W dniu 29 grudnia 1918 w miasteczku Lwówek i w majątku Posadowo, z inicjatywy plutonowego Wojciecha Świerczyka, hrabiego Stanisława Korzboka-Łąckiego i hrabiego Mieczysława Kwileckiego, powstał oddział jazdy złożony z Polaków, byłych kawalerzystów armii niemieckiej. Dnia 5 stycznia 1919 oddział w sile 33 szabel pod dowództwem plutonowego Wojciecha Świerczyka zameldował się u dowódcy Frontu Zachodniego, pułkownika Michała Milewskiego. W dniu 29 stycznia 1919 został przemianowany na szwadron jazdy Okręgu II. Stał się on kadrą dla formowanego od 29 maja w Biedrusku pod Poznaniem2 pułku Ułanów Wielkopolskich.
Dnia 18 listopada 1919 przed poznańskim ratuszem ppłk Roman Pasławski otrzymał sztandar pułku, przedstawiający z jednej strony wizerunek Matki Boskiej oraz napis „Biały Sztandar – wzniosłe czyny”, a z drugiej – czerwony krzyż z białym orłem pośrodku. Sztandar ten, zakopany w czasie II wojny światowej, znajduje się obecnie w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.
W dniu 24 stycznia 1920 pułk w pełnym składzie wkroczył do Bydgoszczy, która stała się dla niego miastem garnizonowym aż do końca jego istnienia. Stacjonował w koszarach przy ul. Szubińskiej. W związku z połączeniem Wojsk Wielkopolskich z Siłami Zbrojnymi Rzeczypospolitej pułk otrzymał nową numerację 16/2 pułk Ułanów Wielkopolskich. Dnia 9 marca 1920 pułk wyruszył na front wschodni, gdzie brał udział w walkach pod Bereźnem, Brodami, Jazłowczykiem i Szczurowicami, a w ostatniej fazie wojny - pod Białymstokiem, Wisznicami i Baszami.
Wręczenie prezydentowi RP Ignacemu Mościckiemu odznaki pułkowej przez delegację 16 puł. 2 kwietnia 1935
25 listopada 1920, po zakończeniu działań wojennych, pułk wrócił do Bydgoszczy[4].
Po przejściu na stopę pokojową wszedł w skład VII Brygady Jazdy. Od 1924, wraz ze zmianą terminu „jazda” na „kawaleria", podlegał dowódcy XIV Brygady Kawalerii, a następnie Brygady Kawalerii „Toruń". Od 24 kwietnia 1934 sztab brygady przeniósł swoją siedzibę do Bydgoszczy; zmieniła nazwę na Brygada Kawalerii „Bydgoszcz". Wiosną 1937 brygada ta została przeformowana w Pomorską Brygadę Kawalerii, a 16 pułk Ułanów Wielkopolskich pozostał w jej składzie[5].
19 maja 1927 roku Minister Spraw Wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski ustalił i zatwierdził dzień 26 lipca jako datę święta pułkowego[6]. Pułk obchodził swoje święto w rocznicę boju pod Szczurowicami, stoczonego w 1920 roku[7].
31 grudnia 1937 roku Minister Spraw Wojskowych generał dywizji Tadeusz Kasprzycki nadał pułkowi nazwę „16 Pułk Ułanów Wielkopolskich imienia generała dywizji Gustawa Orlicz-Dreszera”[8].
Koszary
Na miejsce formowania 2 pułku Ułanów Wielkopolskich wyznaczony został garnizon w Biedrusku. Tu z frontu przybył zorganizowany jeszcze w grudniu 1918 w Lwówku i Posadowie oddział konny, przemianowany w 1 szwadron nowo powstającego pułku. Na początku sierpnia dwa szwadrony wysłano na front, a w Biedrusku pozostały pododdziały złożone w większości z rekrutów. Wydzielone szwadrony powróciły do Biedruska 10 października, a 6 listopada sformowany już całkowicie pułk przekwaterowano do Poznania[9].
W Poznaniu 2 pułk ułanów zajął koszary opuszczone przez 1 pułk Ułanów Wielkopolskich i zajmował je do 30 listopada, czyli do czasu kiedy to wyruszył na Pomorze celem objęcia ziem przyznanych Polsce traktatem wersalskim. 29 stycznia 1920 przeszedł do Bydgoszczy, gdzie zajął poniemiecki kawaleryjski kompleks koszarowy. Przejęte budynki były w dobrym stanie, a jedynym poważniejszym mankamentem była niewykończona kuchnia stacjonarna, a większość pododdziałów musiała korzystać z kuchni polowych[10].
Po odtworzeniu zdolności bojowej, 9 marca pułk odjechał na front do Małopolski Wschodniej. Do swojego garnizonu powrócił po zakończeniu działań bojowych 25 listopada 1920 i do 1939 kwaterował całością sił w jednym kompleksie koszarowym. Kwatery dzielił z 10 szwadronem pionierów i 8 szwadronem łączności[11].
