Chybie (gmina)

Chybie
gmina wiejska
Ilustracja
Urząd gminy w Chybiu
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

śląskie

Powiat

cieszyński

TERC

2403052

Wójt

Janusz Żydek

Powierzchnia

32 km²

Populacja (30.06.2016)
• liczba ludności


9656[1]

• gęstość

304,1 os./km²

Nr kierunkowy

33

Tablice rejestracyjne

SCI

Adres urzędu:
ul. Bielska 78
43-520 Chybie
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw

5

Liczba miejscowości

5

Położenie na mapie powiatu
Położenie na mapie powiatu
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Chybiegmina wiejska w południowym województwie śląskim, w północno-wschodniej części powiatu cieszyńskego. Siedziba gminy to Chybie.

Według danych z 31 grudnia 2013 Chybie miało 9542 mieszkańców. Powierzchnia wynosi 32 km². Natomiast według danych z 31 grudnia 2017 roku[2] gminę zamieszkiwało 9741 osób.

Położenie

Fontanna w Chybiu

Gmina Chybie położona jest w Kotlinie Oświęcimskiej na średniej wysokości terenu – 254 m n.p.m. Od północy graniczy z gminą Goczałkowice-Zdrój (poprzez Zbiornik Goczałkowicki), od zachodu z gminą Strumień, od wschodu z gminą Czechowice-Dziedzice, od południowego wschodu z gminą Jasienica, a od południa z gminą Skoczów.

Klimat

Gmina leży w strefie klimatu umiarkowanego ciepłego przejściowego. Średnia roczna ilość opadów wynosi 883 mm. Cechą charakterystyczną klimatu gminy jest przewaga wiatrów SW i S. Średnia roczna temperatura wynosi +8 °C. Natomiast w okresie letnim +16 °C. Okres wegetacyjny wynosi od 200 do 220 dni. Gmina Chybie jest najczęściej pod wpływem mas powietrza polarno-morskiego (około 75% dni w roku) oraz kontynentalnego (około 25% dni w roku), ponadto charakteryzuje ją również zwiększona wilgotność powietrza oraz częste mgły, które są spowodowane, graniczącym z gminą, Jeziorem Goczałkowickim.

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002[3] gmina Chybie ma obszar 31,8 km², w tym:

  • użytki rolne: 53%
  • użytki leśne: 27%

Gmina stanowi 4,35% powierzchni powiatu.

Demografia

W 1900 roku Chybie, Frelichów, Mnich, Zaborze (bez przysiółka Uchylany) i Zarzecze miały łączną powierzchnię 4522 ha (45,22 km²) a liczbę ludności 5237 (gęstość zaludnienia 115,8 os./km²) zamieszkałych w 596 budynkach, z czego 4794 (91,5%) było polsko-, 276 (5,3%) niemiecko- a 68 (1,3%) czeskojęzycznymi, 4873 (93%) było katolikami, 241 (4,6%) ewangelikami a 123 (2,3%) wyznawcami judaizmu[4]. Do 1910 roku liczba budynków wzrosła do 624 a mieszkańców do 5437[5].

Dane z 31 sierpnia 2009:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 9 285 100 4738 51 4547 49
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
283,4 144,8 138,6
  • Piramida wieku mieszkańców gminy Chybie w 2014 roku[1].


Historia

Robert Mrózek tłumaczy nazwę "chyb", jako "las wysoki z drzewem budulcowym". Natomiast etymologia ludowa, opierająca się na legendzie powiada, że złośliwemu księciu pszczyńskiemu, który chciał przegrodzić bieg Wisły, żeby zalać tutejsze tereny "chybiło" (zabrakło) wody.

Chybie po raz pierwszy wzmiankowane zostały na przełomie XVI i XVII wieku. Ze względu na położenie wśród mokradeł osadnictwo rozwijało się tu wolno. Przez ten czas Chybie i okoliczne tereny były ośrodkiem hodowli ryb (m.in. z sazana – dzikiej odmiany karpia – wyhodowano tu karpia królewskiego). W 1856 wybudowano jednotorową linię kolejową z Zebrzydowic do Czechowic – fragment Kolei Północnej. W 1880 oddano drugi tor tejże linii.

W latach 1882–1884 z inicjatywy Zarządu Komory Cieszyńskiej należącej do Arcyksięcia Fryderyka Habsburga wybudowano cukrownię[6]. Od tego czasu datuje się znaczniejszy rozwój Chybia. Od 1969 działa tu jedyny w Polsce Amatorski Klub Filmowy "Klaps" – laureat wielu nagród i wyróżnień.

