Do 31 maja 1975 i od 1 stycznia 1999 siedziba władz powiatu ełckiego, a od 1992 siedziba rzymskokatolickiej diecezji ełckiej. Według danych GUS z 31 grudnia 2020 r., Ełk liczył 61 903 mieszkańców[5] i był pod względem liczby ludności trzecim (po Olsztynie oraz Elblągu) miastem w województwie warmińsko-mazurskim, a także 66. spośród najludniejszych miast w Polsce[6]. Jest największym miastem współczesnej Polski na ziemiach, które należały do Prus Książęcych, dawnego lenna Korony Królestwa Polskiego.
Pochodzenie nazwy miasta jest sporne. Według badaczy słowo „Lek” w języku Jaćwingów miało oznaczać białą lilię wodną (grzybień), a w języku pruskim „Luk” również oznaczało roślinę wodną, natomiast „Elk” oznaczało łosia. Wysuwano też hipotezę, że nazwa wywodzi się od polskiego słowa „Łęg” – nadbrzeżna łąka.
Po raz pierwszy nazwa rzeki „Łyk” pojawia się w 1247 w kronice halicko-wołyńskiej. W 1390 zapisano dwie nazwy tego samego miejsca – Lick i Lyck, a w 1398 – Licke. Polską wersję nazwy rzeki – Łek – wymienia Jan Długosz. Można przypuszczać, że nazwa osady wzięła od nazwy rzeki, nad którą ją założono. Istnieje też teza historyków, że przejściowo (na początku XV w.) funkcjonowały dwie nazwy dla tego samego miejsca: Lyck (Łyk, Łek) oraz Przewłoki[7].
Obecna forma Ełk powstała z miejscownika „we Łku”; „e” z przyimka „we” zaczęto używać jako przynależne do nazwy i tak powstało „w Ełku”. Krzyżacy nadali osadzie nazwę w brzmieniu niemieckim. W późniejszych źródłach podawano ją różnie: Licke, Lik, Licce, Lueck, Lyck. Oficjalnie nazwę w obecnym brzmieniu ustanowiono 7 maja 1946[8].
W mieście działa od 1991 także Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej „Mazury” w Ełku, liczące ok. 130 członków z miasta i regionu[17].
Piramida wieku mieszkańców Ełku w 2014.
Od 2003 liczba mieszkańców Ełku stale i systematycznie rośnie (posiada dodatni przyrost naturalny i dodatnie saldo migracji). Aktualnie miasto liczy ponad 61,5 tysiąca mieszkańców, co stanowi najwyższą liczbę w historii.
Osada rozwinęła się pod ochroną zamku, którego początek budowy datuje się na 1398. Zamek i osada stanowiły efekt działalności kolonizacyjnej państwa zakonnego na skraju Wielkiej Puszczy. Przywilej lokacyjny wsi na prawie chełmińskim wystawił wielki mistrz Paweł von Russdorf w 1425 przyznając mieszkańcom 12 lat wolnizny od czynszów. Do wsi należało 48 łanów ziemi. Mieszkańcy zobowiązani byli m.in. do prac przy mostach prowadzących do zamku i koszenia łąk zamkowych oraz zawożenia listów do Rynu, Giżycka (Leca) i na Mazowsze. Osada prawdopodobnie uległa zniszczeniu w 1433. Wieś położona była prawdopodobnie po obu brzegach rzeki Ełk u jej ujścia do jeziora Ełckiego, natomiast osada miejska rozwinęła się nieco bardziej na północ, bliżej zamku. Prawa miejskie Ełku zapisano w akcie lokacyjnym wystawionym pod datą 27 lutego 1445. Data roczna jest omyłką, gdyż wystawca dokumentu wielki mistrz Paweł von Russdorf zmarł w 1441. Na podstawie badań stwierdzono, że prawidłowy rok nadania praw miejskich to 1435. W przywileju miejskim miastu na prawie chełmińskim nadano 102 łany ziemi i 12 lat wolnizny.