Koszary przy ul. Szubińskiej 2 wybudowane zostały w 1884 dla 11 pułku dragonów[b]. Po I wojnie światowej kompleks przejęło Wojsko Polskie[13]. Głównymi obiektami były dwa, wykonane z muru pruskiego, bliźniacze bloki koszarowe usytuowane równolegle do ul. Szubińskiej. W pierzei tej ulicy znalazły się również dom mieszkalny dla podoficerów i wozownia. W głębi znajdowała się kuchnia ze stołówką-świetlicą i budynek biurowy, magazyn i wolnostojące ustępy. Plac apelowy otaczał zespół stajni i trzy kryte ujeżdżalnie. Za stajniami znajdował się ambulans weterynaryjny, kuźnia, stajnia kontumacyjna oraz strzelnica i boisko. Na wschód od koszar znajdowało się kasyno oficerskie[14].
Już w połowie lat 20. XX w. nieoficjalnie koszary nazywano imieniem księcia Józefa Poniatowskiego. 21 maja 1921 przy bramie głównej koszar wzniesiony został pomnik zaprojektowany przez ppor. rez. Ryszarda Jurkiewicza, a upamiętniający poległych w walkach żołnierzy pułku. 19 marca 1934, przed kasynem oficerskim, odsłonięto umieszczone na granitowym cokole brązowe popiersie marsz. Józefa Piłsudskiego, dłuta Olgi Niewskiej[14].
We wrześniu 1939 w Koszarach Poniatowskiego Niemcy urządzili obóz internowania. Od 1940 kwaterowało tu wojsko niemieckie.. Po wojnie koszary przejęło Wojsko Polskie, ale pogarszający się stan techniczny skutkował wyburzaniem kolejnych obiektów i wznoszeniem nowych w ich miejsce. Do dziś (2019) kompleks im. księcia Poniatowskiego przetrwał w stanie szczątkowym. Pozostał magazyn i budynek biurowy (być może budynek dowództwa i kwatermistrzostwa pułku), Budynek mieszkalny przekazany władzom cywilnym, natomiast w kasynie oficerskim (pl. Poznański 9) mieści się żłobek. Zniszczony w czasie wojny pomnik poległych zrekonstruowano. Stoi on przy bloku mieszkalnym przy ul. Romana Dmowskiego 2[15].
Mobilizacja
24 sierpnia 1939 w 16 pułku ułanów w Bydgoszczy rozpoczęła się mobilizacja alarmowa w grupie żółtej w czasie od A+24 do A+42, 16 puł do etatów wojennych. Oprócz własnych pododdziałów w oparciu o pułk zmobilizowano też należące do Pomorskiej Brygady Kawalerii:
29 sierpnia skompletowany 16 pułk ułanów dotarł do rejonu Wiele, Lubnia. 1 pluton 1 szwadronu został przydzielony do Oddziału Wydzielonego „Kościerzyna”; pułk stanowił odwód Pomorskiej BK, we wcześniej osiągniętym rejonie. Początek wojny zastał pułk w okolicach Chojnic i Tucholi. Na rozkaz dowódcy brygady 2 szwadron zajął pozycje obronne w miejscowości Lubnia, a 3 szwadron w przesmyku jeziora Leśno. Przez cały dzień na odcinku pułku trwały starcia patroli. Nocą 1/2 września pułk przemaszerował do Czerska. Dalszy marsz pułk wykonał w dniu 2 września do rejonu Cekcyn-Kruszka. Po dotarciu we wskazany rejon, prowadzono rozpoznanie Tucholi i Bysławia, które zostały zajęte przez jednostki niemieckie; 2 szwadron zajął obronę pomiędzy jeziorami cekcyńskimi, wyrzucając wrogie patrole za Brdę, następnie zniszczył mosty na Brdzie w rejonie Tucholi. Wzmocniony 3 szwadron, rozkazem dowódcy Pomorskiej BK płk Adama Zakrzewskiego, został skierowany do miejscowości Dworzysko, celem ubezpieczenia brygady od strony Świecia; w miejscowości tej w trakcie obsadzania stoczył potyczkę z niemieckimi motocyklistami[21]. Maszerujące siły główne pułku, bez 2 i 3 szwadronów, w kierunku Błądzimia, były atakowane przez lotnictwo niemieckie. Po dotarciu do tej miejscowości dowódca pułku wyznaczył dywizjon pod dowództwem mjr. Witolda Jabłońskiego w składzie 1, 4 szwadron i pozostałość szwadronu km oraz plutonu ppanc do osłony w szyku pieszym ustępującej piechoty z 9 Dywizji Piechoty. Po wykonaniu osłony dywizjon mjr. Jabłońskiego wycofał się w ślad za pozostałymi siłami pułku na postój nocny do rejonu wsi Krupocin, Franciszkowo[22].
