19 Pułk Ułanów Wołyńskich

Ten artykuł dotyczy 19 Pułku Ułanów Wołyńskich. Zobacz też: 19 Pułk Ułanów.
19 Pułk Ułanów Wołyńskich
im. generała Edmunda Różyckiego
Ilustracja
Odznaka pamiątkowa 19 puł.
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1920

Rozformowanie

1939

Nazwa wyróżniająca

Wołyńskich

Patron

płk Karol Różycki
(1924–1938)
gen. Edmund Różycki
(1938–1939)

Tradycje
Święto

19 sierpnia[a]

Nadanie sztandaru

1924

Rodowód

Pułk Jazdy Wołyńskiej

Dowódcy
Pierwszy

mjr Feliks Jaworski

Ostatni

ppłk dypl. Józef Pętkowski

Działania zbrojne
wojna polsko-bolszewicka
bitwa pod Kuźniczami (30 I 1920)
bitwa o Mozyrz i Kalenkowicze (4–6 III 1920)
bój pod Barbarowem (5–6 III 1920)
bój pod Czarnobylem (27 IV 1920)
kontruderzenie znad Wieprza (16–26 VIII 1920)
bitwa pod Frankopolem (19 VIII 1920)
kampania wrześniowa
bitwa pod Mokrą(1 IX 1939)
bitwa pod Wolą Cyrusową (8 IX 1939)
bitwa pod Mińskiem Mazowieckim (12 IX 1939)
Organizacja
Dyslokacja

Ostróg

Rodzaj wojsk

kawaleria

Podległość

II BJ (1921–1924)
2 SBK (1924−1930)
BK „Równe" (1930−1937)
Woł. BK (1937–1939)

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
Multimedia w Wikimedia Commons

19 Pułk Ułanów Wołyńskich im. generała Edmunda Różyckiego (19 puł) – oddział kawalerii Wojska Polskiego II RP.

19 pułk Ułanów Wołyńskich powstał w 1920 na bazie IV Wołyńskiego dywizjonu z 1 psk oraz pododdziałów 1 Wołyńskiego pułku jazdy ochotniczej. Walczył z powodzeniem w wojnie polsko-bolszewickiej. W okresie dwudziestolecia międzywojennego stacjonował w Ostrogu. W kampanii wrześniowej walczył w składzie macierzystej Wołyńskiej Brygady Kawalerii, między innymi pod Mokrą, Ostrowami, Żerominem, Wolą Cyrusową, Mińskiem Mazowieckim, Rejowcem; rozbity pod Jacnią – Suchowolą.

Walki antenatów pułku

7 kwietnia 1917 na Ukrainie na bazie Oddziału Konnych Zwiadowców 1 Dywizji Strzelców Polskich zorganizowany został Polski Szturmowy Szwadron Huzarów pod dowództwem por. Feliksa Jaworskiego.

9 czerwca szwadron przeszedł swój chrzest bojowy, wykonując szarżę pod wsią Zazdrość. Po wybuchu rewolucji październikowej jednostka przeszła do Płoskirowa. Tam szwadron przemianowany został na dywizjon szwoleżerów i równocześnie toczył walkę z oddziałami bolszewickimi i bandami chłopskimi. 24 grudnia dywizjon włączony został w skład Wojska Polskiego na Ukrainie. 14 stycznia 1918 dywizjon przegrupowuje się do Antonin, gdzie formuje się 2 pułk ułanów i kontynuuje walkę ze zrewolucjonizowanymi masami chłopskimi i demobilizowanymi oddziałami Armii Imperium Rosyjskiego. Między innymi, w dniu 5 lutego, w obronie Antonin, dywizjon stoczył walkę z rosyjskim pułkiem 11 Armii. 22 lutego dywizjon włączony został w skład III Korpusu Polskiego w Rosji, a 3 marca przemianowany został na samodzielny dywizjon szwoleżerów. 12 kwietnia dywizjon przeszedł do Pikowa i wszedł w skład Lekkiej Brygady III Korpusu płk. Juliusza Rómmla. W składzie tej brygady walczył z Ukraińcami, w rejonie Niemirowa. Tam przeformowany został w pułk szwoleżerów polskich. Do pułku włączono pozostałości 7 pułku ułanów. Jednostka składała się z czterech szwadronów liniowych, dwóch oddziałów karabinów maszynowych, szwadronu pieszego, taboru i jednego samochodu pancernego. Służbę pełniło w niej 26 oficerów i 684 szeregowców. 10 czerwca, po kapitulacji korpusu, jednostka została rozwiązana. Rotmistrz Jaworski na czele 38 szwoleżerów udał się do Ludwipola i tam pozostawał w konspiracji.