W 1454 Ełk przyłączył się do Związku Pruskiego, na którego prośbę król PolskiKazimierz IV Jagiellończyk ogłosił włączenie Prus do Królestwa Polskiego, czego efektem Ełk po raz pierwszy w historii został częścią państwa polskiego. W trakcie wojny trzynastoletniej miasto parokrotnie przechodziło z rąk do rąk pomiędzy Polską a Krzyżakami, by na mocy pokoju toruńskiego w 1466 zostać częścią Królestwa Polskiego, pozostając jako lenno we władaniu krzyżackim, a po sekularyzacji zakonu w 1525 we władaniu świeckich książąt pruskich.
Ełk na rycinie z XVII w.
Urbanizacja ośrodka przebiegała powoli lub była wręcz nieskuteczna. Hamujący wpływ mogły mieć zniszczenia wojny trzynastoletniej, bo jeszcze w 1483 i 1511 Ełk nazywany jest „lichą wioszczyną”, choć z pieczęcią miejską. Szybszy rozwój ośrodka nastąpił po sekularyzacji Prus w 1525. W 1554 Ełk po raz pierwszy wzmianki wymieniają „oppidam Lyccenses”, czyli miasteczko Ełk. Odnowienie przywilejów miejskich nastąpiło w 1560 i już w dokumentach z 1561 zapisano „Stadt Lyck” – miasto Ełk. Odtąd Ełk już zawsze był nazywany miastem. W 1639 w mieście gościł król Polski Władysław IV Waza. Podczas potopu szwedzkiego, a szczególnie w wyniku akcji pacyfikacyjnej hetmana polnego litewskiegoWincentego Gosiewskiego (dzień po zwycięskiej bitwie pod Prostkami) miasto zostało totalnie zniszczone, a cały region złupiony i wyludniony.
Przed reformacjąparafia ełcka należała do archiprezbiteratu w Reszlu. Od XVI w. aż do 1945 dominowali ewangelicy. Udział ludności polskojęzycznej w tej części Prus i w rejonie Ełku był przeważający i jeszcze długo po sekularyzacji kazania w kościele ełckim prowadzono wyłącznie w języku polskim[18]. W latach 1543–1552 w Królewcu i w Ełku wydano więcej książek w języku polskim niż w całej Rzeczypospolitej. W 1546 założono w Ełku szkołę przykościelną z lekcjami w j. polskim, która bardzo szybko osiągnęła wysoki poziom o czym świadczy fakt, że w latach 1549–1580 aż 48 absolwentów szkoły studiowało na uniwersytecie w Królewcu. Jej pierwszym rektorem był polski drukarz i jeden z twórców literackiej polszczyzny Hieronim Malecki. W 1587 przekształcono ją oficjalnie w szkołę partykularną, czyli przygotowującą do studiów uniwersyteckich. Językiem obowiązującym był polski w odmianie literackiej, a nie dialekcie mazurskim. Lekcje zaczynano i kończono śpiewem polskich pieśni z psałterza Jana Kochanowskiego oraz czytaniem Biblii. Uczniowie przed południem rozmawiali tylko po łacinie, po południu Polacy mówili po niemiecku, a Niemcy po polsku. W 1599 nadano szkole rangę książęcej. W latach 1580–1640 aż 579 absolwentów szkoły ełckiej studiowało na uczelni w Królewcu[19].
Dawne seminarium nauczycielskie, współcześnie siedziba Zespołu Szkół nr 1
Mimo zakusów germanizacyjnych miasto pozostawało ośrodkiem ruchu mazurskiego. W 1800 Tymoteusz Gizewiusz założył w Ełku polskie seminarium nauczycielskie. W 1842 pod redakcją Gustawa Gizewiusza i Marcina Giersza ukazał się premierowy numer czasopisma Przyjaciel Ludu Łecki. Pod koniec 1896 w Ełku powstała Mazurska Partia Ludowa, a w grudniu 1923 – Masurenbund (Związek Mazurów). W latach 1896–1902 wydawano również Gazetę Ludową, redagowaną w języku polskim i przeznaczoną dla ludności mazurskiej. Według danych niemieckich w 1890 w mieście Polacy stanowili 13%, a w powiecie 71% mieszkańców[21]. Ełk był rodzinnym miastem znanego mazurskiego poety Michała Kajki, któremu wystawiono w mieście pomnik w 1958 w stulecie jego narodzin.
