PROFILBARU.COM

Geena Davis
	; Geena Davis (2009)
Imię i nazwisko	Virginia Elizabeth Davis
Data i miejsce urodzenia	21 stycznia 1956 ; Wareham
Zawód	aktorka, scenarzystka, producentka filmowa, modelka
Współmałżonek	Richard Emmolo; (1982–1983; rozwód); Jeff Goldblum; (1987–1990; rozwód); Renny Harlin; (1993–1998; rozwód); Reza Jarrahy; (od 2001)
Lata aktywności	od 1979
	Multimedia w Wikimedia Commons

Virginia Elizabeth „Geena” Davis (ur. 21 stycznia 1956 w Wareham) – amerykańska aktorka, scenarzystka, producentka filmowa i telewizyjna, modelka. Zdobywczyni Oscara dla najlepszej aktorki drugoplanowej za rolę Muriel Pritchett w dramacie Przypadkowy turysta (The Accidental Tourist, 1988). Laureatka Złotego Globu 2006 dla najlepszej aktorki w serialu dramatycznym za rolę pierwszej kobiety prezydenta Stanów Zjednoczonych – Mackenzie Allen w serialu ABC Pani prezydent (Commander In Chief, 2005−2006).

W 2019, w uznaniu jej pracy na rzecz równości płci, Davis otrzymała nagrodę za działalność humanitarną im. Jeana Hersholta od Amerykańskiej Akademii Filmowej^[1].

Życiorys

Wczesne lata

Urodziła się w Wareham w stanie Massachusetts. Jej matka, Lucille (z domu Cook; ur. 19 czerwca 1919, zm. 15 listopada 2001), była asystentką nauczyciela, a jej ojciec, William F. Davis (ur. 7 listopada 1913, zm. 2 kwietnia 2009), był inżynierem budownictwa i diakonem kościoła; jej rodzice pochodzili z małych miasteczek w Vermont^[2]^[3]. Ma starszego brata Danfortha „Dana”.

W młodym wieku zainteresowała się muzyką. Nauczyła się gry na pianinie i flecie, jako nastolatka grała na organach wystarczająco dobrze, aby służyć jako organistka w swoim kościele kongregacjonalistycznym w Wareham^[4]. W 1974 ukończyła Wareham High School^[5] i była studentką wymiany w Sandviken w Szwecji, biegle władając językiem szwedzkim. Uczęszczała do New England College, zanim w 1979 uzyskała tytuł Bachelor’s degree z dramatu na Uniwersytecie Bostońskim^[6].

Kariera

Po ukończeniu edukacji przeprowadziła się do Nowego Jorku, gdzie służyła jako manekin okienny dla Ann Taylor, dopóki nie podpisała umowy z nowojorską agencją modelek Zoli Agency i rozpoczęła karierę modelki Victoria’s Secret^[7]. Jej pierwszą rolą w filmie fabularnym była postać April Page w komedii Sydneya Pollacka Tootsie (1982) u boku Dustina Hoffmana. Następnie wystąpiła gościnnie jako Grace Fallon w jednym z odcinków serialu sensacyjnego NBC Nieustraszony (Knight Rider, 1983) – pt. „K.I.T.T. the Cat” z Davidem Hasselhoffem w roli głównej. W latach 1983–1984 grała asystentkę produkcji Wendy Killian w sitcomie NBC Buffalo Bill, gdzie napisała także scenariusz odcinka serii^[7] z udziałem Dabneyem Colemanem i Joanny Cassidy. Jako Karen Nicholson pojawiła się w trzech odcinkach sitcomu NBC Więzy rodzinne (Family Ties, 1984–1986). Za postać dziennikarki Veroniki „Ronnie” Quaife w horrorze Davida Cronenberga Mucha (1986) u boku Jeffa Goldbluma była nominowana do Nagrody Saturna w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa. Wystąpiła jako Barbara Maitland w czarnej komedii fantasy Tima Burtona Sok z żuka (1988) z Michaelem Keatonem i Alekiem Baldwinem. Dzięki kreacji Muriel Pritchett, pracowniczki szpitala dla zwierząt i trenerki psów w dramacie Lawrence’a Kasdana Przypadkowy turysta (The Accidental Tourist, 1988) z Williamem Hurtem i Kathleen Turner zdobyła Oscara dla najlepszej aktorki drugoplanowej^[8].

