Καταρράκτης Αχαΐας

Για οικισμούς με ίδιο όνομα στην Ελλάδα κ.λπ., δείτε: Καταρράκτης
Για οικισμούς με την παλιά ονομασία Λόπεσι, δείτε: Λόπεσι Αχαΐας και Λιόπεσι

Συντεταγμένες: 38°5′43″N 21°49′59″E / 38.09528°N 21.83306°E / 38.09528; 21.83306

Καταρράκτης
Πανοραμική άποψη του χωριού Καταράκτης. Διακρίνεται ο καταρράκτης του χωριού.
Καταρράκτης is located in Greece
Καταρράκτης
Καταρράκτης
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΔυτικής Ελλάδας
ΔήμοςΕρυμάνθου
Δημοτική ΕνότηταΦαρρών
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΠελοπόννησος
ΝομόςΑχαΐας
Υψόμετρο590 μ.
Έκταση10,479
Πληθυσμός
Μόνιμος73
Έτος απογραφής2021
Πυκν. πληθ.21,09 κατ./χλμ.2
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΛόπεσι
Ταχ. κώδικας250 08
www.erymanthou.gr
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Καταρράκτης είναι είναι ορεινό χωριό του Δήμου Ερυμάνθου της Αχαΐας, αποτελώντας έδρα και μοναδικό οικισμό της ομώνυμης τοπικής κοινότητας[1][2]. Μέχρι το 1928 ονομαζόταν Λόπεσι[3].

Γεωγραφία

Βρίσκεται στους νότιους πρόποδες του ορεινού όγκου του Παναχαϊκού και το διασχίζει παραπόταμος του Πείρου ενώ σε κάποιο σημείο μέσα στο χωριό σχηματίζει ένα μεγάλο καταρράκτη ύψους 110 μέτρων με σπηλαία και πυκνή βλάστηση[4]. Η Τοπική Κοινότητα Καταρράκτη έχει έκταση 10.479 στρέμματα.

Το χωριό απέχει 25 χιλιόμετρα από την Πάτρα και 6 χιλιόμετρα από την Χαλανδρίτσα, έδρα του Δήμου Ερυμάνθου. Επίσης, απέχει 45 χιλιόμετρα από τα Καλάβρυτα.

Ονομασία

Σχετικά με την ονομασία Λόπεσι υπάρχουν δύο εκδοχές[5][6]:
α) ότι είναι ανθρωπωνυμικό και προέρχεται από το επίθετο του πρώτου οικιστή ή ιδιοκτήτη γης εκεί, πιθανόν αλβανικής καταγωγής.
β) ότι προέρχεται από την αλβανική λέξη lope, που σημαίνει αγελάδα, δηλ. τόπος με αγελάδες.

Η σύγχρονη ονομασία Καταρράκτης οφείλεται στην ύπαρξη διπλού καταρράκτη στο χωριό που σχηματίζεται από παραπόταμο του Πείρου[5][6].

Ιστορικά στοιχεία

Στην περιοχή των χωριών Χαλανδρίτσα-Καταρράκτης-Ροδιά έχουν βρεθεί αρχαιολογικά κατάλοιπα της μυκηναϊκής και γεωμετρικής περιόδου, γεγονός που μαρτυράει την κατοίκηση της περιοχής από τους προϊστορικούς χρόνους[7][8].

Αναφέρεται στο οθωμανικό τιμάριο του 1461-63 ως «Guion Lopessi» και εμφανίζεται να έχει 15 κάτοικους[5][6][9]. Στην βενετική καταγραφή Γκριμάνι του 1700 απογράφονται στο χωριό «Lepessi» 51 κάτοικοι (12 οικογένειες)[5][6].

Σύμφωνα με τοπικές μαρτυρίες οι κάτοικοι έλκουν την καταγωγή τους από την Δημητσάνα[6].

Αναφέρεται σε ενετική αγρονομική διάταξη του 1688, ότι κτηνοτρόφοι από το χωριό Γρόπα της ορεινής Αχαΐας ζημίωναν με τα κοπάδια τους καλλιεργήσιμες εκτάσεις των κατοίκων του χωριού[5].

Το 1713 αποτελούσε κοινή ενορία με το γειτονικό χωριό Μπούγα[5].

Το 1891 αναφέρεται ότι στο Λόπεσι, που είχε τότε 50 κατοίκους, υπήρχαν πολλά υποδηματοποιεία και πανδοχεία, ενώ το χωριό διακρινόταν για τα άφθονα και παγωμένα ύδατά του[5]. Ο Χρήστος. Κορύλλος αναφέρει στα 1903 ότι το χωριό είχε 293 κατοίκους και διέθετε γραμματείο[10].

Διοικητική εξέλιξη

Στις 20/04/1835 το τότε Λόπεσι υπήχθη στον νεοσύστατο τότε Δήμο Νεζερών[1]. Στις 08/03/1841 (ΦΕΚ 5Α), με την κατάργηση του Δήμου Νεζερών, προσαρτάται στον τότε Δήμο Φαρών[1].