Silne zniszczenia w czasie I wojny światowej. Szybka odbudowa i rozkwit gospodarczy po jej zakończeniu. W okresie międzywojennym siedziba Konsulatu Polskiego. W czasie II wojny światowej miejsce pracy przymusowej wielu obywateli państw okupowanych. Teren działania wywiadu Armii Krajowej. 24 stycznia 1945 opustoszałe miasto zdobyły wojska radzieckie (siły niemieckie mające bronić Ełku, wycofały się na chwilę przed pojawieniem pierwszych oddziałów Armii Czerwonej). Po zajęciu Ełku Czerwonoarmiści dokonali grabieży oraz umyślnego niszczenia budynków. Zniszczeniu uległo blisko 50% zabudowy. 6 kwietnia 1945 zdewastowane miasto zostaje przekazane administracji polskiej. Po wojnie Ełk był wyludnionym miastem powiatowym. Zasiedlono go głównie mieszkańcami z okolicznych powiatów (np. szczuczyńskiego, augustowskiego), w mniejszym stopniu przesiedleńcami z Kresów (głównie Grodzieńszczyzny i Wileńszczyzny).
Południowe osiedla miasta w 1989
Po wojnie w mieście zlokalizowane były duże zakłady mięsne, przetwórnia owoców, zakłady elektrotechniczne, drzewne, odzieżowe, węzeł kolejowo-drogowy. Do lat 90. XX wieku przyszłość Ełku upatrywano w intensywnej rozbudowie przemysłu, w szczególności przemysłu przetwórczego, rolno-spożywczego oraz drzewnego. Po przemianach ustrojowych w 1989 nowe samorządowe władze postawiły na turystykę i ekologię. W 1992 miasto przystąpiło do realizacji strategii Zielone Płuca Polski. Cel programu to zarządzanie miastem i gminą oparte na idei ekorozwoju. Rozpoczęto rekultywację jeziora oraz modernizację oczyszczalni ścieków.
Mural upamiętniający stulecie odzyskania niepodległości na jednej z kamienic
W 1989 miasto osiągnęło liczbę 50 tysięcy mieszkańców. Zmiany ustrojowe, wzrost ludności oraz powstanie nowych osiedli umożliwiło powołanie nowych parafii i budowę nowych kościołów. W latach 1988–1992 powołano siedem nowych parafii rzymskokatolickich. 25 marca 1992 miasto zostało siedzibą rzymskokatolickiej diecezji ełckiej, a pierwszym biskupem został Wojciech Ziemba.
8 czerwca 1999 miasto odwiedził Jan Paweł II. W pierwszą rocznicę mszy papieskiej odsłonięto pomnik Jana Pawła II, a Plac Sapera, na którym stoi, przemianowano na Plac Jana Pawła II. Także w 2000 oddano do użytku krytą pływalnię. W kolejnym roku otworzono Centrum Edukacji Ekologicznej oraz Centrum Studiów Bałtyckich w Ełku, będące pierwszym zamiejscowym punktem kształcenia Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. W 2002 działalność rozpoczął nowy szpital miejski na Barankach.
W 2008 doszło do głośnego konfliktu władz miasta oraz władz gminy wiejskiej Ełk w związku z planowanym poszerzeniem granic miasta o wsie Konieczki i Siedliska[22]. Wydarzenia, w tym strajk głodowy w siedzibie gminy, były opisywane przez największe krajowe media, co doprowadziło do upadku projektu 28 lipca tegoż roku[23].
W lipcu 2011 działalność zakończyło Kino Polonia – ostatnie ełckie kino[24], jednakże 21 października tego samego roku działalność rozpoczęło nowe kino w Ełckim Centrum Kultury[25]. W sierpniu 2014 otwarto pierwsze w mieście multikino[26].
Zabudowania dawnego zamku krzyżackiego – ruiny zamku krzyżackiego wybudowanego na przełomie XIV i XV w. na wyspie Jeziora Ełckiego. Początkowo siedziba prokuratora krzyżackiego, później starosty książęcego i sądu. W 1888 część zabudowy przekształcono na więzienie, które funkcjonowało do 1970. W późniejszym czasie budynki porzucono, po niedokończonej adaptacji na instytucję kulturalną. Obecnie w rękach prywatnych[28].