Szwadron rtm. Jaworskiego ujawnił się 21 listopada 1918 i podjął marsz z Bereźna do Starokonstantynowa i dalej na zachód przez Szepietówkę, Sławutę, Łokaczew do Włodzimierza Wołyńskiego[2]. Tu wszedł w skład Grupy ppłk. Bończy-Uzdowskiego i w jej składzie walczył z wojskami ukraińskimi. 21 grudnia oddział stał się Szwadronem Jazdy Kresowej, a 2 lutego 1919 został przeformowany w Dywizjon Jazdy Kresowej. 1 listopada 1919 dywizjon Jazdy Kresowej wszedł w skład 1 pułku strzelców konnych jako jego IV dywizjon i wspierał 9 Dywizję Piechoty prowadzącą działania na Polesiu[3].

W pierwszej dekadzie marca 1920 dywizjon rtm. Jaworskiego wziął udział w operacji na Mozyrz i Kalenkowicze, w czasie której opanował Jelsk i Barbarów. W czasie wyprawy kijowskiej w kwietniu i maju 1920, we współdziałaniu z oddziałami piechoty, opanował Czarnobyl[4].

W lipcu 1920 sformowano Brygadę Jazdy Ochotniczej w składzie 1 Wołyński pułk jazdy Ochotniczej, 2 Lubelski pułk jazdy ochotniczej oraz 3 Siedlecki pułk jazdy ochotniczej. W czasie zwrotu zaczepnego znad Wieprza Brygada prowadziła działania w składzie 3 Armii na jej lewym skrzydle, w luce pomiędzy 1 Dywizją Piechoty Legionów a związkami taktycznymi 4 Armii[5]. W ramach tych działań Brygada opanowała: Radzyń, Międzyrzecz Podlaski oraz Mordy. 19 sierpnia 1920 stoczyła ciężki bój pod Skrzeszewem i Frankopolem[6] .

Mapy walk

Kawalerowie Virtuti Militari

Żołnierze pułku odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari za wojnę 1918–1920[7][8]
st. uł. Dominik Demczuk nr 1983 plut. Jan Drabowicz nr 4208 wachm. Władysław Grabowski nr 4394
wachm. Aleksander Gradowski nr 4361 mjr Feliks Jaworski nr 593 kpr. Maurycy Jaworski nr 4136
plut. Karol Klimczyk nr 1959 kpr. Ludwik Franciszek Kłos nr 4388 st. uł. Wacław Koch nr 4201
st. uł. Leonard Kruk nr 4413 kpr. Florian Kurowski nr 4173[9] st. uł. Włodzimierz Laskowski nr 4190
kpr. Józef Leonczuk (Leończyk) nr 4246 wachm. Józef Lindowicz nr 4415 plut. Jan Lisowski nr 2731
pchor. Władysław Ludkiewicz nr 1474 pchor. Stanisław Łukaszewicz nr 4220 plut. Franciszek Malewski nr 4212
por. Tadeusz Malinowski nr 4256 kpr. Marian Migdał nr 4166 wachm. Władysław Milczarek nr 4376
rtm. Aleksander Piotraszewski nr 2460 wachm. Zygmunt Polakowski nr 895 plut. Roman Pracz nr 4171
wachm. Aleksander Roguski nr 4363 ppor. Emanuel Rybicki-Korybut nr 4236 wachm. Bronisław Sergielis nr 4235
st. uł. Józef Silecki nr 4274 plut. Stanisław Sokolnicki nr 4284 plut. Andrzej Sujka (Sójka) nr 4128
rtm. Tadeusz Stanowski nr 4152 plut. Lucjan Świetlicki nr 2735 st. uł. Jan Wasilewski nr 4140
por. Juliusz Franciszek Wolicki nr 1988 plut. Józef Zając nr 1973 kpr. Stanisław Zalewski nr 4370
por. Kazimierz Żuromski nr 4196

Ponadto 25 oficerów, 55 podoficerów i 75 ułanów zostało odznaczonych Krzyżem Walecznych[10].

