Kompania graniczna KOP „Hłuboczek”

Kompania graniczna KOP „Hłuboczek”

Historia
Państwo	Polska
Rozformowanie	1939
Organizacja
Dyslokacja	Hłuboczek[a]
Formacja	Korpus Ochrony Pogranicza
Podległość	batalion KOP „Ostróg”

Rozmieszczenie batalionu KOP „Ostróg” w 1931

Kompania graniczna KOP „Hłuboczek” – pododdział graniczny Korpusu Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-radzieckiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na podstawie rozkazu szefa Sztabu Generalnego L. dz. 12044/O.de B./24 z 27 września 1924, w pierwszym etapie organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza, sformowano 3 batalion graniczny^[1][2], a w jego składzie 27 kompanię graniczną „Hłuboczek”^[3].

W 1939 2 kompania graniczna KOP „Hłuboczek”^[b] podlegała dowódcy batalionu KOP „Ostróg”^[4].

Służba graniczna

Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi^[5]. Miejscowość, w którym stacjonowała kompania graniczna, posiadała status garnizonu Korpusu Ochrony Pogranicza^[6].

2 kompania graniczna „Hłoboczek” w 1934 ochraniała odcinek granicy państwowej szerokości 29 kilometrów 545 metrów^[7]. Po stronie sowieckiej granicę ochraniały zastawy „Skrzył”, „Marajówka”, „Utaszanówka” i „Moszczanówka” z komendantury „Annopol”^[8] .

Kompanie sąsiednie:

• 3 kompania graniczna KOP „Sapożyn” ⇔ 1 kompania graniczna KOP „Kurhany” – 1928^[9], 1929^[10], 1931^[8] , 1932^[11], 1934^[12], 1938^[13]

Struktura organizacyjna

Struktura organizacyjna kompanii granicznej KOP „Hłuboczek”
Lata	1928[9]	1929[14] [10][c]	1931-1934[8] [11][15]	1938[13] - 1939[16]
Strażnice	strażnica KOP „Majków”[d]
	strażnica KOP „Borszczówka”[e]			—
	strażnica KOP „Fryderland”		strażnica KOP „Kuraż”[f]	—
	strażnica KOP „Baranówka”[g]
	—	strażnica KOP „Marjanówka”[h]	—
Inne				pluton odwodowy

Dowódcy kompanii

• kpt. Czesław Szymanowski (był IX 1928 – 2 VIII 1929 → przesunięty na stanowisko dowódcy kompanii szkolnej)^[17] 
• kpt. Julian Richter (był X 1929 – 24 III 1831 → przeniesiony do 1 batalionu strzeleckiego)^[17] 
• kpt. Włodzimierz Kraszkiewicz (24 III 1931 – 23 III 1932 → dowódca kompanii odwodowej)^[17] 
• p.o. por. Tadeusz Zieliński (31 III 1932 – był V 1933)^[17] 
• kpt. Henryk Jurczyński (27 III 1934 – )^[17] 
• por. Kazimierz Stanisław Fedorowicz^[i] (był VI 1939)^[19]

Uwagi

1. wieś Hłuboczek, gmina Majków, powiat rówieński, województwo wołyńskie
2. Szubański nazywa kompanię - Hłuboczek, Prochwicz - Kłuboczek
3. Strażnice 106, 107 i 108 zakwaterowane były w „budynkach popolicyjnych”, Strażnica nr 105 i 109a zakwaterowane zostały w budynkach prywatnych. Odwód i dowództwo kompanii zakwaterowane było w koszarach „nowego typu”^[14] 
4. Wieś Majków, gmina Majków, powiat rówieński, województwo wołyńskie.
5. kolonia Borszczówka, gmina Majków, powiat rówieński, województwo wołyńskie.
6. osada Kuraż, gmina Sijańce, powiat zdołbunowski, województwo wołyńskie.
7. wieś Baranówka, gmina Sijańce, powiat zdołbunowski, województwo wołyńskie.
8. wieś Marjanówka, gmina Sijańce, powiat zdołbunowski, województwo wołyńskie.
9. Federowicz Kazimierz Stanisław, kpt. piech., w KOP od 1935. Do mobilizacji dca 2 kompanii granicznej „Hłuboczek”. We wrześniu 1939 dca 6 kompanii II batalionu piechoty 98 pułku piechoty^[18].

Przypisy

1. Prochwicz i 3/1994 ↓, s. 152.
2. Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 23.
3. Meldunki sytuacyjne KOP ↓, s. 16/25.
4. Szubański 2000 ↓, s. 89.
5. Falkiewicz 1925 ↓, s. 3-4.
6. Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 312-314.
7. Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 306.
8. Szkice dyslokacyjne ↓.
9. Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 6/1928.
10. Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 6/1929.
11. Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 34/1932.
12. Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 58/1934.
13. Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 88/1938.
14. Wykaz L.dz.KOP 272/1.Br.Op.Wyszk. ↓.
15. Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 57/1934.
16. Prochwicz 2003 ↓, s. 312.
17. Obsada oficerska bg „Ostróg” ↓.
18. Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 716.
19. Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 656.

Bibliografia

• Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
• Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. WarszawaPułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 8388067488.
• Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
• Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924–1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 8390021794.
• Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część I. Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (149), 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182. 
• Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281. 
• Graficzny wykaz budynków zajmowanych przez oddziały 1 Brygady KOP nr L.dz.KOP 272/1.Br.Op.Wyszk.
• Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.177/143 do 177/149.)
• Meldunki sytuacyjne dowództwa Korpusu Ochrony Pogranicza → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.177/217.)
• Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.177/151.)
• Wykaz zmian stanu oficerów batalionu granicznego KOP „Ostróg” w latach 1928–1934 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.184/88.)