Mnisztwo

Mnisztwo

Część miasta Cieszyna
Strażnica OSP
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	cieszyński
Miasto	Cieszyn
W granicach Cieszyna	1 stycznia 1973[1]
SIMC	0924230
Strefa numeracyjna	33
Kod pocztowy	43-400
Tablice rejestracyjne	SCI
Położenie na mapie Cieszyna
49°44′11″N 18°39′47″E

Zobacz hasło Mnisztwo w Wikisłowniku

Mnisztwo (niem. Mönichhof) – część miasta Cieszyna, do 1973 roku samodzielna wieś na Śląsku Cieszyńskim.

Historia

Pierwotnie teren wsi został podarowany jeszcze w średniowieczu klasztorowi dominikanów w Cieszynie pod założenie gospodarstwa. Został im on odebrany (data tego jest jednak nieznana) podczas reformacji przez Wacława III Adama. Wieś została wzmiankowana po raz pierwszy po tym wydarzeniu w 1577^[2]. Po przejściu Adama Wacława na katolicyzm w 1610 w pierwszej kolejności oddał on tutejszy Mnisi folwark mieszczanom cieszyńskim w zamian za pokrycie książęcego długo 1500 talarów. Trzy lata później folwark ten został zwrócony przez księcia dominikanom^[3]. Przed 1775 zostało ono rozparcelowane przez Habsburgów. W 1888 północny skraj wsi przecięła linia kolejowa z Cieszyna do Goleszowa, a na niej umiejscowiono przystanek.

W 1898 zlokalizowano tu cmentarz katolicki, a dwa lata później do użytku oddano cmentarny kościół. Według austriackiego spisu ludności z 1900 w 43 budynkach w Mnisztwie na obszarze 185 hektarów mieszkało 315 osób. co dawało gęstość zaludnienia równą 170,3 os./km², a z tego 193 (61,3%) mieszkańców było katolikami a 122 (38,7%) ewangelikami, 287 (91,1%) polsko-, 20 (6,3%) czesko- a 8 (2,5%) niemieckojęzycznymi^[4]. Do 1910 roku liczba budynków wzrosła do 50 a mieszkańców do 422, z czego 248 (58,8%) było katolikami a 174 (41,2%) ewangelikami, 402 (95,3%) polsko-, 16 (3,8%) czesko- a 4 (0,9%) niemieckojęzycznymi^[5]. W tym okresie wybudowano tu również budynku szkoły (1906) oraz strażnicy (1911).

Po zakończeniu I wojny światowej tereny, na których leży miejscowość - Śląsk Cieszyński stał się punktem sporu pomiędzy Polską i Czechosłowacją. W 1918 roku na bazie Straży Obywatelskiej miejscowi Polacy utworzyli lokalny oddział Milicji Polskiej Śląska Cieszyńskiego pod dowództwem ob. Szotkowskiego, który podlegał organizacyjnie 1 kompanii w Cieszynie^[6].

29 marca 1925 w Mnisztwie założono koło Macierzy Ziemi Cieszyńskiej, które w 1939 wybudowało własny Dom Macierzy.

W granicach Cieszyna Mnisztwo znalazło się w 1973, a 10 lat później erygowano tu samodzielną parafię pw. św. Jana Chrzciciela, które od 1992 dysponuje nowym kościołem parafialnym.

W 1997 jednostkę urbanistyczną Mnisztwo zamieszkiwało 388 z 38115 mieszkańców Cieszyna (1%)^[7].

Komunikacja

W tej dzielnicy znajduje się siedziba wraz z zajezdnią autobusową firmy ZGK Cieszyn Sp. z o.o.^{[potrzebny przypis]}, która mieści się przy ul. Słowiczej 59. Na Mnisztwie znajduje się kilka przystanków: Słowicza/ZGK (przy budynku ZGK Cieszyn Sp. z o.o.), Słowicza/NŻ (przy skrzyżowaniu ul. Słowiczej z ul. Jaskółczej), Mnisztwo (przy remizie OSP Mnisztwo i Kościele im. św. Jana Chrzciciela) oraz Orzeszkowej (przy skrzyżowaniu ul. gen. J. Hallera z ul. E. Orzeszkowej). Przez Mnisztwo kursują autobusy miejskiego przewoźnika ZGK Cieszyn Sp. z o.o. linii nr 21 oraz wybranych kursów linii 2, 22, 30, 32 i 50 (zjazd z i do zajezdni). Do 31 sierpnia 2008 roku przez Mnisztwo kursowały autobusy zlikwidowanych linii nr 4 i 20.

Przypisy

1. Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 325
2. Śląsk Cieszyński w początkach czasów nowożytnych (1528-1653). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2011, s. 166. ISBN 978-83-926929-5-9.
3. Śląsk Cieszyński w średniowieczu (do 1528). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2010, s. 440. ISBN 978-83-926929-3-5.
4. Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. (niem.). Brak numerów stron w książce
5. Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.). Brak numerów stron w książce
6. Jerzy Szczurek 1933 ↓, s. 32-37.
7. UM w Cieszynie: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Cieszyna. [w:] www.um.cieszyn.bip-gov.info.pl [on-line]. 2008-10-06. [dostęp 2010-12-07].

Bibliografia

• Jerzy Wróbel: Z dziejów Mnisztwa. Cieszyn: Macierz Ziemi Cieszyńskiej, 1980. Brak numerów stron w książce
• Władysław Sosna: Cieszyn. Przewodnik krajoznawczy. Cieszyn: Offsetdruk i Media Sp. z o.o., 2005, s. 170-172. ISBN 83-918061-9-7.
• Jerzy Szczurek: Z wielkich dni Śląska Cieszyńskiego. O milicjach ludowych w latach 1918–1920. Cieszyn: Nakładem Grupy Związku Powstańców Śląskich w Cieszynie, 1933.Sprawdź autora:1.