Με το ΦΕΚ 256Α της 28/08/1912, και την κατάργηση των περισσότερων δήμων, αποσπάται από τον Δήμο Φαρών και ορίζεται έδρα της νεοσύστατης τότε Κοινότητας Λοπεσίου[1][2]. Στις ΦΕΚ 156Α - 08/08/1928 ο οικισμός μετονομάστηκε από Λόπεσι σε Καταρράκτης[1][11], ομοίως και η κοινότητα[2].

Με το ΦΕΚ 244Α της 04/12/1997, σύμφωνα με τη Διοικητική Μεταρρύθμιση «Καποδίστριας», προσαρτάται στον νέο Δήμο Φαρρών μέχρι το 2010 που εντάχθηκε στο Δήμο Ερυμάνθου (ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010) βάσει της Διοικητικής Μεταρρύθμισης «Καλλικράτης»[1].

Δημογραφική εξέλιξη

Συγκεντρωτικά, η δημογραφική εξέλιξη του οικισμού σύμφωνα με τις εθνικές απογραφές[12][13] είναι η εξής:

1830 1835 1844 1848-1851 1861 1879 1889 1896 1907 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
34 οικογ.[5][6] 28 οικογ. -
182 κατ.[6][14]
225[6] 37 οικογ. -
217 κατ.[5][6]
244 κατ.[6] 270[6] 313[6] 293[6][15] 317[6] 247[6] 280[6] 277[6] 254[6] 247[5][6] 157[5][6] 144[6] 193[6] 221[6][16] 93[17]

Αξιοθέατα

Αξίζει να δεί ο επισκέπτης τις πετρόχτιστες βρύσες και τα γραφικά σπίτια, την εκκλησία του χωριού και τα γύρω ξωκλήσια, τον τον τάφο της Πρωτογεωμετρικής Εποχής στη θέση «Αριδράκου», τα λείψανα Οικισμού της Μυκηναϊκής Εποχής στη θέση «Δρακότρυπα», τα λείψανα Οικισμού της Μεσοελλαδικής και Μυκηναϊκής Εποχής στη θέση «Ροδιά»[4][5]. Σε απροσπέλαστο σημείο πολύ κοντά στους καταρράκτες υπάρχουν δύο θολωτοί τάφοι και δύο σπήλαια με αρχαία και χριστιανική λατρεία[4][5].

Παραπομπές και υποσημειώσεις

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Καταρράκτη Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 20/11/2017.
  2. 2,0 2,1 2,2 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Καταρράκτη Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 20/11/2017.
  3. Την ονομασία Λόπεσι είχε στην Αχαΐα μέχρι το 1928 και ο οικισμός Άγιοι Θεόδωροι.
  4. 4,0 4,1 4,2 Καταρράκτης. visit-erymanthos.gr. Ανακτήθηκε: 20/11/2017.
  5. 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 5,12 Τριανταφύλλου 1995, λήμμα Λόπεσι.
  6. 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 6,13 6,14 6,15 6,16 6,17 6,18 6,19 6,20 6,21 6,22 Λουλούδης 2010, σελ. 272.
  7. Rizio 2010, σελ. 50-53.
  8. Λουλούδης 2010, σελ. 272· Τριανταφύλλου 1995, λήμμα Λόπεσι.
  9. Αναφέρεται και "Lopessi" με 16 κάτοικους· Έγγαμοι 14, άγαμοι 1, χήρες 1, όλοι αλβανικής εθνικότητας. Βλ. Λουλούδης 2010, σελ. 272 [υποσημείωση 1].
  10. Κορύλλου 1903, σελ. 81-82.
  11. Πανδέκτης: Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας - Λόπεσι-Καταρράκτης. pandektis.ekt.gr. Ανακτήθηκε: 20/11/2017.
  12. Ψηφιακή βιβλιοθήκη της Ε.Σ.Υ.Ε./ΕΛ.ΣΤΑΤ.. dlib.statistics.gr. Ανακτήθηκε: 24/10/2017.
  13. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές στην Τ.Α. - Δημοσιεύματα απογραφών. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 24/10/2017.
  14. Αναφέρεται ως Lopessi. Βλ. Λουλούδης 2010, σελ. 272 [υποσημείωση 3].
  15. Ο ιστορικός Κώστας Τριανταφύλλου αναφέρει εσφαλμένα ως απογραφή αυτήν του 1889. Τριανταφύλλου 1995, λήμμα Λόπεσι.
  16. Μόνιμος πληθυσμός: 101 κάτοικοι. Βλ. Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001
  17. ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011

Πηγές

Βιβλιογραφία

  • Λουλούδης, Θεόδωρος Η. (2010). Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση. Πάτρα: Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας. 
  • Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών, Τόμος Α΄, Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη Έκδοση, λήμμα Λόπεσι.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!