Karpętna

Karpętna
Karpentná

Część miasta Trzyńca
Państwo	Czechy
Kraj	morawsko-śląski
Powiat	Frydek-Mistek
Miasto	Trzyniec
W granicach Trzyńca	1980
Powierzchnia	5,13 km²
Populacja (2008) • liczba ludności	705
• gęstość	137,4 os./km²
Kod pocztowy	739 04
Położenie na mapie kraju morawsko-śląskiego Karpętna Karpentná
Położenie na mapie Czech Karpętna Karpentná
49°38′13″N 18°41′25″E
Strona internetowa

Karpętna^[1] (też: Karpentna^[2], cz. Karpentná^ⓘKarpentná, niem. Karpentna) – część miasta Trzyńca w kraju morawsko-śląskim, w powiecie Frydek-Mistek w Czechach. Jest to także gmina katastralna o powierzchni 513,3 ha^[3]. Populacja w 2008 wynosiła 705 osób^[4], w 2010 odnotowano 184 adresów^[5].

Historia

Pierwsza pisemna wzmianka pochodzi z 1552 roku, z dokumentu księcia Wacława III Adama, który podarował wówczas Piotrowi Czelo lasy i góry za wsią Wędrynia, za rzeką Olzą na górze, od potoku Liderzów aż po Karpętną i Koziniec^[6].

Swą powierzchnią, 5,15 km², należała Karpętna do mniejszych wsi Śląska Cieszyńskiego. W roku 1804 wieś liczyła 476 mieszkańców. Według austriackiego spisu ludności z 1910 roku Karpętna miała 521 mieszkańców, z czego wszyscy byli polskojęzyczni, było 10 (1,9%) katolików oraz 511 (98,1%) ewangelików^[7]. Ewangelicy należeli do zboru bystrzyckiego, katolicy do parafii wędryńskiej. Ponieważ rolnictwo i praca w lesie nie mogła wyżywić wszystkich mieszkańców coraz więcej osób pracowało w pobliskiej hucie trynieckiej. Przed rokiem 1870 Karpętna nie miała własnej szkoły, dzieci uczęszczały do szkoły ewangelickiej w Bystrzycy. Polską szkołę otwarto tu w 1872 roku w prywatnym domku i od razu uczęszczało do niej 80 uczniów, w r. 1911 już 120 uczniów.

W 1928 otwarto czeską szkołę, w której liczba dzieci z roku na rok wzrastała. W latach okupacji hitlerowskiej istniała tylko niemiecka szkoła, budynek szkoły polskiej zamieniono na urząd gminy i sklep. Po II Wojnie Światowej znów rozpoczęto naukę w szkole polskiej i czeskiej. Ubytek dzieci był przyczyną zamknięcia w roku 1978 obu szkół. Dzieci przeszły do szkół w Trzyńcu, Bystrzycy i Wędryni. Do najaktywniejszych organizacji społecznych należy MK PZKO istniejące tu od 1947. W roku 1980 wieś stała się częścią Trzyńca.

Popularna ludowa piosenka w gwarze cieszyńskiej Na Karpyntnej zdechnył kóń odnosi się do miejscowości^[8].

Osoby pochodzące z Karpętnej

• Dom rodzinny.St.Hadyny

  Stanisław Hadyna – polski kompozytor, dyrygent, muzykolog i pisarz. Założyciel i wieloletni kierownik artystyczny Zespołu Pieśni i Tańca "Śląsk".
• Karol Daniel Kadłubiec – polski etnograf i historyk literatury, badacz kultury, folkloru i języka Śląska Cieszyńskiego.

Przypisy

1. Zmiany wprowadzone na 78. posiedzeniu Komisji (27 marca 2013 roku)
2. Uchwała KSNG nr 5/2012 Publikacja w formacie PDF
3. Informace o katastrálním území Karpentná. [dostęp 2010-09-26]. (cz.).
4. Počet obyvatel k 1.1.2008. Správní oddělení města Třince, 2008.
5. Adresy v České republice. 2010-09-26. [dostęp 2010-09-26]. (cz.).
6. Śląsk Cieszyński w początkach czasów nowożytnych (1528-1653). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2011, s. 164. ISBN 978-83-926929-5-9.
7. Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.). Brak numerów stron w książce
8. Wierzgoń 2007, 107.

Bibliografia

• Józef Wierzgoń: Śpiewamy wszyscy. Český Těšín – Cieszyn: Wydawnictwo Beskidy, Bronisław Ondraszek, 2007. ISBN 978-80-254-1043-1. Brak numerów stron w książce
• Macura J., Z dziejów szkolnictwa polskiego na Zaolziu, TNP w RCz, Czeski Cieszyn 1998, s. 216
• Leksykon Polaków w Republice Czeskiej i Republice Słowackiej. T. 1 / red. Karol Daniel Kadłubiec – Opole, 2013, s. 121-122

Linki zewnętrzne

• Mapa gminy katastralnej Karpentná