Wieża ciśnień – jedna z najlepiej zachowanych wież ciśnień na Mazurach, wybudowana w 1895, eksploatowana do lat 70. XX wieku, obecnie siedziba Stowarzyszenia Mniejszości Niemieckiej „Mazury” w Ełku oraz Muzeum Kropli Wody
Park Solidarności – zabytkowy odrestaurowany park miejski w Centrum z alejkami pieszymi, ławkami, XIX-wieczną fontanną, XX-wiecznymi pomnikami oraz pomnikami przyrody
Budynek Szkoły Artystycznej – dawna kamienica mieszkalno-handlowa z 1919, będąca od 2008 siedzibą Szkoły Artystycznej w Ełku
Budynek Sądu Rejonowego – dawna kamienica mieszkalna z 1911, pełniąca obecnie funkcję siedziby sądu
Dawna szkoła muzyczna – eklektyczny budynek z początku XX wieku, po przeprowadzce Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia do odnowionego budynku Szkoły Artystycznej siedziba straży miejskiej
Ratusz w Ełku – gmach z 1912, w którym urzędują władze miejskie i powiatowe
Kamienice z XIX i XX wieku
Gmachy szkolne: I Liceum Ogólnokształcącego, Szkoły Podstawowej nr 2 i Gimnazjum nr 1, Zespołu Szkół nr 1, Zespołu Szkół nr 6, Zespołu Szkół Mechaniczno–Elektrycznych
Cmentarz wojenny żołnierzy rosyjskich z I wojny światowej w Ełku-Szybie
Gospodarka
W Ełku znajduje się podstrefa Suwalskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, gdzie obowiązują preferencyjne warunki prowadzenia działalności gospodarczej dla firm krajowych i zagranicznych. Do najbardziej znanych firm należy zaliczyć: „Porta Drzwi” – fabryka drzwi i ościeżnic, „MG Murbet” stalowe centrum serwisowe, „Impress Decor” – fabryka papieru dla przemysłu meblowego, „Cezar” – fabryka listew do glazury i przypodłogowych. Reprezentowany jest kapitał polski, austriacki, szwajcarski, koreański i tajwański. Poza strefą największymi zakładami przemysłowymi są zakłady mięsne Animex „Mazury Ełk”, założone w 1907, obecnie produkujące między innymi na rynek Unii Europejskiej. Branża motoryzacyjna jest reprezentowana przez dwie duże firmy: „Zakład Elektrotechniki Motoryzacyjnej” – producenta wiązek samochodowych kabli elektrycznych i „Sungsan-ZEM Polska” – producenta oświetlenia samochodowego. W Ełku rozwija się także przemysł drzewny. W ramach zatwierdzonego w 1992 programu Ełk – miasto ekologiczne promuje się inwestycje związane z ochroną środowiska. 18 października 2012 nastąpiło otwarcie Parku Naukowo-Technologicznego[29] służącego do tworzenia innowacyjnej działalności gospodarczej oraz prowadzenia badań i tworzenia nowych miejsc pracy.
Plac Jana Pawła II – plac i park w południowo-centralnej części miasta przy rzece Ełk i ul. Kilińskiego, z centralnie zlokalizowanym pomnikiem Jana Pawła II, mierzący 5 m. (najwyższa figura w Polsce)
park przy ul. Słowackiego: klon jawor 205 cm, nr ew. 521; klon zwyczajny 219 cm, nr ew. 523. Do 2013 w parku rósł jeszcze jeden pomnik przyrody – klon zwyczajny o obwodzie 210 cm[32].
park Solidarności przy ul. 3 Maja: buk zwyczajny o obwodzie 254 cm, nr ew. 525. Do 2010 w parku rosły jeszcze: jeden pomnik przyrody – klon jawor o obwodzie 254 cm[33], a do 2017 dwa buki zwyczajne o nazwach „Adam”, „Ewa” o obwodach 170 i 240 cm[34].
Ełk jest położony na przecięciu dróg krajowych nr 65 i nr 16. Środkami komunikacji miejskiej są głównie autobusy Miejskiego Zakładu Komunikacji i taksówki.