Pułk w okresie pokoju

Reorganizacja i podporządkowanie

Uroczystość nadania sztandaru pułkowego. Ostróg, 6 sierpnia 1924. Na zdjęciu widoczni m.in.: marsz. Józef Piłsudski, gen. Marian Kukiel, bp. Ignacy Dubowski, Walery Sławek.
Uroczystość wręczenia sztandaru 19 puł – marszałek Józef Piłsudski wbija gwóźdź w drzewce sztandaru.

30 sierpnia 1920 mjr Jaworski otrzymał rozkaz zorganizowania 19 pułku Ułanów Wołyńskich. Bazą formowania były dwa szwadrony IV Wołyńskiego dywizjonu z 1 pułku strzelców konnych oraz pododdziały 1 Wołyńskiego pułku jazdy ochotniczej. Uzupełnienie stanowili żołnierze 2 Lubelskiego pułku jazdy ochotniczej oraz 3 Siedleckiego pułku jazdy ochotniczej[6].

Od 12 grudnia 1920 pułk patrolował linię demarkacyjną w rejonie Łużki – Głębokie – Dzisna. W marcu 1922 roku pułk przybył transportem kolejowym z Głębokiego do Ostroga nad Horyniem, które to miasto zostało wyznaczone na jego stały garnizon[11]. W tym czasie wchodził w skład II Brygady Jazdy[12].
Po reorganizacji w 1924, wraz ze zmianą terminu „jazda” na „kawaleria”, pułk wszedł w skład 2 Samodzielnej Brygady Kawalerii. W kwietniu 1930 nastąpiła kolejna reorganizacja, a pułk przeszedł do Brygady Kawalerii „Równe". 1 kwietnia 1937 brygada została przeformowana w Wołyńską Brygadę Kawalerii, a 19 pułk ułanów pozostał w jej szeregach[13].

Zakwaterowanie

Pierwszym garnizonem szwadronu rtm. Jaworskiego był Włodzimierz Wołyński, w którym to oddział kwaterował od 18 grudnia 1918. Prawdopodobnie rozlokował się w koszarach nazwanych później Koszarami Jagiełły[14]. W połowie maja 1919 szwadron wyruszył na front, a do swego garnizonu powrócił z początkiem sierpnia. 9 września przeniesiono go do Hrubieszowa, skąd już jako IV/1 pułku strzelców konnych 31 grudnia ponownie odjechał na front. Jako ochotniczy oddział jazdy mjr. Jaworskiego z początkiem września 1920 stanął w Grajewie, ale już 23 września odszedł w rejon: Radzyń Podlaski –Turów – Międzyrzec Podlaski, W Turawie zajął dawny folwark Potockich, w Radzyniu zaś dawne koszary artyleryjskie i zabudowania dawnego pałacu Szlubowskich[15]. Od 12 grudnia 1920 pułk pełnił służbę patrolową i pozostawał na kwaterach polowych w rejonie: Dzisna – Łużki – Głębokie. Dopiero w marcu 1922 przeniesiono go do stałego garnizonu w Ostrogu[16].

 Osobny artykuł: koszary w Ostrogu.

Sformowany we wrześniu 1920 szwadron zapasowy pułku stacjonował początkowo w Białej Podlaskiej. Później przeniósł się do Branicy (najprawdopodobniej dwór i folwark w powiecie białobrzeskim), a od 21 listopada zajmował koszary w Krzemieńcu. Już 4 stycznia 1921 przeniósł się do Tomaszowa Lubelskiego, a ostatecznie, od 24 marca ulokował się we Włodzimierzu Wołyńskim, w Koszarach Jagiełły, w rejonie ulic: Ustyłuzka – Wołodymyra Welykoho –A. Łotockoho – Iwana Mazepy[17].

Wydarzenia

Pułk na swojego Szefa obrał pułkownika Karola Różyckiego, dowódcę pułku jazdy wołyńskiej w 1831[11].
4 marca 1938 minister spraw wojskowych generał dywizji Tadeusz Kasprzycki nadał pułkowi nazwę: „19 pułk Ułanów Wołyńskich im. generała Edmunda Różyckiego”[18].

 Osobny artykuł: Święta wojskowe w Polsce.

19 maja 1927 minister spraw wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski ustalił i zatwierdził dzień 19 sierpnia jako datę święta pułkowego[19]. Pułk obchodził swoje święto w rocznicę bitwy pod Frankopolem i Skrzeszewem, stoczonej w 1920 roku[11].