Jej rola Thelmy Yvonne Dickinson w dramacie Ridleya Scotta Thelma i Louise (1991) z Susan Sarandon była nominowana do Oscara dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej. Jako gracz baseballu w drużynie kobiet Dorothy „Dottie” Hinson w komediodramacie familijnym Penny Marshall Ich własna liga (A League of Their Own, 1992) z Tomem Hanksem i Madonną była nominowana do Złotego Globu dla najlepszej aktorki w filmie komediowym lub musicalu. Zagrała reporterkę telewizyjną Gale Gayley w komedii Przypadkowy bohater (Hero, 1992) z Dustinem Hoffmanem i Andym Garcią. W komediodramacie romantycznym Marthy Coolidge Angie (1994) wcieliła się w pracowniczkę biurową, która mieszka w dzielnicy Bensonhurst na Brooklynie i marzy o lepszym życiu. Film otrzymał mieszane recenzje od krytyków i był komercyjną porażką. Rola bezsennej pisarki Julii Mann komedii romantycznej Rona Underwooda Miłosne wybory (Speechless, 1994) z Michaelem Keatonem przyniosła jej nominację do Złotego Globu dla najlepszej aktorki w filmie komediowym lub musicalu. Wystąpiła jako Eleanor Little w dobrze przyjętej komedii rodzinnej Stuart Malutki (1999) oraz jej kontynuacjach – Stuart Malutki 2 (2002) i Stuart Malutki 3: Trochę natury (2005). W sitcomie ABC The Geena Davis Show (2000–2001) występowała jako Teddie Cochran.

Była na okładkach magazynów „Ekran” (w listopadzie 1989), „Harper’s Bazaar” (w maju 1991), „Time” (w czerwcu 1991), „People” (w czerwcu 1991), „Interview” (w marcu 1992), „Entertainment Weekly” (w lipcu 1992), „Vogue” (w sierpniu 1992 i maju 1994), „Vanity Fair” (we wrześniu 1992), „GQ” (w lutym 1994), „TV Guide” (w październiku 2005) i „The Hollywood Reporter” (w lipcu 2014)^[9].

W 1998 oraz 2003, na jubileuszowych ceremoniach rozdania Oscarów, pojawiła się na scenie w specjalnej, uroczystej prezentacji aktorów – wszystkich dotychczasowych laureatów Oscara. W 2022 opublikowała wspomnienia zatytułowane Dying of Politeness^[10], wyd. polskie Umrzeć przez grzeczność (2024)^[11].

Życie prywatne

Geena Davis ma 183 cm wzrostu, należy też do prestiżowego towarzystwa Mensa International (z wynikiem IQ 140).

W maju 1978 związała się z Richardem Emmolo, którego poślubiła 25 marca 1982 i rozwiodła się z nim 26 lutego 1983^[12]. W latach 1983–1985 była związana z Christopherem McDonaldem. W kwietniu 1985 poznała aktora Jeffa Goldbluma, za którego wyszła za mąż 1 listopada 1987, jednak 17 października 1990 doszło do rozwodu. W 1992 poznała reżysera Renny’ego Harlina; 18 września 1993 wzięli ślub, lecz 21 czerwca 1998 rozwiedli się. 1 września 2001 poślubiła Rezę Jarrahy’ego, z którym ma troje dzieci: córkę Alizeh Keshvar (ur. 10 kwietnia 2002) oraz bliźniaki – Kiana Williama i Kaiisa Stevena (ur. 6 maja 2004).