W mieście znajduje się 207 dróg miejskich[potrzebny przypis] i 4 zarządzane przez GDDKiA. Dostępne są ponadto drogi rowerowe, przede wszystkim wzdłuż promenady i niektórych ulic miasta. Łączna długość ścieżek rowerowych oscyluje w granicach 25–30 km[35].
Droga omijająca miasto Ełk, znajdująca się w ciągu drogi krajowej nr 16 i drogi krajowej nr 65. Budowa ełckiej obwodnicy rozpoczęła się w 2004 i została podzielona na 5 etapów. Odcinek I znajduje się w ciągu ulicy Przemysłowej, długość odcinka 3,8 km. Odcinek II o długości 1,7 km stanowi ulica Kolonia. Odcinek III i IV został wybudowany w latach 2010–2012, zawiera najwięcej trudnych obiektów inżynierskich: most, wiadukt kolejowy, pięć wiaduktów drogowych oraz przepust zwierząt. Zaś V etap zrealizowano w 2005, wykonano przebudowę ronda u zbiegu ulic Grajewskiej, Kilińskiego i Przemysłowej, oświetlenie, kanalizacje deszczową, dobudowano nową nitkę drogi na ulicy Grajewskiej wraz z budową chodnika i ścieżki rowerowej.
System komunikacji miejskiej w Ełku istnieje od 5 kwietnia 1973[36]. Uruchomienie pierwszej linii autobusowej nastąpiło 20 lipca tego samego roku. W mieście kursuje 35 autobusów. Miejski Zakład Komunikacyjny prowadzi obecnie 17 linii autobusowych. Autobusy przejeżdżają rocznie ponad 1,5 mln km i przewożą 4,8 mln pasażerów.
W 2012 rozpoczęła się realizacja projektu „Odlotowa Polska Wschodnia” w planach jest utworzenie trawiastego lotniska w pod ełckiej miejscowości Pisanica w gminie Kalinowo[38]. Przy dwóch szpitalach funkcjonują lądowiska sanitarne. Dawniej funkcjonowało lotnisko polowe w pobliżu ulicy Suwalskiej, wykorzystywane również dla lotów wojskowych podczas pierwszej i II wojny światowej[39].
Podział na osiedla nie jest ustanowiony prawnie i w większości odzwierciedla podziały zwyczajowe. Głównym wyjątkiem jest osiedle Jeziorna, traktowane przez większość mieszkańców jako część sąsiadujących Baranek.
Najstarszym osiedlem jest Centrum. Dość liczną zwartą zabudowę sprzed 1939 można znaleźć także na osiedlach: Grunwaldzkim, Kochanowskiego, Północ I, na Szybie oraz na Zatorzu. Najmłodszym osiedlem jest Osiedle Tuwima powstałe po 2000.
W Ełku odbywają się jedne z największych imprez w Polsce:
Hip Hop Raport Projekt Ełk[43] jest największym w Polsce festiwalem kultury hip-hop
Mazurski MotoShow[44] odbywa się co roku i należy do czołówki polskich imprez motoryzacyjnych.
Ełk Latin Festival[45] – trzydniowy festiwal w rytmach muzyki latynoskiej.
Ełckie Centrum Kultury
Na terenie miasta działa Ełckie Centrum Kultury, w którym istnieje między innymi Teatr Współczesny w Ełku, Ełcki Teatr Tańca, Teatr 30 Minut, Mazurski Zespół Pieśni i Tańca EŁK. Dom kultury posiada pracownie: modelarską, ceramiczną, plastyczną i fotograficzną. Często odbywają się tam różne uroczystości i konkursy (np. Złota Nutka).
Ełckie Centrum Kultury oprócz mniejszych działań, realizuje cztery wielkie festiwale:
Międzynarodowy Festiwal Folkloru Dzieci i Młodzieży Tęcza
Festiwal Tańca Współczesnego Impresje
Festiwal Sztuk Pirotechnicznych Ełk, Ogień & Woda (wcześniej Festiwal Teatrów Plenerowych Ełk, Wind & Fire)
Elczanie.com[49] – Ogłoszenia o pracę, wiadomości lokalne, promocja sportu
Rozmaitości Ełckie – Ełcki portal informacyjny
Ełk dla Was – Ełcki portal informacyjno-rozrywkowy. Wiadomości z Ełku i okolic.