Konie

Konie starano się grupować według maści w poszczególnych pododdziałach według następującego schematu: szwadrony liniowe – konie gniade, szwadron ciężkich karabinów maszynowych – gniade i skarogniade, pluton łączności i pluton trębaczy – konie siwe. W pułku sukcesywnie zwiększano liczbę koni maści gniadej[20].

Mobilizacja

Pułk w planie mobilizacyjnym „S”[21]
Nazwa pododdziału Termin Miejsce mobilizacji
dowódca pułku z drużyną alarm Ostróg
pluton łączności
1÷4 szwadrony
szwadron karabinów maszynowych
II rzut dla pułku Równe
kolumna taborowa nr 272 5 Włodzimierz Wołyński
kolumna taborowa nr 284 11
kolumna taborowa nr 285 12
uzupełnienie do czasu „W” 5
szwadron kawalerii nr 2/43 10
szwadron marszowy 1/19 18
szwadron zapasowy do 15
Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939[22][b]
Nazwisko Stopień, imię i nazwisko
dowódca pułku ppłk dypl. Józef Pętkowski
I zastępca dowódcy ppłk Władysław Kotarski
adiutant rtm. adm. (kaw.) Bronisław Kochański[c]
lekarz medycyny por. lek. Jan Henryk Pruszyński
lekarz weterynarii por. Stanisław Kalman
II zastępca dowódcy (kwatermistrz) mjr Jan Pelczar
oficer mobilizacyjny rtm. Jerzy Stefan Skinder
zastępca oficera mobilizacyjnego rtm. Konstanty Galimski
oficer administracyjno-materiałowy por. adm. (kaw.) Zygmunt Jankowski
dowódca szwadronu gospodarczego rtm. adm. (kaw.) Bronisław Kochański
oficer gospodarczy kpt. int. Ignacy Malinowski
oficer żywnościowy vacat
dowódca plutonu łączności por. Seweryn Marian Lubicz-Rudnicki
dowódca plutonu kolarzy ppor. Tadeusz Józef Bączkowski
dowódca plutonu ppanc. vacat
dowódca 1 szwadronu rtm. Michał I Kłopotowski
dowódca plutonu ppor. Wacław Jachałkowski
dowódca 2 szwadronu p.o. ppor. Zdzisław Gracjan Skliwa
dowódca plutonu ppor. Włodzimierz Tokarski
dowódca 3 szwadronu por. Stanisław Górecki
dowódca plutonu ppor. Włodzimierz Aleksander Duda
dowódca plutonu ppor. Jan Stefan Karol Gaugusch
dowódca plutonu ppor. Tadeusz Laskowski
dowódca 4 szwadronu mjr Edward Alfons Daniłło-Gąsiewicz
dowódca plutonu por. Wojciech Gumiński
dowódca plutonu por. Włodzimierz Poziemski
dowódca szwadronu km p.o. ppor. Tadeusz Różycki
dowódca plutonu ppor. Zygmunt Stanisław Majewski
dowódca szwadronu zapasowego mjr Eugeniusz Wiszniowski
zastępca dowódcy vacat
na kursie rtm. Ryszard Kawka
na kursie rtm. Jerzy Wiszniowski
Szkoła podoficerska ckm Wołyńskiej BK
komendant szkoły rtm. Tadeusz Czesław Kohaut (2 psk)
instruktor ppor. Edward Leon Bobowski (21 puł)

Pułk w kampanii wrześniowej

 Osobny artykuł: Kampania wrześniowa.
Walki w 1939
W składzie Wołyńskiej BK

Kampanię wrześniową pułk odbył w ramach Wołyńskiej BK. W pierwszych dniach wojny, prowadząc walki na prawym skrzydle brygady w rejonie Mokra–Ostrowy, opóźniał działania oddziałów niemieckiej 4 Dywizji Pancernej. W trakcie odwrotu 8 września 1939 bił się w rejonie Woli Cyrusowej. Następnie maszerował przez Puszczę Kampinoską w rejon Modlina, a stamtąd w rejon Wiązowny, gdzie 12 września wszedł w skład Grupy Operacyjnej Kawalerii gen. Władysława Andersa. W tym też dniu nieskutecznie nacierał na Mińsk Mazowiecki. Następnie pułk odszedł na Lubelszczyznę. Na początku ostatniej dekady września został włączony w skład resztek Kresowej Brygady Kawalerii i wziął udział w boju pod Jacnią. Dalsze próby przebijania się w kierunku granicy polsko-węgierskiej nie powiodły się[24]. Przebijające się na południe grupy żołnierzy pułku zostały wzięte do niewoli. Także dowódca pułku, ppłk dypl. Józef Pętkowski, dostał się do sowieckiej niewoli, przebywał w obozie w Starobielsku, a wiosną 1940 został zamordowany w Charkowie[25].