Nad ranem 3 września 16 pułk ułanów otrzymał rozkaz gen. bryg. Stanisława Grzmota-Skotnickiego osłaniania w miejscowości Bukowiec odwrotu Pomorskiej BK i piechoty w kierunku Bydgoszczy. Tym samym rozkazem 3 szwadron miał osłaniać Pomorską BK i piechotę we wsi Wielkie Łąki. Po dotarciu w rejon Bukowca rozpoznanie stwierdziło przemarsz niemieckiej jednostki pancerno-motorowej w kierunku zajętego przez pułk rejonu. Do pułku dołączyła 2 bateria 11 dywizjonu artylerii konnej. Szwadrony 1, 2, 4 i km pułku po spieszeniu się zajęły stanowiska bojowe; w odwodzie znalazł się szwadron kolarzy i pluton łączności. W godz. 8.00-12.00 16 pułk bronił pozycji przed natarciem grupy bojowej niemieckiej 3 Dywizji Pancernej ze wsparciem lotnictwa i artylerii. Po odparciu dwukrotnego natarcia broni pancernej, poniesieniu znacznych strat osobowych i sprzętowych oraz stracie wielu koni zabitych, rannych i spłoszonych ogniem artylerii i bombardowaniami lotniczymi, ok. godz. 12.00 szwadrony pułku wycofały się z rejonu Bukowca i straciły kontakt bojowy z wrogiem[23]. W trakcie odwrotu pododdziały pułku wycofywały się w kilku grupach, scalając się po drodze w dwa zgrupowania dowódcy pułku ppłk Arnoldta-Russockiego i zastępcy mjr. Jabłońskiego. Na skutek ostrzału artylerii i ataków lotniczych, pułk poniósł dalsze straty. Oprócz 2 szwadronu i części szwadronu km, jednostki pułku ze względu na utratę koni maszerowały pieszo. Dołączył 1 pluton 1 szwadronu z OW „Kościerzyna”[24].
Z uwagi na odcięcie drogi na Bydgoszcz, zgrupowania maszerowały na Świecie, ale po odcięciu i tej drogi odwrotu obie grupy maszerowały w kierunku Grupy i Grudziądza. W rejonie Grupy oba oddziały połączyły się i 16 pułk ułanów wszedł w skład improwizowanej grupy płk. dypl. Mikołaja Alikowa złożonej z okrążonych oddziałów wszystkich broni. 4 września od godzin porannych, wszystkimi szwadronami ułani wielkopolscy prowadzili walki o obóz ćwiczebny i stację kolejową w rejonie miejscowości Górna Grupa i Dolna Grupa. Z powodu opanowania przez wojska niemieckiego XIX Korpusu Armijnego gen. Guderiana Grudziądza i zniszczenia mostów, natarcie Grupy płk. Alikowa zostało w godzinach popołudniowych zaniechane. 16 pułk ułanów pod rozkazami dowódcy pułku ppłk. Arnoldta-Russockiego zebrał ok. 200 żołnierzy i podjął marsz lasami w kierunku Saratowic, szukając możliwości przeprawy przez Wisłę. Nocą 4/5 września i nazajutrz rano zgrupowanie 16 pułku prowadziło marsz i walki mające na celu przebicie się przez otaczające go jednostki wroga. 5 września w godzinach przedpołudniowych, na ostatniej zbiórce resztek pułku, dowódca pułku rozwiązał oddział i po podzieleniu na grupki polecił przedzierać się w kierunku na Bydgoszcz. Większość przedzierających się ułanów wielkopolskich trafiła do niewoli lub poległa[25].
Dowódca 3 szwadronu, wzmocnionego cekaemami i armatką ppanc, rtm. Stanisław Mikosz, w Dworzysku, po utracie łączności z dowódcą brygady, stwierdził przemieszczające się kolumny pancerno-motorowe wzdłuż Wisły i odcięcie kierunku na Bydgoszcz. 3 szwadron przebił się w rejon Przechowa nad Wisłą, po drodze będąc atakowany z powietrza, zajął obronę tworząc przyczółek, z którego przy pomocy dwóch łodzi przeprawił przez rzekę dwa plutony swojego szwadronu. Rtm. Mikosz sam z resztą szwadronu podjął obronę przeprawy tocząc walkę z piechotą niemiecką. 6 września z pozostałością 3 szwadronu dostał się do niewoli.
Od 3 września część plutonu ppanc z jego dowódcą wspierała 84 batalion piechoty z Kościerzyny, do którego dołączyła część szwadronu kolarzy 16 pułku ułanów i inne pododdziały piechoty. 84 batalion prowadził natarcie w kierunku Świecia; w godzinach popołudniowych zdobył Bukowiec niszcząc wiele pojazdów pancernych wroga przy pomocy armat przeciwpancernych oraz uwolnił jeńców. Na drodze przed Terespolem pododdziały 16 pułku zostały rozbite, a na skutek braku amunicji armaty ppanc zamilkły. Grupki tego oddziału dostały się do niewoli, ostatnia z por. Liczmańskim 9 września. Straty ułanów wielkopolskich 16 pułku wynosiły 40% stanu osobowego, czyli ok. 350 zabitych, rannych i zaginionych[26].