Filmografia

Filmy fabularne

Rok	Tytuł	Rola	Uwagi
2017	Marjorie Prime	Tess
	Dear Angelica	Angelica	głos; film krótkometrażowy
	Nie rozmawiaj z Irene (Don't Talk to Irene)	Geena Davis
2015	Dlaczego mi nie powiedziałeś? (Me Him Her)	pani Ehrlick
2013	Untitled Bounty Hunter Project	Mackenzie Ryan
2013	Własnym głosem (In a World...)	Katherine Huling
2009	Exit 19	Gloria Woods
2009	Wypadki chodzą po ludziach (Accidents Happen)	Gloria Conway
2005	Stuart Malutki 3: Trochę natury (Stuart Little 3: Call of the Wild)	pani Eleanor Little	głos
2002	Stuart Malutki 2 (Stuart Little 2)
1999	Stuart Malutki (Stuart Little)
1996	Długi pocałunek na dobranoc (The Long Kiss Goodnight)	Samantha Caine (Charly)
1995	Wyspa piratów (Cutthroat Island)	Morgan Adams
1994	Angie	Angie Scacciapensieri
1994	Miłosne wybory (Speechless)	Julia Mann
1993	Princess Scargo and the Birthday Pumpkin	narrator	głos
1992	Ich własna liga (A League of Their Own)	Dottie Hinson
1992	Przypadkowy bohater (Hero)	Gale Gayley
1991	Thelma i Louise (Thelma & Louise)	Thelma Dickinson
1990	Łatwy szmal (Quick Change)	Phyllis Potter
1988	Sok z żuka (Beetle Juice)	Barbara Maitland
	Przypadkowy turysta (The Accidental Tourist)	Muriel Pritchett
	Ziemskie dziewczyny są łatwe (Earth Girls Are Easy)	Valerie
1986	Mucha (The Fly)	Veronica Ronnie Quaife
1986	Bryan Ferry: Help Me	Veronica Quaife	film krótkometrażowy
1985	Fletch	Larry
	Secret Weapons	Tamara Reshevsky / Brenda
	Transylvania 6-5000	Odette
1982	Tootsie	April Page

Seriale telewizyjne

Rok	Tytuł	Rola	Uwagi
2019	Glow	Sandy Devereaux St. Clair	sez. 3, odc. 1, 3, 5, 8–10
2019	She-Ra i księżniczki mocy (She-Ra and the Princesses of Power)	Huntara	głos; sez. 3, odc. 3-2; sez. 4, odc. 2
2014	Klinika dla Pluszaków (Princess Persephone)	księżniczka Persefona	głos; sez. 2, odc. 21
2015	Annedroids	student
2016	Egzorcysta (The Exorcist)	Angela Rance	sez. 1
2014–2018	Chirurdzy (Grey’s Anatomy)	dr Nicole Herman	sez. 14, odc. 23; sez. 11, odc. 1, 3, 5–14
2012	Śpiączka (Coma)	dr Agnetta Lindquist	sez. 1, odc. 1–2
2005–2006	Pani prezydent (Commander in Chief)	prezydent Mackenzie Allen	sez. 1
2004	Will i Grace (Will & Grace)	Janet Adler	sez. 6, odc. 11
2000–2001	The Geena Davis Show	Teddie Cochran	sez. 1
1989	Trying Times	Daphne	sez. 2, odc. 2
1985	George Burns Comedy Week		sez. 1, odc. 8
	Sara	Sara McKenna	sez. 1
	Detektyw Remington Steele (Remington Steele)	Sandy Dalrymple	sez. 3, odc. 20
1984	Więzy rodzinne (Family Ties)	Karen Nicholson	sez. 3, odc. 12–13
	Riptide	dr Melba Bozinsky	sez. 1, odc. 12
	Fantasy Island	Whitney Clark	sez. 7, odc. 20
1983–1984	Buffalo Bill	Wendy Killian	sez. 1, odc. 1–12, sez. 2, odc. 1–14
1983	Nieustraszony (Knight Rider)	Grace Fallon