W latach 1975–1998 należała administracyjnie do województwa bielskiego.

Potok Bajerka

Sport

Obiekty sportowe
Hala sportowa
Stadion gminny

W Chybiu funkcjonuje Robotniczy Klub Sportowy Cukrownik założony w 1937 roku. Obecnie prowadzi dwie sekcje:

  • piłki nożnej mężczyzn
  • tenisa stołowego kobiet i mężczyzn

Obecnie tenisistki grają w I lidze (grupa południowa).

Udział w I lidze (grupa południowa):

  • 2002 (debiut) - 7 miejsce na 8 drużyn (spadek po barażach)
  • 2012 - 3 miejsce na 10 drużyn

Piłkarze obecnie grają w Lidze Okręgowej. Najwyższym osiągnięciem klubu w piłce nożnej był awans do III ligi w sezonie 1983/84. Niestety drużyna po sezonie 1984/85 spadła.

Klub ponownie ma aspiracje do zapisania się na kartach historii i walczy obecnie o awans do IV ligi.

W 2020 została rozwiązana sekcja gimnastyki sportowej.

Kultura

Biblioteka i GOK

Chybie posiada Gminną Bibliotekę Publiczną w centralnej części gminy oraz filię biblioteki w Zaborzu oraz prężnie działający Gminny Ośrodek Kultury.

Dni Chybia

W ostatni weekend czerwca organizowane są dni Chybia tzw. Żabionalia. Przez kilka lat trwał do 4 dni, obecnie 2 dni. Organizowane od 1994 roku, przyciągają do gminy tysiące mieszkańców z okolicy, głównie z: Czechowic-Dziedzic, Cieszyna, Bielska-Białej, Jastrzębia-Zdroju, często również z regionu aglomeracji katowickiej. W ostatnich latach pojawiła się także spora grupa z Republiki Czeskiej, dzięki współpracy między Gminami Chybia i Těrlicko (Cierlicko).

Media

Prasa

Na terenie Chybia i okolic jest wydawana co 2 tygodnie w czwartki gazeta "Nowa Formacja", dodatkiem jest "Czas Skoczowa".

Edukacja i nauka

Szkoły i przedszkola w gminie
Przedszkole Publiczne w Chybiu
Przedszkole Publiczne w Mnichu
SP nr 1 oraz Gimnazjum w Chybiu
Szkoła Podstawowa nr 2 im. Ludwika Kobieli w Chybiu
SP im. Pawła Kojzara oraz Gimnazjum w Mnichu
Zespół Szkolno-Przedszkolny w Zaborzu

W Chybiu znajdują się następujące placówki oświatowe:

  • Przedszkole Publiczne w Chybiu
  • Przedszkole Publiczne w Mnichu
  • Szkoła Podstawowa nr 1 im. Józefa Piłsudskiego w Chybiu
  • Szkoła Podstawowa nr 2 im. Ludwika Kobieli w Chybiu
  • Szkoła Podstawowa im. Pawła Kojzara w Mnichu
  • Zespół Szkolno-Przedszkolny w Zaborzu
  • Niepubliczne Przedszkole Bajkowy Dworek w Chybiu

W latach 1999–2019 na terenie gminy funkcjonowały dwa gimnazja: jedno w Chybiu, drugie na Mnichu.


Życie religijne

Kościoły
Kościół Chrystusa Króla w Chybiu
Kościół NMP w Zaborzu

Kościoły katolickie:

Sanktuarium:

  • Sanktuarium Matki Boskiej Gołyskiej

Inne:

Osoby związane z gminą Chybie

Sołectwa

Sołectwa gminy Chybie
Herb Sołectwo Powierzchnia
(w ha)[7]
Ludność
(2012)[7]
Gęstość
zaludnienia
(os./km²)
Położenie
herb Chybia Chybie
(wieś gminna)
1122 3903 347,9
herb Frelichowa Frelichów 294 627 213,3
herb Mnicha Mnich 835 3622 433,8
herb Zaborza Zaborze 592 1036 175
herb Zarzecza Zarzecze 337 312 92,6

Gminy partnerskie

Przypisy

  1. a b Gmina Chybie w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  2. Gmina Chybie w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-05-07], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  4. Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. (niem.).
  5. Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.).
  6. Michał Kajstura, Krzysztof Puzik: Z dziejów gminy Chybie. Cukrownia Chybie w fotografii. Chybie: 2011. ISBN 978-83-60551-33-2
  7. a b Gmina Chybie: Informacje podstawowe. [w:] www.chybie.pl [on-line]. 2010. [dostęp 31/12/2012].