Kompania graniczna KOP „Borowe”

Kompania graniczna KOP „Borowe”

Historia
Państwo	Polska
Rozformowanie	1939
Organizacja
Dyslokacja	Borowe
Formacja	Korpus Ochrony Pogranicza
Podległość	batalion KOP „Bereźne”

Rozmieszczenie batalionu KOP „Bereźne” w 1931

Kompania graniczna KOP „Borowe” – pododdział graniczny Korpusu Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-radzieckiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na podstawie rozkazu szefa Sztabu Generalnego L. dz. 12044/O.de B./24 z 27 września 1924, w pierwszym etapie organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza, sformowano 2 batalion graniczny ^[1][2], a w jego składzie 1 kompanię graniczną KOP. W listopadzie 1936 kompania liczyła 2 oficerów, 7 podoficerów, 4 nadterminowych i 86 żołnierzy służby zasadniczej^[a].

W 1939 1 kompania graniczna KOP „Borowe” podlegała nadal dowódcy batalionu KOP „Bereźne”^[3].

Służba graniczna

Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi^[4]. Miejscowość, w którym stacjonowała kompania graniczna, posiadała status garnizonu Korpusu Ochrony Pogranicza^[5].

1 kompania graniczna „Borowe” w 1934 ochraniała odcinek granicy państwowej szerokości 26 kilometrów 700 metrów^[6]. Po stronie sowieckiej granicę ochraniały zastawy „Piaskowacha”, „Wasilewo”, „Zaderewje” i „Żydówki” z komendantury „Bronnica”^[7] .

Kompanie sąsiednie:

• 1 kompania graniczna KOP „Ostki” ⇔ 2 kompania graniczna KOP „Lewacze” – 1928^[8], 1929^[9], 1931^[7] , 1932^[10], 1934^[11], 1938^[12]

Struktura organizacyjna

Struktura organizacyjna kompanii granicznej KOP „Borowe”
Lata	1928[8]	1929[9]	1930 - 1939[7] [10][11][12][b][13]
Strażnice	strażnica KOP „Jamcowa Niwa”[c]		-
	strażnica KOP „Chutor Stefana”	strażnica KOP „Chutor Zachara”[d]
	strażnica KOP „Chutor Krzyżowa”	strażnica KOP „Dermanka”
	strażnica KOP „Chutor Chwalisów”[e]
	strażnica KOP „Krzemień”
Inne			pluton odwodowy

Dowódcy kompanii

• kpt. Piotr Bednawski (był 1 X 1928 − 26 III 1931 → przeniesiony do 6 ppLeg)^[14] 
• kpt. Henryk Ihnatowicz (był 1 V 1931 − )^[14] [15]
• kpt. Antoni Żurowski (− 1939)
• por. Mieczysława Matyjasek (X 1939)^[16]

Uwagi

1. Wykaz stanów etatowych oficerów, podoficerów i żołnierzy KOP przesłanych przez ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna ze sztabu KOP do I oficera do zleceń GISZ płk. dypl. Kazimierza Glabisza. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 368
2. W 2000 Rajmund Szubański napisał, że sformułowania zawarte w artykule „Bataliony, kompanie, strażnice KOP” z 1993 odnoszą się do stanu sprzed 1937 → Szubański 2000 ↓, s. 87. Wymienił następujące strażnice: „Nietrzeba”, „Zachara”, „Dermanka”, „Chwaliszów” → Szubański 1993 ↓, s. 277^{[niewiarygodne źródło?]}
3. W dokumentach występuje też pod nazwą Jansowa Niwa^[8][9].
4. W dokumentach występuje też pod nazwą Chutor Lahacze^[7] .
5. W dokumentach występuje też pod nazwą Kwalisów^[8].

Przypisy

1. Prochwicz i 3/1994 ↓, s. 152.
2. Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 23.
3. Szubański 2000 ↓, s. 90.
4. Falkiewicz 1925 ↓, s. 3-4.
5. Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 312-314.
6. Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 304.
7. Szkice dyslokacyjne ↓.
8. Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 10/1928.
9. Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 7/1929.
10. Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 31/33/1932.
11. Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 57/1934.
12. Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 87/1938.
13. Prochwicz 2003 ↓, s. 311.
14. Obsada oficerska bg „Bereźne” ↓.
15. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935, s. 86, z dniem 31 sierpnia 1935 został przeniesiony w stan spoczynku.
16. Prochwicz 2003 ↓, s. 205.

Bibliografia

• Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
• Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. WarszawaPułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 8388067488.
• Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924–1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 8390021794.
• Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część I. Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (149), 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182. 
• Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
• Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (145), 1993. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182. 
• Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281. 
• Wykaz zmian stanu oficerów batalionu granicznego KOP „Bereźne” w latach 1927-1934 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.177/143 do 177/149.)
• Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.177/151.)
• Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych z 1928, 1931 i 1934. [dostęp 2016-02-15].