Za kampanię wrześniową pułk został odznaczony orderem Virtuti Militari[26].

Struktura organizacyjna i obsada personalna we wrześniu 1939
Stanowisko etatowe Stopień, imię i nazwisko Uwagi
dowództwo pułku
dowódca pułku ppłk dypl. kaw. Józef Pętkowski †1940
zastępca dowódcy pułku ppłk kaw. Władysław Kotarski ZWZ, †24 II 1941[27]
kwatermistrz mjr kaw. Jan Pelczar †1940 Charków[28]
adiutant rtm. Ryszard Kawka †1940 Charków[29]
oficer ordynansowy ppor. rez. Lech Czernicki
oficer informacyjny ppor. kaw. Włodzimierz Aleksander Duda
oficer broni i gazu chor.Zandrowicz
dowódca szwadronu gospodarczego rtm. rez. Jerzy Nowakowski
wachmistrz szef wachm. Stanisław Lorenc
oficer żywnościowy por. adm. (kaw.) Zygmunt Jankowski
płatnik kpt. int. Ignacy Malinowski †1940 Charków[30]
lekarz medycyny por. lek. Jan Henryk Pruszyński
lekarz weterynarii por. lek. wet. Stanisław Kalman †1940 Charków[31]
kapelan ks. Urban Wiszniowski
1 szwadron
dowódca 1 szwadronu rtm. Antoni Skiba
dowódca I plutonu ppor. kaw. Wacław Jahołkowski †1940 Charków[32]
dowódca II plutonu pchor. Romuald Traczyk
dowódca III plutonu pchor. rez. Józef Nowicki
wachmistrz szef wachm. Jan Kopera
2 szwadron
dowódca 2 szwadronu rtm. Jerzy Wiszniowski †1940 Charków[33]
dowódca I plutonu por. kaw. rez. Jerzy Ligenziewicz[d]
dowódca II plutonu ppor. kaw. Zdzisław Gracjan Skliwa †1940 Charków[35]
dowódca III plutonu p.o. plut. Mieczysław Tomasiak
wachmistrz szef st. wachm. Leon Dobrowolski
3 szwadron
dowódca 3 szwadronu por. kaw. Stanisław Górecki †1940 Charków[36]
dowódca I plutonu ppor. kaw. Jan Stefan Karol Gaugusch †1940 Charków[37]
dowódca II plutonu NN
dowódca III plutonu NN
wachmistrz szef st. wachm. Stanisław Marczak
4 szwadron
dowódca 4 szwadronu por. kaw. Wojciech Gumiński †13 IX 1939 Dębe Wielkie[38]
dowódca I plutonu ppor. kaw. Włodzimierz Tokarski †13 IX 1939 Dębe Wielkie[38]
dowódca II plutonu pchor. Marian Chomicz
dowódca III plutonu ppor. rez. Eugeniusz Józef Rzewuski †1940 Charków[39]
wachmistrz szef st. wachm. Dominik Demczuk
szwadron ckm
dowódca szwadronu ckm rtm. Konstanty Galimski †1940 Charków[40]
dowódca I plutonu ppor. kaw. rez. Józef Janeczek †6 IX 1939 Brzeziny[38]
dowódca II plutonu ppor. kaw. rez. Stanisław Rżanek
dowódca III plutonu NN
wachmistrz szef wachm. Jan Duda
pododdziały specjalne
dowódca plutonu przeciwpancernego por. kaw. Zygmunt Majewski
dowódca plutonu kolarzy ppor. kaw. Tadeusz Bączkowski
dowódca plutonu łączności por. kaw. Marian Rudnicki-Lubicz

Jako pułk AK

Kolejne odtworzenie pułku nastąpiło w AK. Pułk działał w ramach 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK.

Symbole pułkowe

Sztandar

 Osobny artykuł: Polskie sztandary wojskowe.

23 maja 1924 Prezydent RP Stanisław Wojciechowski zatwierdził sztandar 19 puł[41]. 6 sierpnia 1924 w Ostrogu marszałek Polski Józef Piłsudski wręczył pułkowi sztandar ufundowany przez społeczeństwo Wołynia[11].