InfoSerwis Ełk – informator miejski
EłckiSport – Sportowa Wizja Informacji
Historyczne pisma
Ełk był jednym z głównych miast Mazur oraz miastem przygranicznym Królestwa Prus, a następnie zjednoczonych Niemiec, co sprzyjało rozwojowi prasy. Wśród wydawanych w Ełku tytułów były:
Gazeta Ludowa – polski tygodnik społeczno-kulturalny i polityczny wydawany w latach 1892–1902
Ha-Magid – żydowskie pismo wydawane od 1856
Poselstwo Prawdy – mazurskie pismo wydawane od 1903
W Ełku działa Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji – udostępnia mieszkańcom swoje obiekty i organizuje sekcje. W mieście znajdują się korty tenisowe, siłownie, wypożyczalnie sprzętu wodnego i rowerów, wioślarski basen treningowy. Można też korzystać z usług Ośrodków Sportowych Wodnych, kąpielisk miejskich i Parku Wodnego. Miasto posiada halę widowiskowo-sportową[51]. Może ona pomieścić 1500 osób.
Ełk jest ośrodkiem turystycznym głównie ze względu na swoje położenie wśród lasów i jezior. Jeziora w większości połączone są ze sobą rzekami i strumieniami, co stwarza warunki do uprawiania turystyki wodnej, podwodnej i wędkarstwa. W mieście i okolicach zlokalizowane są piesze i rowerowe szlaki turystyczne. Główną atrakcją w mieście, jest przejazd stuletnią „wąskotorówką”. Można nie tylko wyruszyć w niespieszną podróż pociągiem w stylu retro, ale również odwiedzić Muzeum Historyczne i Park Odkrywców Kolei. W sezonie letnim odbywa się tutaj wiele koncertów i imprez plenerowych, o których możemy dowiedzieć się w Centrum Informacji Turystyczno-Kulturalnej (ul. Wojska Polskiego 47, Ełckie Centrum Kultury)
Czerwony Dwór – jez. Szwałk Wielki – jezioro Pilwąg – jezioro Łaźno – jezioro Litygajno – rzeka Łaźna Struga – jezioro Łaśmiady – rzeka Ełk – stanica wodna PTTK Ełk (80 km)
↑S. Achremczyk, Ełk. Dzieje miasta, Ełk 2012, s. 12–14, 37–39.
↑Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. (M.P. z 1946 r. nr 44, poz. 85).
↑Jerzy Kwiatek, Teofil Lijewski: Leksykon miast polskich. MUZA SA, Warszawa 1998, s. 156. ISBN 83-7079-926-4.
↑Stanisław Zajączkowski: Problem Jaćwieży w historiografii, w: „Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu. Kwartalnik poświęcony historii Wielkiego Pomorza”, t. XIX. Towarzystwo Naukowe w Toruniu, Toruń 1953, s. 32. ISSN0209-2158
↑Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Tom II, Warszawa 1881, s. 348.
↑Erwin Kruk, Warmia i Mazury, Wrocław 2003, s. 38, 62; S. Achremczyk, Ełk. Dzieje miasta, Ełk 2012, s. 106–109.
↑Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Tom II, Warszawa 1881, s. 348; S. Achremczyk, Ełk. Dzieje miasta, Ełk 2012, s. 44–50, 55, 70–72; R. Herman, Zamek w Ełku. Tajemnice wydobyte z przeszłości, Ełk-Łódź 2015, s. 11, 25–29.
↑Uchwała Prezydium MRN w Ełku z dnia z 5 kwietnia 1973 r. dotycząca utworzenia Miejskiego Zakładu Komunikacyjnego w Ełku.
↑MarcinM.PrzygiętkaMarcinM., Dzieje kolei normalnotorowych na Warmii i Mazurach, [w:] DawidD.Keller (red.), Dzieje kolei w Polsce, Eurosprinter, Muzeum w Rybniku, 2012, s. 321, ISBN 978-83-931006-8-2.
↑PawełP.CiecielągPawełP. i inni, Wyznania religijne w Polsce w latach 2019–2021, Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych, 2022, s. 154, ISBN 978-83-67087-17-9.
