Komenda Rejonu Uzupełnień Włodzimierz Wołyński

Komenda Rejonu Uzupełnień Włodzimierz

Powiatowa Komenda Uzupełnień
Włodzimierz

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1919, 1921
Rozformowanie	1920, 1939
Tradycje
Rodowód	PKU Włodzimierz[1]
Działania zbrojne
wojna polsko-bolszewicka kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja	Włodzimierz Wołyński
Podległość	DOGen. „Lublin” DOK II
Skład	PKU typ II

Komendy rejonów uzupełnień DOK II

Komenda Rejonu Uzupełnień Włodzimierz (KRU Włodzimierz) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie^[2].

Historia komendy

22 lipca 1919 minister spraw wojskowych ustanowił Powiatową Komendę Uzupełnień Włodzimierz Wołyński w celu przeprowadzenia zaciągu ochotniczego na terenach leżących na wschód od Bugu. PKU Włodzimierz Wołyński została podporządkowana Dowództwu Okręgu Generalnego „Lublin”. Komenda miała werbować ochotników w powiecie włodzimierskim^[3][4].

W 1920, „w związku z sytuacją wojenną” PKU Włodzimierz Wołyński została zlikwidowana^[5].

10 lutego 1921 minister spraw wojskowych ponownie uruchomił PKU Włodzimierz Wołyński, którą podporządkował pod względem fachowym, związanym z poborem, Dowództwu Okręgu Generalnego „Lublin”, a pod względem garnizonowym „odnośnemu dowództwu armii”. Etat PKU Dubno miał być identyczny z etatem wszystkich PKU z dodaniem po jednym oficerze ewidencyjnym i jednym pisarzu na każdy powiat^[5].

W marcu 1930 PKU Włodzimierz nadal podlegała Dowództwu Okręgu Korpusu Nr II i administrowała powiatami: włodzimierskim i horochowskim^[6]. W grudniu tego PKU Włodzimierz posiadała skład osobowy typ II^[7].

31 lipca 1931 gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian^[8].

11 listopada 1931 ogłoszono nadanie Krzyża Niepodległości st. wachm. Ryszardowi Drzewieckiemu^[a] z PKU Włodzimierz^[10][11].

1 lipca 1938 weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa Powiatowa Komenda Uzupełnień Włodzimierz została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Włodzimierz przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938^[12], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 o powszechnym obowiązku wojskowym^[13]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Włodzimierz normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień^[14] .

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr II, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiaty: włodzimierski i horochowski ówczesnego województwa wołyńskiego^[2].

KRU Włodzimierz była jednostką mobilizującą. Zgodnie z uzupełnionym planem mobilizacyjnym „W” komendant RU był odpowiedzialny za przygotowanie i przeprowadzenie mobilizacji Komendy Placu typ I Włodzimierz, w I rzucie mobilizacji powszechnej. Pod względem mobilizacji materiałowej KRU Włodzimierz była przydzielona do 23 pułku piechoty. Zmobilizowana Komenda Placu typ I Włodzimierz należała pod względem ewidencyjnym do Ośrodka Zapasowego 27 Dywizji Piechoty^[15].

Po ogłoszeniu mobilizacji KRU Włodzimierz funkcjonowała na podstawie etatu pokojowego. Pod względem ewidencji i uzupełnień miała być przydzielona do Ośrodka Zapasowego 3 Dywizji Piechoty^[16], ale nadal podlegać dowódcy Okręgu Korpusu Nr II^[17].

Obsada personalna

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Włodzimierz Wołyński, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938.

Komendanci
stopień, imię i nazwisko	okres pełnienia funkcji	kolejne stanowisko (dalsze losy)
ppłk piech. Eugeniusz Lenartowicz[b]	12 III[21] – IX 1921	komendant PKU Słonim
płk piech. Lucjan Kopczyński	IX 1921[23] – ?
płk piech. Władysław Pluciński	1923[24][25] – 31 XII 1928[26]	stan spoczynku
mjr piech. Aleksander Sabliński	III – IX 1930	komendant PKU Płock
mjr piech. Bronisław Hołub	III 1931 – VII 1935	dyspozycja dowódcy OK II
mjr piech. Czesław Józefczyk	VIII 1935[27] – 1939[28]

Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[29][25]
I referent	kpt. piech. Władysław Korwin-Kossakowski	18 V 1923[30] – II 1926	kierownik I referatu
II referent	urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Antoni Możdżeń	był w 1923 – II 1926	kierownik II referatu
oficer instrukcyjny	por. piech. Zygmunt I Piotrowski	1923 – IV 1925[31]	23 pp
oficer ewidencyjny na powiat horochowski	urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Władysław Fedorko	1 VI 1923[32] – VIII 1924[33]	PKU Zamość
	por. piech. Leon Nowicki	od VIII 1924[34]
oficer ewidencyjny na powiat włodzimierski	urzędnik wojsk. XI rangi Antoni Korytyński	do 26 IX 1923[35]	OE Radziechów PKU Kamionka Strumiłowa
	por. piech. Stanisław Siemiatycki	11 X 1923[36] – IV 1925[37]	13 pp
	por. piech. Jan Dunajewski	V 1925[38] – II 1926[39]	23 pp
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[40][41][42][43]
kierownik I referatu administracji rezerw i zastępca komendanta	kpt. piech. Władysław Korwin-Kossakowski[c]	II 1926 – 31 VIII 1935[46]	stan spoczynku
kierownik II referatu poborowego	por. kanc. Antoni Możdżeń	II 1926 – 28 II 1930[47]	stan spoczynku
	por. kanc. Mikołaj Wyskoczyl[d]	IX 1930[48] – IX 1932	praktyka u płatnika 23 pp
	kpt. piech. Jan I Janusz	od IX 1932[49]
referent	por. kanc. Franciszek I Studziński[e]	od II 1926[51]
	por. kanc. Mikołaj Wyskoczyl	XII 1926[52] – IX 1930	kierownik II referatu
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[28][f]
kierownik I referatu ewidencji	kpt. adm. (piech.) Jan I Janusz[g]	1939
kierownik II referatu uzupełnień	kpt. adm. (piech.) Marian Lipski	1939	†1940 Katyń[56]

W Katyniu zamordowani zostali także mjr piech. Bronisław Hołub i por. int. Mikołaj Wyskoczyl^[57].

Uwagi

1. St. wachm. Franciszek Ryszard Drzewiecki ps. „Czapliński” ur. 28 października 1896 w Gostyninie, w rodzinie Leona i Emilii. 12 stycznia 1915 wstąpił do Legionów Polskich. W lutym 1916 został przeniesiony do 1 pułku ułanów. Służył w 2. i 5. szwadronie. Ranny podczas nocnego patrolu pod Stochodem i odesłany do szpitala. W sierpniu tego powrócił do pułku. Latem 1917, po kryzysie przysięgowym, został internowany w Szczypiornie. W 1918 wstąpił do Wojska Polskiego^[9] .
2. ppłk piech. Eugeniusz Konstanty Lenartowicz, ros. Евгений Константинович Ленартович ur. 25 grudnia (13 grudnia) 1867^[18] w rodzinie Konstantego. Był katolikiem. Wywodził się ze szlachty gunerni kieleckiej. Ukończył sześć klas gimnazjum w Wilnie i Wileńską Szkołę Junkrów Piechoty. Służył w 15 Szlisselburskim Pułku Piechoty w Zambrowie. 5 maja 1905 został wyznaczony na stanowisko dowódcy 5. kompanii. W szeregach wspomnianego pułku walczył w czasie I wojny światowej. W czasie służby w armii rosyjskiej awansował na kolejne stopnie: podporucznika (7 maja 1890), porucznika (1 maja 1895 ze starszeństwem z 7 maja 1894), sztabskapitana (22 października 1900 ze starszeństwem z 7 maja 1900), kapitana (1 października 1905 ze starszeństwem z 7 maja 1902) i podpułkownika (starszeństwo z 12 października 1915). Z dniem 9 grudnia 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia podpułkownika ze starszeństwem z 12 października 1915 i przydzielony do rezerwy oficerów (później do Stacji Zbornej dla Oficerów w Warszawie)^[19]. 26 sierpnia 1919 został zwolniony z czynnej służby i przeniesiony do rezerwy^[20]. 12 marca 1921 ponownie powołany do służby czynnej na czas wojny i przydzielony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Włodzimierz Wołyński na stanowisko dowódcy^[21]. 26 października 1923 Prezydent RP Stanisław Wojciechowski zatwierdził go w stopniu tytularnego pułkownika^[22]. Odznaczony Orderem św. Stanisława 2 stopnia (1911) i Orderem św. Anny 2. stopnia z mieczami (24 października 1916). Był żonaty. Miał trzy córki.
3. Władysław Korwin-Kossakowski ur. 12 maja (26 kwietnia) 1889 w ziemi witebskiej^[44]. Zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów piechoty. Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi^[45].
4. Więcej informacji biograficznych w: 76 Lidzki Pułk Piechoty.
5. Por. kanc. Franciszek I Studziński ur. 9 czerwca 1893. Przydzielony z PKU Lublin. W 1928 pełnił służbę w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr II w Lublinie^[50].
6. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939^[53].
7. Jan I Janusz ur. 31 marca 1890. Zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów piechoty. Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi^[54][55].