Odznaka pamiątkowa

 Osobny artykuł: Odznaka pamiątkowa jednostki wojskowej.

17 lutego 1925 minister spraw wojskowych generał dywizji Władysław Sikorski zatwierdził wzór odznaki pamiątkowej 19 puł[42]. Posiada kształt srebrnej wielopromiennej gwiazdy orderowej, ciemno oksydowanej. Na gwiazdę nałożona jest srebrna podkowa z umieszczonym wewnątrz granatowym proporczykiem z białym kątem. W otoczeniu proporczyka wpisano daty: 1918 1831 1920. Na środkową część podkowy nałożony jest emaliowany herb województwa wołyńskiego. Wieloczęściowa - oficerska, wykonana w srebrze, emaliowana. Wymiary: 51 mm. Wykonania: Jan Knedler - Warszawa[43][44].

Inicjały na naramiennikach

4 marca 1938 roku Minister Spraw Wojskowych, w związku z nadaniem pułkowi imienia generała Edmunda Różyckiego, zarządził noszenie przez żołnierzy pułku na naramiennikach kurtek i płaszczy, zamiast dotychczasowego numeru „19”, inicjałów „E. R.”. Dla oficerów i chorążych inicjały miały być haftowane nićmi metalowymi oksydowanymi na stare srebro. Dla pozostałych podoficerów i ułanów inicjały miały być wykonane z białego matowanego metalu. Jednocześnie minister zezwolił podoficerom zawodowym na noszenie przy ubiorze pozasłużbowym inicjałów haftowanych[18].

Barwy

 Osobny artykuł: Barwy jednostek kawalerii Wojska Polskiego.
Proporczyk Opis[45]
Proporczyk granatowy z białym trójkątem u nasady
proporczyk dowództwa w 1939
proporczyk 1 szwadronu w 1939
proporczyk 2 szwadronu w 1939
proporczyk 3 szwadronu w 1939
proporczyk 4 szwadronu w 1939
proporczyk 5 szwadronu ckm w 1939
proporczyk plutonu łączności w 1939
Inne Opis
Na czapce rogatywce – otok granatowy[46]
Szasery ciemnogranatowe, lampasy białe, wypustka biała
„Łapka” (do 1921[e]) – karmazynowa[f]

Żurawiejki

 Osobny artykuł: Żurawiejka.
Dziewiętnasty to hołota,
nosi otok jak piechota.
 Swoich grabi, cudzych łupi
Dziewiętnasty nie jest głupi.
 Same łotry i wisielce,
To są Jaworskiego strzelce.
Żura, żura, żura ma
Żurawiejka ty moja!
 Dziewiętnasty tym się chwali:
Na postojach wioski pali.
 Bić, mordować - nic nowego,
Dla ułanów Jaworskiego.
Słynny z mordów i pożarów,
Dziewiętnasty pułk batiarów.
 Gwałci panny, gwałci wdowy
Dziewiętnasty pułk morowy.
 Wroga gnębić, wódkę pić,
Jaworczykiem trzeba być.
Po każdej zwrotce: Lance do boju, szable w dłoń, bolszewika goń, goń, goń!

Wołyńscy ułani

 Z tym tematem związana jest kategoria: oficerowie 19 Pułku Ułanów Wołyńskich.

Dowódcy i zastępcy dowódcy pułku

Stopień, imię i nazwisko Okres pełnienia służby Kolejne stanowisko
Dowódcy pułku
mjr Feliks Jaworski 1917 – VI 1921[48]
ppłk Michał Cieński 8 VIII 1921[48] - 10 VI 1922
ppłk kaw. Mścisław Butkiewicz do 20 VIII 1922 Rezerwa oficerów DOK II[49][g]
ppłk kaw. Zbigniew Brochwicz-Lewiński 20 VIII 1922[49][h] – 6 X 1927
płk dypl. kaw. Roland Bogusz 1 IX 1927[51] – 12 III 1929 p.o. komendanta PKU Warszawa Miasto I[52]
płk kaw. Aleksander Piotraszewski III 1929[53] – V 1938[54]
ppłk kaw. inż. Dezyderiusz Zawistowski V 1938 – I 1939[54]
ppłk dypl. kaw. Józef Pętkowski 1 II - IX 1939[54]
Zastępcy dowódcy pułku
mjr kaw. Jan Szkuta 1923
mjr kaw. Aleksander Piotraszewski 1924[55][56]
ppłk kaw. Tomasz Dobrzański 1 VIII 1925[57] – II 1927 p.o. dowódcy 11 puł[58]
mjr kaw. Aleksander Winnicki-Rodziewicz[i] p.o. 18 II[59] – †30 IX 1927[60]
ppłk kaw. Aleksander Piotraszewski XII 1927[61][62] – III 1929
ppłk kaw. inż. Dezyderiusz Zawistowski VII 1929[63] – V 1938
ppłk kaw. Władysław Kotarski 1939