Monument marking or symbolizing an imprint of Gautama Buddha's foot or both feet Icon of Buddha's footprints Footprint of Buddha with Dharmacakra and Triratna, 1st century, Gandhāra Buddhapada, Teak wood decorated with mother of pearl and glass. Lanna art, late 15th – early 16th centuries. Wat Phra Singh Woramahaviharn Buddha footprint at entrance of the Seema Malaka temple Buddha's footprints (Sanskrit: Buddhapada) are Buddhist icons shaped like an imprint of Gautama Buddha's foot or both...
Este artículo o sección necesita referencias que aparezcan en una publicación acreditada.Este aviso fue puesto el 14 de julio de 2019. Aeropuerto Internacional de Rangún IATA: RGN OACI: VYYY FAA: LocalizaciónUbicación Mingaladon, Región de Rangún, Birmania, BirmaniaElevación 33Sirve a Rangún, BirmaniaDetalles del aeropuertoTipo PúblicoOperador Yangon Aerodrome Co. Ltd.Servicios y conexionesHub para Pasajeros Air KBZ Air Mandalay Asian Wings Airways Golden Myanmar Airlin...
Намгай ЗамНародилася 1985Країна БутанДіяльність письменницяAlma mater Lady Shri Ram College for Womend |освіта= Намгай Зам (нар.. 1985) — бутанська журналістка та активістка. Здобувши собі ім'я як продюсерки та ведучої на громадській телерадіомовній службі Бутану, зараз вона працює вико...
Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada November 2022. Artikel atau sebagian dari artikel ini mungkin diterjemahkan dari Jeton Kelmendi di en.wikipedia.org. Isinya masih belum akurat, karena bagian yang diterjemahkan masih perlu diperhalus dan disempurnakan. Jika Anda menguasai bahasa aslinya, harap perti...
Tamar de ImericiaInformación personalNacimiento años 1380juliano Fallecimiento 1455 Lengua materna Georgiano FamiliaFamilia Dinastía selyúcida Padres Alejandro I de Imericia Ana Orbeliani Cónyuge Alejandro I de Georgia Hijos Jorge VIII de GeorgiaZaal de GeorgiaDavid II de Georgia Escudo [editar datos en Wikidata] Tamar de Imericia (en georgiano: თამარი, fallecida en 1455) fue una reina georgiana del siglo XV. Biografía Tamar nació en algún momento a finales ...
هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (يونيو 2022) شعار جزر الباهاما {{{alt}}}الشعار الحالي الاعتماد 1959 مجالات الاستخدام باهاماس تعديل مصدري - تعديل شعار جزر الباهاما في عام1964 ومكتوب عليه (Piratis - Restituta Com...
يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (يوليو 2016) منتخب هولندا لكرة الماء الإتحاد إتحاد هولندا للسباحة الإتحاد القاري إتحاد أوروبا للسباحة المدرب هاري فان...
Nematode Onchocerca volvulus Onchocerca volvulus, the causative agent of river blindness Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Nematoda Class: Chromadorea Order: Rhabditida Family: Onchocercidae Genus: Onchocerca Species: O. volvulus Binomial name Onchocerca volvulusLeuckart, 1893[1] Onchocerca volvulus is a filarial (arthropod-borne) nematode (roundworm) that causes onchocerciasis (river blindness), and is the second-leading cause of blindness due...
Katie WightonIn 2014Background informationBirth nameKatherine WightonOccupation(s)MusicianInstrument(s)Vocals, guitarYears active2013–presentLabelsABC MusicWebsitewww.katiewighton.comMusical artist Katie Wighton is an Australian singer, songwriter and guitarist and member of the ARIA award–winning folk quartet All Our Exes Live in Texas. Wighton released her debut extended play in 2013 and her debut solo album, The End, is scheduled for release in June 2023.[1][2] Early li...
The toponym Azerbaijan was historically used to refer to the region located south of the Aras River- today known as Iranian Azerbaijan, located in northwestern Iran.[1][2] Historians and geographers usually referred to the region north of the Aras River as Arran,[3][4][5] but the name Azerbaijan has also been extended to this area as well. On May 28, 1918, following the collapse of the Russian Empire, the Azerbaijan Democratic Republic was proclaimed to...