Ze składu kadry i wyposażenia 16 pułku Ułanów Wielkopolskich wywodził się dywizjon Kawalerii Dywizyjnej nr 15, który pod dowództwem mjr Jana Kazimierza Paszotta przeszedł szlak bojowy swojej macierzystej 15 DP od Bydgoszczy po Warszawę.
Jednostki II rzutu mobilizacyjnego 16 pułku Ułanów Wielkopolskich.
27 sierpnia 1939 roku oddział zbierania nadwyżek (OZN) 16 pułku ułanów dowodzony przez rtm. Czesława Dmochowskiego przybył do stacji Pilawa, zajął wieś Puzanów Stary w pobliżu Garwolina i wszedł w skład OZ Pomorskiej BK. W ramach Ośrodka Zapasowego, z kadr i rezerwistów 16 pułku ułanów zmobilizowano 2 szwadrony konne, 3 spieszone oraz dwa plutony kolarzy. Z uwagi na potrzebę wzmocnienia obsady odcinków obronnych nad Wisłą, 5 września do Oddziału Wydzielonego „Brzumin” mjr. J. Jasiewicza, rtm. Dmochowski wysłał pieszy pluton ckm ppor. rez. Jerzego Glińskiego. Dodatkowo 6 września wysłał pluton konny plut. pchor. Stanisława Radomyskiego. Pluton ckm został zniszczony w obronie Wisły pod Brzuminem. Pluton konny przebił się i tocząc potyczki przez Sławatycze, Ratno i Małoryty udał się na wschód, gdzie 20 września jego dowódca rozwiązał pluton[27].
Dywizjon 16 puł. w OZ Pomorskiej BK
Do 10 września rtm. Czesław Dmochowski zorganizował Dywizjon Bojowy pod swoim dowództwem składający się z 6 plutonów liniowych konnych, półszwadronu kolarzy (dwa plutony) i plutonu ckm. 10 września dywizjon bojowy 16 pułku ułanów wymaszerował w kierunku Góry Kalwarii do wsi Mętne zajmując pozycje obronne. Z uwagi na brak kontaktu z wrogiem, z rozkazu dowódcy Zgrupowania Ośrodków Zapasowych (Pomorskiej, Mazowieckiej i Centrum Wyszkolenia Kawalerii) płk. Tadeusza Komorowskiego otrzymał rozkaz wejścia w skład Grupy Kawalerii ppłk. Edwarda Wani i przemarszu do Niecieplina i dalej do Radzynia Podlaskiego. W trakcie marszu 11 września doszło do pierwszej potyczki z niemiecką piechotą w majątku Dąbie nad rzeką Świder[28]. 12 września podczas postoju w lasach bialskich był atakowany przez lotnictwo wroga. 14 września w pobliżu Wólki Zabłockiej w drodze na Lubartów rozbił grupę spadochroniarzy niemieckich. Następnie 15 i 16 września walczył z piechotą niemiecką pod Lubartowem, gdzie zluzował własny batalion piechoty, umożliwiając mu wycofanie się. 17 września odparł niemiecki atak na Rejowiec Fabryczny, a 18 września bronił mostu na rzece Wieprz w rejonie Borowicy. 21 września dywizjon został podporządkowany dowódcy 41 Dywizji Piechoty rez. i wraz z nią uczestniczył w walkach pod Cześnikami. W trakcie walk z oddziałami niemieckiego VII Korpusu Armijnego zdobył miejscowość Miączyn, w tym rejonie 22 września toczył zacięte walki, tracąc poległych 9 żołnierzy i wielu rannych. Zadał straty wrogowi w sile żywej ok. 40 zabitych, zniszczył 19 motocykli, 11 samochodów ciężarowych i 5 pojazdów pancernych.
Następnie dywizjon wycofał się w kierunku Łabuń; po drodze dołączyły cztery plutony z dywizjonu II rzutu mob. 2 pułku szwoleżerów. 23/24 września 1939 roku, maszerując pomiędzy wojskami niemieckimi i sowieckimi, dywizjon dotarł do Suchowoli i wraz ze zgrupowaniem ppłk. Walentego Kurka od rana 24 września dwukrotnie w szyku pieszym prowadził natarcie na wojska niemieckie pod Krasnobrodem. 25 września prowadził walki mające za cel przerwanie okrążenia niemieckiego, sforsowanie rzeki Wieprz i zdobycie dominujących wzgórz na południe od niej. Dywizjon 16 pułku ułanów i podporządkowane mu pododdziały pod dowództwem rtm. Dmochowskiego przeszły do rejonu wsi Szopowo koło Józefowa. Tam, z uwagi na brak amunicji, żywności i skrajne zmęczenie, ppłk E. Wania rozwiązał zgrupowanie. Rtm. Dmochowski poprowadził dywizjon w rejon lasów bychawskich, gdzie dotarł 28 września. Ze względu na niecelowość dalszej walki, dowódca dywizjonu rozwiązał swój dywizjon zakopując broń, a ułanom konno polecił rozproszyć się[29].