Przypisy

1. Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 35.
2. Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
3. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 81 z 31 lipca 1919, poz. 2866.
4. Szandrocho 2011 ↓, s. 48.
5. Dz. Rozk. Tajnych MSWojsk. Nr 3 T z 10 lutego 1921, poz. 29.
6. Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
7. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930, poz. 471.
8. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931, poz. 290.
9. Żołnierze Niepodległości ↓.
10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11 listopada 1931, s. 372.
11. M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199.
12. Jarno 2001 ↓, s. 173.
13. Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
14. Historia WKU Suwałki ↓.
15. Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 763.
16. Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 793.
17. Zarzycki 1995 ↓, s. 235.
18. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-02-11]..
19. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 13 z 23 grudnia 1918, poz. 369.
20. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 88 z 12 września 1919, poz. 3171.
21. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 9 kwietnia 1921, s. 730.
22. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 70 z 7 listopada 1923, s. 741.
23. Obsada dowództw. [w:] Oddział II, sygn. I.303.4.59, s. 174 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-15].
24. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1483.
25. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1353.
26. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928, s. 302.
27. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935, s. 97.
28. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 861.
29. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1483, 1556, 1560, 1563.
30. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 34 z 29 maja 1923, s. 362.
31. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 45 z 23 kwietnia 1925, s. 217.
32. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 30 marca 1923, s. 225.
33. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 80 z 20 sierpnia 1924, s. 458.
34. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 80 z 20 sierpnia 1924, s. 457.
35. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 65 z 10 października 1923, s. 701.
36. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 67 z 20 października 1923, s. 716.
37. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 39 z 2 kwietnia 1925, s. 186.
38. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 53 z 14 maja 1925, s. 257.
39. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926, s. 5.
40. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926, s. 9.
41. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 113, 129, 439, 831, 833.
42. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 527.
43. Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 17, 36, 37.
44. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-02-11]..
45. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 43, 527.
46. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935, s. 86.
47. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 31 grudnia 1929, s. 442.
48. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931, s. 29.
49. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932, s. 417.
50. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 827.
51. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926, s. 3, na stronie 9 figuruje jako Kazimierz Studziński.
52. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 52 z 7 grudnia 1926, s. 432.
53. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.
54. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 42, 619.
55. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 290.
56. Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 350.
57. Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 206, 714.

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwca 1935. Dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”. Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa, 1935. [dostęp 2016-06-05].
• Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24 zeszyt 2, dział III. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
• Witold Jarno: Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918-1939. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2001. ISBN 83-88679-10-4.
• Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
• Jarosław Kowalewski: Historia Wojskowej Komendy Uzupełnień w Suwałkach. Wojskowa Komenda Uzupełnień w Suwałkach. [dostęp 2019-05-18].
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
• Robert Szandrocho: 90 lat terenowych organów administracji wojskowej w Polsce. Wrocław: Wrocławskie Wydawnictwo Naukowe Atla 2, 2011. ISBN 978-83-60732-61-8.
• Piotr Zarzycki: Plan mobilizacyjny „W”. Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1995. ISBN 83-85621-87-3.
• Żołnierze Niepodległości : Drzewiecki Franciszek Ryszard, ps. „Czapliński”. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2022-02-11].