Strażnica KOP „Moszczanica”

Strażnica KOP „Moszczanica”

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1925
Rozformowanie	1939
Organizacja
Dyslokacja	Moszczanica[a]
Formacja	Korpus Ochrony Pogranicza
Podległość	Kompania graniczna KOP „Kurhany”

Rozmieszczenie batalionu KOP „Ostróg” w 1931

Strażnica KOP „Moszczanica”^[b] – zasadnicza jednostka organizacyjna Korpusu Ochrony Pogranicza pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-sowieckiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

W 1924, w składzie 1 Brygady Ochrony Pogranicza, został sformowany 11 batalion graniczny. W 1928 w skład batalionu wchodziło 13 strażnic^[1], w tym 109 strażnica KOP „Moszczenica”^[2] . W latach 1928 – 1939 w strukturze organizacyjnej 1 kompanii granicznej KOP „Kurhany” funkcjonowała strażnica KOP „Moszczanica”^{[3][4][5] [6][7][8][9][10]}. Strażnica liczyła około 18 żołnierzy i rozmieszczona była przy linii granicznej z zadaniem bezpośredniej ochrony granicy państwowej^[11].

W 1932 obsada strażnicy zakwaterowana była w budynku KOP^[6]. Strażnicę z macierzystą kompanią łączyła droga polna długości 8 km^[8].

Służba graniczna

Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi^[12].

Strażnica KOP „Moszczanica” w 1932 ochraniała pododcinek granicy państwowej szerokości 6 kilometrów 300 metrów od słupa granicznego nr 1697 do 1705^[6], a w 1938 pododcinek szerokości 5 kilometrów 550 metrów od słupa granicznego nr 1697 do 1705^[8].

Wydarzenia:

• W meldunku sytuacyjnym z 23 stycznia 1925 napisano: Na strażnicy przytrzymano dwóch przemytników z manufakturą wartości 500 złotych^[13].

Sąsiednie strażnice:

• strażnica KOP „Baranówka” ⇔ strażnica KOP „Badówka” – 1928^[3], 1929^[4], 1931^[5] , 1932^[6], 1934^[7]
• strażnica KOP „Baranówka” ⇔ strażnica KOP „Blok Mohylany” – 1938^[8]

Uwagi

1. wieś Moszczanica, gmina Sijańce, powiat zdołbunowski, województwo wołyńskie
2. Pierwotnie nosiła numer 109.

Przypisy

1. Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 5/1928.
2. Wykaz L.dz.KOP 272/1.Br.Op.Wyszk. ↓.
3. Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 6/1928.
4. Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 6/1929.
5. Szkice dyslokacyjne ↓.
6. Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 37/1932.
7. Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 58/1934.
8. Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 88/1938.
9. Prochwicz 2003 ↓, s. 312.
10. Szubański 2000 ↓, s. 89.
11. Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 32.
12. Falkiewicz 1925 ↓, s. 3-4.
13. Meldunki sytuacyjne KOP ↓, nr 13/1925.

Bibliografia

• Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
• Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
• Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 83-900217-9-4.
• Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281. 
• Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.177/143 do 177/149.)
• Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.177/151.)
• Graficzny wykaz budynków zajmowanych przez oddziały 1 Brygady KOP nr L.dz.KOP 272/1.Br.Op.Wyszk.
• Meldunki sytuacyjne dowództwa Korpusu Ochrony Pogranicza → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.