Brigitte Anne Marie Bardot (ur. 28 września1934 w Paryżu[1]) – francuska modelka, piosenkarka i aktorka filmowa, symbol seksapilu w latach 50. i 60. XX wieku, jedna z największych gwiazd francuskiego kina[2]; później także działaczka na rzecz ochrony praw zwierząt.
Urodziła się jako jedna z dwóch córek Louisa Bardot i Anne Marie Mucel. Ojciec, dyplomowany inżynier, prowadził rodzinny interes. Ma siostrę, Marie-Jeanne. Za sprawą matki rozpoczęła naukę tańca w szkole baletowej. W 1947 została przyjęta do Konserwatorium Paryskiego i przez trzy lata, wraz z Leslie Caron, uczęszczała do klasy baletowej rosyjskiego choreografa Borisa Kniaziewa.
Kariera
W 1949 pozowała dla magazynu „Jardin des Modes”, którym zarządzała przyjaciółka jej matki, dziennikarka Hélène Lazareff. W 1950 pracowała dla marcowego wydania francuskiego „Elle”[3]. Podczas sesji została zauważona przez reżysera Rogera Vadima (jej późniejszego męża), który zapoznał ją ze scenarzystą Markiem Allégretem, ten jednak uznał ją za niezbyt atrakcyjną[4].
Zadebiutowała jako aktorka filmowa rolą w komedii Wioska w Normandii (Le trou Normand, 1952)[5]. W latach 1952–1956 pojawiła się w 17 filmach. W 1953 zagrała rolę w sztuce Jeana AnouilhaZaproszenie do zamku (L'Invitation au château). Zwróciła na siebie uwagę mediów pojawieniem się na Festiwalu Filmowym w Cannes w kwietniu 1953. W pierwszej połowie lat 50. grała głównie role młodych dziewcząt w komediach romantycznych. Zagrała epizodyczne role w trzech filmach anglojęzycznych – w brytyjskiej komedii Doctor at Sea (1955) i amerykańskich: Helena Trojańska (1954) i Act of Love (1954).
Przełomem w jej karierze była rola niezbyt moralnej nastolatki, prowokującej społeczność niewielkiego miasteczka, w filmie Rogera Vadima I Bóg stworzył kobietę (1956). Nasycona erotyzmem scena tańca na stole przyniosła jej sławę i spowodowała istotną zmianę w podejściu do tematów erotycznych w kinie światowym. Film odniósł światowy sukces, do czego przyczyniła się m.in. uroda i seksapil Bardot. Charles de Gaulle mówił, że Bardot była „francuskim artykułem eksportowym równie ważnym, jak samochody Renault”[3]. Poza filmami, do postrzegania Bardot jako symbolu seksu i zmysłowości w dużym stopniu przyczyniły się zdjęcia, które jej robił fotograf Sam Levin. Wiele zdjęć aktorki z lat 50. i 60. wykonał również brytyjski fotograf Cornel Lucas.
Równolegle z karierą aktorską, w latach 60. i 70. brała udział w różnych muzycznych spektaklach i nagrywała piosenki, współpracując głównie z piosenkarzami, takimi jak: Serge Gainsbourg, Bob Zagury i Sacha Distel. Nagrała m.in. utwory: „Harley Davidson”, „Je me donne à qui me plaît”, „Bubble Gum”, „Contact!”, „Je reviendrai toujours vers toi”, „L'appareil à sous”, „La Madrague”, „On déménage”, „Sidonie”, „Tu veux, ou tu veux pas?”, „Le Soleil de ma vie (cover hitu Steviego Wondera „You Are the Sunshine of My Life”) i Je t’aime... moi non plus[7].
W 1973 oznajmiła, że rezygnuje z aktorstwa[8][9]. Na dzień przed swoimi 40. urodzinami (po występach w ponad 40. filmach i nagraniu kilku płyt), W 1974, dla uczczenia swoich 40. urodzin, zdecydowała się na nagą sesję zdjęciową we włoskiej edycji magazynu „Playboy”[10].
Działalność na rzecz praw zwierząt
Bardot (2002)
Po wycofaniu się z filmu w 1974 postanowiła wykorzystać swoją sławę do promowania praw zwierząt[11]. W 1986 założyła „The Brigitte Bardot Foundation for the Welfare and Protection of Animals” i została wegetarianką. Zebrała trzy miliony franków francuskich na finansowanie fundacji dzięki licytacji, wystawiając na sprzedaż wiele przedmiotów osobistych. W 1999 w liście do chińskiego przywódcy Jiang Zemina, opublikowanym w języku francuskim przez magazyn VSD, oskarżyła Chiny o torturowanie i zabijanie niedźwiedzi oraz wykorzystywanie tygrysów i nosorożców do produkowania afrodyzjaków[12].