Oddział Zbierania Nadwyżek 16 puł.
W trakcie ewakuacji OZ Pomorskiej BK, po wydzieleniu żołnierzy uzbrojonych i wyposażonych w ramach dywizjonu bojowego rtm. Dmochowskiego, pozostałości nadwyżek mobilizacyjnych niekompletnie uzbrojone i niekompletnie umundurowane, orkiestra pułkowa, pozostałość taborów niebojowych pod dowództwem mjr. rez. Stefana Czarneckiego podążyły na południowy wschód kraju. 14 września nad rzeką Bystrzyca pododdziały grupy stoczyły potyczkę z niemieckim patrolem, biorąc jeńców, a 17 września grupa stoczyła walkę z niemieckim pododdziałem rozpoznawczym, niszcząc 7 pojazdów wroga. Po walce, podczas odpoczynku w okolicznych lasach, grupa została zbombardowana przez lotnictwo niemieckie. Następnie przez Lubartów i Krasnystaw grupa marszowa dotarła do Zamościa i tam 27 września została rozwiązana. Niektóre grupy i tabory ośrodka maszerujące samodzielnie wzięły udział w składzie improwizowanych oddziałów w bitwie pod Tomaszowem Lubelskim. Tabor konny wraz z wyposażeniem kasyn dotarł do rejonu Włodzimierza Wołyńskiego i tam padł łupem Armii Czerwonej[30].
Dalsze losy pozostałości i rozbitków 16 p uł.
Po rozwiązaniu i rozproszeniu 16 pułku ułanów w trakcie walk na Pomorzu, oprócz 1 i 2 plutonów 3 szwadronu, które dołączyły do pułku zbiorowego Pomorskiej BK, kilka grup przekroczyło Wisłę i podążyło w kierunku północno-wschodnim kraju, dołączając do jednostek Podlaskiej Brygady Kawalerii, w tym do 5 pułku ułanów i 9 pułku strzelców konnych. Część z por. Woszczyńskim i por. Konstantynowiczem (dowódcy szwadronów kolarzy i gospodarczego) utworzyła wraz z innymi rozbitkami 3 października 1939 r. improwizowany pułk kawalerii „Bohdan” mjr. Bohdana Dobrzyńskiego i uczestniczyła w jego szeregach w bitwie pod Kockiem. Łącznie w szeregach Podlaskiej BK znalazło się 100-150 żołnierzy I i II rzutu ułanów wielkopolskich z 16 pułku[31][32].
Dywizjon bojowy II rzutu mobilizacyjnego 16 pułku Ułanów Wielkopolskich
19 listopada 1919 o godz. 11.00 na Placu Wolności w Poznaniu odbyła się uroczystość poświęcenia i wręczenia pułkowi sztandaru ufundowanego przez Koło Ziemianek Wielkopolskich[36] na czele z paniami Józefą hrabiną Mielżyńską, Teodorą Dorą Mukułowską, Janiną Seydówną, Alicją hrabianką Tyszkiewiczówną i Janiną Wicherkiewiczówną. Po mszy polowej celebrowanej przez kapelana ks. Nikodema Kanikowskiego i homilii wygłoszonej przez dziekana Okręgu Generalnego Poznań ks. Kazimierza Stankowskiego, odbyła się ceremonia wbicia gwoździ pamiątkowych i poświęcenia sztandaru przez prymasa Polski ks. Edmunda Dalbora. Sztandar z rąk fundatorek odebrał wiceminister byłej Dzielnicy Pruskiej, Leon Pluciński, i przekazał głównodowodzącemu Sił Zbrojnych Polskich w byłym zaborze pruskim. Generał piechoty Józef Dowbor-Muśnicki przekazał chorągiew dowódcy I Brygady Jazdy Wielkopolskiej, generałowi podporucznikowi Aleksandrowi Pajewskiemu, a ten z kolei dowódcy oddziału, pułkownikowi Romanowi Pasławskiemu. Dowódca pułku przekazał sztandar plutonowemu Świerczykowi, najstarszemu podoficerowi pułku, występującemu w charakterze sztandarowego[37][38].
Pierwsza – niezatwierdzona – odznaka o wymiarach 37x35 mm ma kształt krzyża Virtuti Militari, którego ramiona zdobione są po brzegach granatowo-czerwoną emalią. Na ramionach krzyża wpisano numer i inicjał „16 U” oraz daty i napis „26 VII 1920 POZNAŃ V 1919”. Odznaka dwuczęściowa, wykonana w tombaku srebrzonym, na rewersie znak firmowy i nazwisko grawera Wabiański[39].
Odznaka kolejnego wzoru ma wymiary 54x43 mm i kształt krzyża o ramionach emaliowanych na biało z granatowym numerem pułku „16” i pąsowym inicjałem „U”. Między ramionami krzyża cztery stylizowane orły z napisami na półokrągłych tabliczkach „1809 TARNOPOL POZNAŃ 1919”. Odznaka dwuczęściowa, wykonana w tombaku srebrzonym, na rewersie znak firmowy i nazwisko wykonawcy W. Albiński. Autorem projektu odznaki był Jerzy Grobicki[39].
