε μόνιμη κατοικία ο Γεώργιος Μαρτζάκλης από την Κρυόβρυση Ηλείας, που "έπεσε" ηρωικά μαχόμενος το 1974 κατά την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο.

Ονομασία

Η ονομασία του χωριού Μάνεσι είναι ανθρωπωνυμικό και προέρχεται από τον Μάνεση, τον πρώτο οικιστή, ο οποίος καταγόταν από την οικογένεια Μανεσαίων, στην οποία οφείλεται και η ονομασία Μάνεσι σε πολλά μέρη της Ελλάδος. Υπάρχουν ακόμη και σήμερα πολλές οικογένειες με την επωνυμία "Μάνεσης".

Πολιτική διοίκηση

Το 1835 εντάχτηκε στο Δήμο Ερυμανθίας μέχρι το 1841, που ο Δήμος Ερυμανθίας καταργήθηκε, και το Μάνεσι εντάχτηκε στον τότε Δήμο Τριταίας^[2]. Το 1912, με την κατάργηση των δήμων, έγινε έδρα της ομώνυμης κοινότητας τμήμα και έδρα της οποίας παραμένει σε όλες τις σύγχρονες διοικητικές μεταβολές^[2].

Η Τοπική Κοινότητα Μανεσίου διοικείται από τον πρόεδρο της τοπικής κοινότητας και το κοινοτικό συμβούλιο που είναι υφιστάμενοι της δημοτικής αρχής. Υπάγεται στην Δημοτική Ενότητα Τριταίας του Δήμου Ερυμάνθου.

Δημογραφικά στοιχεία

Η δημογραφική εξέλιξη του οικισμού στον 21ο αιώνα, σύμφωνα με τις εθνικές απογραφές^[3][4] είναι η εξής:

Έτος	Πληθυσμός
2001	138[5][6]
2011	87[7]

Λοιπά στοιχεία

Δίκτυα κοινής ωφελείας

Στο Μάνεσι έχουν αναπτυχθεί πλήρως, εκτός από το τηλεφωνικό, ηλεκτρικό, υδρευτικό δίκτυο, και ευρυζωνικό δίκτυο, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να έχουν πρόσβαση σε υψηλές ταχύτητες internet.

Οδικά δίκτυα

Το χωριό επικοινωνεί με την Ε.Ο. Πατρών-Τριπόλεως ("111") με ασφαλτοστρωμένο οδικό δίκτυο, μη καλής ποιότητας. Επίσης, συνδέεται άμεσα με το Γολέμι (ασφαλτοστρωμένος αγροτόδρομος), με τη Ρουπακιά (χωμάτινος αγροτόδρομος), με το Άνω Μαστραντώνη (χωμάτινος αγροτόδρομος) και με το Κάτω Μαστραντώνη (χωμάτινος αγροτόδρομος).

Πίστα Μότο-Κρος

Ελάχιστα λεπτά από το κέντρο του χωριού, στο λόφο Κουσίτσα, βρίσκεται ένα δίκτυο χωμάτινων δρόμων, που χρησιμεύουν και ως αντιπυρικές ζώνες, το οποίο ενδείκνυται για Μότο-Κρός διαδρομές. Το δίκτυο των διαδρομών δεν έχει διαμορφωθεί κατάλληλα και με προδιαγραφές για το σκοπό αυτό, αλλά πολλοί μοτοσυκλετιστές το προτιμούν για το χόμπι και την ψυχαγωγία τους.

Επιχειρήσεις

Στα όρια του Μανεσίου εδρεύουν πολλών ειδών επιχειρήσεις, όπως εμπορίας ζωοτροφών, ανεφοδιασμού καυσίμων, καφενείο, κτηνοτροφικές μονάδες, μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (φωτοβολταικά). Παλιότερα λειτουργούσε τυροκομείο καθώς και δύο αλευρόμυλοι.

Ενεργειακή αυτονομία

Στα όρια του Μανεσίου λειτουργούν τρεις μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (δύο μονάδες των 100kw και μία των 10kw)· έτσι το χωριό θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ενεργειακά "αυτόνομο".

Κτηνοτροφία-Γεωργία

Οι κτηνοτρόφοι του Μανεσίου, σε σύνολο, εκτρέφουν περί τα 3.000 πρόβατα και 350 κατσίκια. Οι σταυλικές εγκαταστάσεις χαρακτηρίζονται από μέτριες μέχρι σύγχρονες. Παλιότερα στο χωριό λειτουργούσε τυροκομείο.

Οι ρίζες ελαιόδεντρων, εντός των ορίων του χωριού, ξεπερνούν τις 5.000, καθώς και τα αμπέλια τα 30 στρέμματα. Οι καλλιέργειες αυτές είναι κυρίως ξερικές (μη αρδευόμενες) -με λίγες εξαιρέσεις.

Πολιτιστικός σύλλογος

Η περιοχή έχει το δικό της πολιτιστικό σύλλογο, που διοργανώνει σε ετήσια βάση (τέλη Ιουλίου) διήμερο πολιτιστικών εκδηλώσεων -τα λεγόμενα "ΜΑΝΕΣΙΑ"- που περιλαμβάνουν γαϊδουροδρομίες, παραστάσεις καραγκιόζη, λαϊκοδημοτικές βραδιές, πανηγύρι.

Παραπομπές και υποσημειώσεις

1. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Μανεσίου Πατρών Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 08/11/2017.
2. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Μανεσίου Πατρών Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 08/11/2017.
3. Ψηφιακή βιβλιοθήκη της Ε.Σ.Υ.Ε./ΕΛ.ΣΤΑΤ.. dlib.statistics.gr. Ανακτήθηκε: 24/10/2017.
4. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές στην Τ.Α. - Δημοσιεύματα απογραφών. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 24/10/2017.
5. Λουλούδης 2010, σελ. 238.
6. Μόνιμος πληθυσμός: 132 κάτοικοι. Βλ. Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001
7. ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011

Πηγές

• Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών 2011 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, τχ. 2ο, φ. 3465 (28 Δεκεμβρίου 2012).
• Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001, Αθήνα 2004. ISBN 960-86704-8-9.
• Αρχεία: α) Οικογενείας Λιαροδήμου Μιχαήλ, β) Οικογενείας Βεργάδου Νικολάου

Βιβλιογραφία

• Λουλούδης, Θεόδωρος Η. (2010). Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση. Πάτρα: Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας. 
• Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, Ιστορικόν λεξικόν των Πατρών, Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη Έκδοση.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Μανεσίου Πατρών Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 08/11/2017.
• Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Μανεσίου Πατρών Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 08/11/2017.