W latach 2001–2003 przekazała ponad 140 tys. dolarów na sterylizację bezpańskich psów w Bukareszcie, których liczbę szacuje się na 300 tys. Planowała wybudować dom dla bezdomnych zwierząt, a całość budowy miała być sponsorowana przez aktorkę[13].
Na początku 2013 zagroziła, że zrzeknie się obywatelstwa francuskiego, jeżeli władze nie zapobiegną uśpieniu dwóch słoni z ogrodu zoologicznego w Lyonie chorujących na gruźlicę[14].
Życie prywatne
Związki
21 grudnia 1952 wyszła za reżysera Rogera Vadima[3], który – dla uzyskania zgody rodziców Bardot na ślub – przeszedł z prawosławia na katolicyzm. 6 grudnia 1957 małżonkowie się rozwiedli, ale w późniejszych latach często współpracowali[15].
Podczas pracy nad filmem I Bóg stworzył kobietę nawiązała romans z Jeanem-Louisem Trintignantem, ale ich trwający dwa lata związek nie był łatwy z uwagi na odbywaną w tym czasie przez aktora służbę wojskową oraz romans Bardot z piosenkarzem Gilbertem Bécaud.
18 czerwca 1959 poślubiła aktora Jacquesa Charriera, z którym zagrała w Babette idzie na wojnę (1959) i z którym ma swoje jedyne dziecko – syna Nicolasa-Jacquesa. Ze względu na zainteresowanie paparazzi poród miał miejsce w apartamencie Bardot w Paryżu (przy alei Paul-Doumer 71 w 16. dzielnicy Paryża) przy zamkniętych okiennicach. Po rozwodzie z Charrierem (20 listopada 1962) Nicolasem zajęła się rodzina Jacquesa, a Bardot nie utrzymywała z synem ścisłych kontaktów aż do jego pełnoletności.
14 lipca 1966 wyszła za milionera Guntera Sachsa, z którym rozwiodła się 1 października 1969. Miała romanse z: Samim Freyem, Sergem Gainsbourgiem i Sachą Distelem. W latach 70. związana była z rzeźbiarzem Miroslavem Brozkiem, dla którego pozowała jako modelka[16]. 16 sierpnia 1992 poślubiła Bernarda d'Ormale, byłego doradcę prawnego Frontu Narodowego.
Polityka, kontrowersje i problemy prawne
Bardot była pierwszą kobietą niehistoryczną, której twarz posłużyła jako wzorzec dla podobizn Marianny, emblematu Republiki Francuskiej (w 1969; rzeźbę wykonał Alain Gourdon). Wyraziła poparcie dla prezydenta Charles’a de Gaulle’a w 1960.
W książce pt. Le Carré de Pluton z 1999 skrytykowała rytualny ubój owiec podczas muzułmańskiego święta Id al-Adha, a w jednym z rozdziałów napisała: Francja, moja ojczyzna, mój kraj, jest ponownie atakowana przez przeludnienie cudzoziemców, zwłaszcza muzułmanów. Za te słowa francuski sąd w czerwcu 2000 ukarał aktorkę grzywną w wysokości 30 tys. franków.
W 2003 wywołała skandal treścią książki pt. Un cri dans le silence, Editions du Rocher (pol. Krzyk w ciszy), w której skrytykowała m.in. część społeczności gejowskiej, feministki dążące do równouprawnienia płci (m.in. poprzez podejmowanie „męskich” zawodów), nielegalnych imigrantów, bezrobotnych, związki mieszane rasowo i pary decydujące się na zapłodnienie metodą in vitro, a także poprawność polityczną i proces islamizacji Francji oraz krajową służbę zdrowia i system edukacji[17]. 10 czerwca 2004 została ukarana grzywną w wysokości 5 tysięcy euro za „podżeganie do nienawiści rasowej” poprzez antyislamskie wypowiedzi zawarte w książce. Po ogłoszeniu wyroku stwierdziła, iż nie ma uprzedzeń rasowych, i przeprosiła w sądzie, mówiąc: Nigdy świadomie nie chciałam nikogo skrzywdzić. Nie leży to w moim charakterze[18].
W świecie mody spopularyzowała dekolt typu „odkryta szyja oraz oba ramiona”, nazwany od jej imienia „bardot”, który jest stosowany w krojach swetrów, bluzek, sukienek i topów[19]. Wprowadziła do mody choucroute („kapusta”), fryzurę i bawełniany materiał w kratkę, który zawierał strój zaprojektowany przez Jacques’a Esterela na jej ślub z Jacques’em Charrierem.
Przyczyniła się do promocji miasta Saint-Tropez i miejscowości Armação dos Búzios, którą odwiedziła w 1964 wraz ze swoim ówczesnym partnerem, brazylijskim muzykiem Bobem Zagury. Dziś stoi tam posąg Bardot, stworzony przez Christina Motta.