4 kwietnia 1925 roku Minister Spraw Wojskowych generał dywizji Władysław Sikorski zatwierdził wzór odznaki pamiątkowej 16 puł[40]. Odznaka o wymiarach 40x40 mm ma kształt krzyża, którego ramiona zakończone są kulkami i pokryte białą emalią. W środku krzyża wpisano numer „16” pokryty granatową emalią oraz inicjał „U” emaliowany w kolorze pąsowym. Odznaka jednoczęściowa, wykonana w srebrze, na rewersie próba srebra i imiennik grawera WG – Wiktor Gontarczyk z Warszawy. Autorem projektu odznaki był również Jerzy Grobicki[41][42].
Inicjały na naramiennikach
31 grudnia 1937 roku, w związku z nadaniem pułkowi nazwy, Minister Spraw Wojskowych zarządził noszenie przez żołnierzy 16 puł na naramiennikach kurtek i płaszczy, zamiast dotychczasowego numeru „16”, inicjałów „O. D.”. Dla oficerów i chorążych inicjały miały być haftowane nićmi metalowymi, oksydowanymi na stare srebro, natomiast dla pozostałych podoficerów i ułanów miały być wykonane z białego matowanego metalu. Równocześnie minister zezwolił podoficerom zawodowym na noszenie przy ubiorze pozasłużbowym inicjałów haftowanych[8].
W początkowym okresie istnienia pułk używał proporczyków białych z amarantową żyłką pośrodku. Rozkaz ministra spraw wojskowych z 3 sierpnia 1920 określił nowe barwy proporczyka na granatowo-białe z pąsową żyłką pośrodku. Próba zmiany tego rozkazu i przywrócenia pierwotnych barw nie przyniosła rezultatu[5].
Tradycje 16 pułku ułanów sięgają czasów napoleońskich i Księstwa Warszawskiego. Pułk 7 Jazdy Galicyjsko-Francuskiej sformowany w Tarnopolu na Podolu przez płk. Marcina hr. Tarnowskiego został przemianowany w dniu 28 grudnia 1809 na Pułk 16 Ułanów. Na miasto garnizonowe dla tego pułku wyznaczono Lublin.
W 1958 roku powstało Koło Przyjaciół 16/2 Ułanów Wielkopolskich im. gen. dyw. Gustawa Orlicz - Dreszera w Bydgoszczy, które aktywnie rozpowszechnia i kultywuje tradycję pułku. Istnieje także Jeździecki Klub Sportowy Czarna Podkowa, który czynnie bierze udział w uroczystościach Patriotycznych oraz różnych rekonstrukcjach w barwach 16 Pułku Ułanów Wielkopolskich.
↑W 1888 pruski 11 pułk dragonów został zastąpiony przez 3 pułk grenadierów konnych[12].
↑Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[19].
↑Gwiazdką oznaczono oficera, który pełnił jednocześnie więcej niż jedną funkcję[20].
↑W 1921 roku przywrócono barwne proporczyki w broniach jezdnych.
↑ Karmazynowe patki ułanów (zamiast proporczyków) nawiązywały do dawnych barw mundurów i wyłogów tych formacji od XVIII wieku po 1831[48].
↑Jeśli nie zaznaczono inaczej, miejsce służby żołnierzy zawodowych przed mobilizacją podano za: Ryszard Rybka, Kamil Stepan; Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939[58].
Krzysztof Filipow, Bohdan Wróblewski: Odznaki pamiątkowe Wojska Polskiego 1921–1939. Kawaleria. Warszawa: Feniks editions, 1992. ISBN 83-900217-3-0.
Stanisław Krasucki: 16 Pułk Ułanów Wielkopolskich im. Gen. Gustawa Orlicz-Dreszera. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1992, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej. ISBN 83-85621-07-5.
Szymon Kucharski, Juliusz Tym: 16 pułk ułanów. T. 4. Warszawa: Edipresse Polska S.A., 2019, seria: Wielka Księga Kawalerii Polskiej 1918–1939. Odznaki kawalerii. ISBN 978-83-8164-151-7.
„Księga jazdy polskiej”: pod protektoratem marsz. Edwarda Śmigłego–Rydza. Warszawa 1936. Reprint: Wydawnictwo Bellona Warszawa 1993
Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945. Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918–1939: Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 978-83-2043299-2.
Henryk Smaczny: Księga kawalerii polskiej 1914-1947: rodowody, barwa, broń. Warszawa: TESCO, 1989. ISBN 83-00-02555-3.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny "W" i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Adiutor, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
Lesław Kukawski, Julisz Tym: 16 Pułk Ułanów Wielkopolskich im. gen. dyw. Gustawa Orlicz-Dreszera. Wielka Księga Kawalerii Polskiej tom nr 19. Warszawa: Edipresse Polska S.A., 2012. ISBN 978-83-7769-346-9.