ЗамисловицькийКраїна УкраїнаРозташування Україна,Житомирська область, Олевський районПлоща 116Засновано 1979Оператор ДП «Білокоровицьке ЛГ»Посилання Замисловицький — ботанічний заказник місцевого значення. Об'єкт розташований на території Олевського району Жи...
For albums with similar titles, see Live at the Fillmore. 1971 live album by the Allman Brothers BandAt Fillmore EastLive album by the Allman Brothers BandReleasedJuly 6, 1971 (1971-07-06)[1]RecordedMarch 12–13, 1971VenueFillmore East (New York City)Genre Blues rock Southern rock Length76:22 (1971 release)132:11 (1992 reissue)134:58 (2003 reissue)365:03 (2014 reissue)LabelCapricornProducerTom DowdThe Allman Brothers Band chronology Idlewild South(1970) At Fillmore East(...
Elena FavilliElena FavilliLahir03 Agustus 1982 (umur 41)Montevarchi, Toscana, ItaliaAlmamaterUniversitas Bologna, Universitas California, BerkeleyPekerjaanCEO dan Pendiri Rebel GirlsDikenal atasPengarang dan pembuat Good Night Stories for Rebel Girls Elena Favilli (lahir 3 Agustus 1982 di Montevarchi, Toscana, Italia) adalah seorang pengarang berpenjualan terbaik, jurubicara, wirausahawati dan pemimpin feminis liberal. Elena Favilli adalah pendiri dan CEO perusahaan media digital Rebel G...
1993 single by Meat Loaf I'd Do Anything for Love (But I Won't Do That)US retail cassette variant of standard artwork. US CD format was promo-onlySingle by Meat Loaf featuring Lorraine Crosbyfrom the album Bat Out of Hell II: Back into Hell B-sideBack into Hell (Europe)ReleasedAugust 31, 1993 (1993-08-31)[1]StudioOcean Way (Hollywood)[2]GenreWagnerian rockLength 12:01 (album version) 7:48 (video version) 5:13 (single version) 6:36 (single version, B-side of U.S....
Tsjecho-Slowaakse parlementsverkiezingen 1981 Datum 5 juni en 6 juni 1981[1] Land Tsjecho-Slowaakse Socialistische Republiek Te verdelen zetels 700 Opkomst 99,5% Opvolging verkiezingen ← 1976 1986 → Portaal Politiek politiek De eerste secretaris van de Tsjecho-Slowaakse Communistische Partij (KSČ) Gustáv Husák (1913-1991) De Tsjecho-Slowaakse parlementsverkiezingen van 1981 vonden op 5 en 6 juni van dat jaar plaats.[1] De opkomst van 99,51%.&#...
Demolished shopping mall in St. Charles, Illinois St. Charles MallThe main entrance of the St. Charles Mall. (Taken some time in the 1980s)LocationSt. Charles, Illinois, United StatesCoordinates41°54′10.4″N 88°20′09.3″W / 41.902889°N 88.335917°W / 41.902889; -88.335917AddressRt. 38 & Randall RdOpening date1980; 43 years ago (1980)Closing date1995; 28 years ago (1995)ManagementSt. Charles Mall Associates, Ltd.OwnerSt. ...
Untuk pegunungan di Papua, lihat Pegunungan Jayawijaya. Kabupaten JayawijayaKabupaten BenderaLambangPetaKabupaten JayawijayaPetaTampilkan peta Maluku dan PapuaKabupaten JayawijayaKabupaten Jayawijaya (Indonesia)Tampilkan peta IndonesiaKoordinat: 4°05′00″S 139°05′00″E / 4.08333°S 139.08333°E / -4.08333; 139.08333Negara IndonesiaProvinsiPapua PegununganTanggal berdiri10 September 1969Dasar hukumUU Nomor 12 Tahun 1969[1]Ibu kotaWamenaJumlah satuan...
6th-century French saint and abbess St. Agnes of PoitiersBornunknownDied586FranceVenerated inRoman Catholic ChurchCanonizedPre-congregationFeast13 May St. Agnes of Poitiers is a French saint and abbess, who was recognized for her holiness and intelligence and called model of the conventual life.[1] She served as abbess of Holy Cross convent in Poitiers, France until her death in 586.[1][2] Agnes was raised in court and was the adopted and spiritual[3] daug...
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.svg){kind=small}
.png){kind=small}