Krzysztof Drozdowski, Piotr Jerzykowski: 16 Pułk Ułanów Wielkopolskichim. gen. dyw. Gustawa Orlicz-Dreszera 1918-1939. Warszawa: Agencja Wydawnicza CB, 2018. ISBN 978-837339-235-9.[1]
Jerzy Wojciechowski: Kawaleria w planie mobilizacyjnym „S”. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2010. ISBN 978-83-62046-24-9.
ВП:СИВП:СИВП:СНИВП:СНИ Эта страница относится к руководствам русской Википедии.Рекомендуется следовать изложенному здесь. Однако это — не догма. Руководствуйтесь здравым смыслом. При редактировании руководства убедитесь, что вносимые изменения соответствуют консенсус
Bupati Kepulauan Aru Republik IndonesiaLambang Bupati Kepulauan Aru Republik IndonesiaPetahanaJohan Gongasejak 17 Februari 2016KediamanRumah Dinas Bupati Kepulauan AruMasa jabatan5 tahun (definitif)Dibentuk2013Pejabat pertamaTheddy TengkoSitus webSitus Resmi Kabupaten Kepulauan Aru Berikut ini adalah Daftar Bupati Kepulauan Aru sejak awal dibentuknya. No Foto Bupati Wakil Bupati Mulai Jabatan Akhir Jabatan Periode Keterangan * Jopie Patty kosong 7 Januari 2004 26 Oktober 2005 transisi Pe...
У Вікіпедії є статті про інші значення цього терміна: Новоселівка. село Новоселівка Країна Україна Область Харківська область Район Харківський район Громада Нововодолазька селищна громада Код КАТОТТГ UA63120170250074360 Облікова картка Новоселівка Основні дані Заснован
Mungkin yang Anda maksud adalah Pikachu. Untuk kelainan, lihat pika (kelainan). Pika[1] Periode Oligocene–Recent PreЄ Є O S D C P T J K Pg N [2] Ochotona Pika Amerika, (Ochotona princeps), di Taman Nasional SequoiaTaksonomiKerajaanAnimaliaFilumChordataKelasMammaliaOrdoLagomorphaFamiliOchotonidaeGenusOchotona Link, 1795 Tata namaSinonim taksonLagomys (en) Spesieslbs Pika (/ˈpaɪkə/ PY-kə; pica ejaan lama) adalah mamalia penghuni gunung kecil yang ditemukan di Asia dan Am...
العلاقات السودانية الإسواتينية السودان إسواتيني السودان إسواتيني تعديل مصدري - تعديل العلاقات السودانية الإسواتينية هي العلاقات الثنائية التي تجمع بين السودان وإسواتيني.[1][2][3][4][5] مقارنة بين البلدين هذه مقارنة عامة ومرجعية للدولتين...
Stock Index MSCI World Price Index (1969-2020) Map of all countries included in the MSCI World index as of 28 Sep 2018 The MSCI World is a widely followed global stock market index that tracks the performance of large and mid-cap companies across 23 developed countries.[1][2] It is maintained by MSCI, formerly Morgan Stanley Capital International, and is used as a common benchmark for global stock funds intended to represent a broad cross-section of global markets. The index i...
American college football season 1984 Kentucky Wildcats footballHall of Fame Classic, W 20–19 vs. WisconsinConferenceSoutheastern ConferenceRankingCoachesNo. 19APNo. 19Record9–3 (3–3 SEC)Head coachJerry Claiborne (4th season)Offensive schemeI formationBase defenseWide-Tackle SixHome stadiumCommonwealth StadiumSeasons← 19831985 → 1984 Southeastern Conference football standings vte Conf Overall Team W L T W L ...
Duke of Saxony John Frederick IIDuke of SaxonyReign3 March 1554 – November 1566PredecessorJohn Frederick ISuccessorJohn WilliamLandgrave of ThuringiaReign1554 – November 1566PredecessorJohn ErnestSuccessorJohn WilliamBorn8 January 1529TorgauDied19 May 1595(1595-05-19) (aged 66)Schloss Steyer, Upper AustriaBurialMorizkirche, CoburgSpouse Agnes of Hesse (m. 1555; died 1555) Countess Palatine Elisabeth of Simmern-Sponheim &...
Standardized pronunciation of letters A spelling alphabet (also called by various other names) is a set of words used to represent the letters of an alphabet in oral communication, especially over a two-way radio or telephone. The words chosen to represent the letters sound sufficiently different from each other to clearly differentiate them. This avoids any confusion that could easily otherwise result from the names of letters that sound similar, except for some small difference easily misse...
Legislative Assembly constituency in Haryana State, India Rania Assembly constituencyConstituency for the Haryana Legislative AssemblyConstituency detailsCountryIndiaRegionNorth IndiaStateHaryanaDistrictSirsaLS constituencySirsaTotal electors180,084[1]ReservationNoneMember of Legislative Assembly14th Haryana Legislative AssemblyIncumbent Ranjit Singh Chautala PartyIndependent (politician) Rania Assembly constituency is one of the 90 Legislative Assembly constituencies of Haryana state...
The Night Comes for UsSutradara Timo Tjahjanto Produser Nick Spicer Todd Brown Sukhdev Singh Wicky V. Olindo Mike Wiluan Kimo Stamboel Ditulis oleh Timo Tjahjanto Pemeran Joe Taslim Iko Uwais Julie Estelle Arifin Putra Oka Antara Epy Kusnandar Zack Lee Abimana Aryasatya Dimas Anggara Sunny Pang Kelly Tandiono Prisia Nasution Hannah Al Rasyid Dian Sastrowardoyo Hendra Tanuwidjaja Avrilla Sigarlaki David Hendrawan Penata musikHiroyuki IshizakaSinematograferGunnar NimpunoPenyuntingArifin C...
Endemic bird of the Philippines Palawan fairy-bluebird Preserved specimen at Naturalis Biodiversity Center Conservation status Near Threatened (IUCN 3.1)[1] Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Aves Order: Passeriformes Family: Irenidae Genus: Irena Species: I. tweeddalii Binomial name Irena tweeddaliiSharpe, 1877 The Palawan fairy-bluebird (Irena tweeddalii) is a species of bird in the family Irenidae. It is endemic to the is...
Filipino TV series or program JasmineGenreDrama Mystery HorrorCreated byPaulo FerrerAndrew PetchTanya YusonMikk VergaraZig MarasiganMaan AsuncionWritten byPaulo Ferrer (head)Mikk VergaraZig MarasiganDirected byMark MeilyCreative directorAndrew PetchStarringJasmine Curtis-SmithVin AbrenicaMarvelous AlejoTheme music composerTris SuguitanOpening themeWala nang Pwedeng Magmahal Sa 'yo by Itchyworms (Universal Records)Country of originPhilippinesOriginal languagesFilipinoEnglishNo. of episode...
Fraction of income increase that is saved The marginal propensity to save (MPS) is the fraction of an increase in income that is not spent and instead used for saving. It is the slope of the line plotting saving against income.[1] For example, if a household earns one extra dollar, and the marginal propensity to save is 0.35, then of that dollar, the household will spend 65 cents and save 35 cents. Likewise, it is the fractional decrease in saving that results from a decrease in incom...
Japanese sumo wrestler In this Japanese shikona name, the surname is Asahifuji. Asahifuji Seiya旭富士 正也Asahifuji at Sumiyoshi-taisha, March 2017Personal informationBornSeiya Suginomori (1960-07-06) July 6, 1960 (age 63)Tsugaru, Aomori, JapanHeight1.89 m (6 ft 2 in)Weight148 kg (326 lb)CareerStableŌshimaRecord573–323–46DebutJanuary, 1981Highest rankYokozuna (July, 1990)RetiredJanuary, 1992Elder nameIsegahamaChampionships4 (Makuuchi)1 (Makushita)1 (San...
1932–1935 American photography group Ansel Adams: Half Dome, Apple Orchard, Yosemite trees with snow on branches, April 1933 Group f/64 or f.64 was a group founded by seven 20th-century San Francisco Bay Area photographers who shared a common photographic style characterized by sharply focused and carefully framed images seen through a particularly Western (U.S.) viewpoint. In part, they formed in opposition to the pictorialist photographic style that had dominated much of the early 20th ce...
Name shared by dozens of currently operating and defunct amusement parks This article is about the amusement parks of this name. For other uses, see Luna Park (disambiguation). The Electric Tower, the centerpiece of the original Luna Park on Coney Island, ca. 1905. Many subsequent amusement parks that took the name Luna Park had their own central towers. Luna Park is a name shared by dozens of currently operating and defunct amusement parks. They are named after, and partly based on, the firs...
СелоСтарый Добротворукр. Старий Добротвір Герб 50°13′11″ с. ш. 24°22′26″ в. д.HGЯO Страна Украина Область Львовская Район Червоноградский Община Добротворская поселковая История и география Основан XI век Площадь 3,328 км² Высота центра 205 м Часовой пояс UTC+2:00, летом...
В Википедии есть статьи о других людях с такой фамилией, см. Каминский; Каминский, Анатолий. Значимость предмета статьи поставлена под сомнение.Пожалуйста, покажите в статье значимость её предмета, добавив в неё доказательства значимости по частным критериям значи...
Archduke RainerArchduke Rainer (right) with his mother and his younger brother Archduke Leopold (left)Born(1895-11-21)21 November 1895Agram, Kingdom of Croatia-Slavonia, Austria-HungaryDied25 May 1930(1930-05-25) (aged 34)Vienna, AustriaHouseHabsburg-TuscanyFatherArchduke Leopold Salvator of Austria, Prince of TuscanyMotherInfanta Blanca of Spain Archduke Rainer of Austria (German: Rainer, Erzherzog von Österreich-Toskana; 21 November 1895 – 25 May 1930) was a member of the House ...
.jpg)
.jpg)