Żołnierze 19 pułku ułanów - ofiary zbrodni katyńskiej

 Osobne artykuły: zamordowani w Katyniu, w Charkowie, w Kalininie, zamordowani z Ukraińskiej Listy Katyńskiej (ULK) i z Białoruskiej Listy Katyńskiej (BLK).
Nazwisko i imię stopień zawód miejsce pracy przed mobilizacją zamordowany
Bandura Mieczysław Michał ppor. kaw. rez. student UAM ULK[64]
Konstanty Galimski rtm. oficer WP dowódca szwadronu 19 puł. Charków
Jan Stefan Karol Gaugusch ppor. kaw. oficer WP dowódca plutonu 19 puł. Charków
Stanisław Górecki por. kaw. oficer WP dowódca szwadronu 19 puł. Charków
Wacław Jachałkowski ppor. kaw. oficer WP dowódca plutonu 19 puł. Charków
Stanisław Kalman por. lek. wet. oficer WP lekarz weterynarii 19 puł. Charków
Ryszard Kawka rtm. oficer WP adiutant 19 pułku ułanów Charków
Kucharski Wacław ppor. kaw. rez. urzędnik skarbowy Charków[65]
Ignacy Malinowski kpt. int. oficer WP płatnik 19 pułku ułanów Charków
Jan Pelczar mjr kaw. oficer WP kwatermistrz 19 pułku ułanów Charków
Józef Pętkowski ppłk dypl. kaw. oficer WP dowódca 19 pułku ułanów Charków
Eugeniusz Rzewuski ppor. rez. Charków
Zdzisław Gracjan Skliwa ppor. kaw. oficer WP dowódca plutonu 19 puł. Charków
Szczepowski Jerzy ppor. kaw. rez. student prawa walczył poza pułkiem jako ochotnik Katyń[66]
Jerzy Wiszniowski rtm. oficer WP dowódca szwadronu 19 puł. Charków

Tradycje

  • Pułk nawiązywał do tradycji 19 pułku ułanów Księstwa Warszawskiego uczestniczącego w kampanii napoleońskiej 1812 i pułku Jazdy Wołyńskiej z powstania listopadowego oraz do odtworzonego w 1917 pułku w ramach III Korpusu Polskiego w Rosji.
  • W 1993 Szkoła Podstawowa Nr 204 w Warszawie przyjęła imię 19 Pułku Ułanów Wołyńskich.
  • Kawaleryjskie tradycje 19 pułku Ułanów Wołyńskich im. generała Edmunda Różyckiego kultywuje Stowarzyszenie „Rodzina 19 pułku Ułanów Wołyńskich" z siedzibą w Warszawie[67]
  • Tradycje i barwy 19 pułku ułanów przejęło Stowarzyszenie Pamięci 19 Pułku Ułanów im. Generała Różyckiego w Opolu[67] , które prowadzi działalność upamiętniającą historię Pułku /umundurowanie, święto pułkowe, rajdy konne do Mokrej, wykłady na temat elementów historii Pułku.

Uwagi

  1. ↑ W rocznicę bitwy pod Frankopolem i Skrzeszowem[1].
  2. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[23].
  3. ↑ rtm. adm. (kaw.) Bronisław Kochański pełnił jednocześnie funkcję dowódcy szwadronu gospodarczego.
  4. ↑ Jerzy Ligenziewicz (ur. 27 października 1901) na porucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1935 i 79. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[34].
  5. ↑ W 1921 roku przywrócono barwne proporczyki w broniach jezdnych.
  6. ↑ Karmazynowe patki ułanów (zamiast proporczyków) nawiązywały do dawnych barw mundurów i wyłogów tych formacji od XVIII wieku po 1831[47].
  7. ↑ Mścisław Butkiewicz z dniem 1 października 1922 roku, na własną prośbę, został przeniesiony w stan nieczynny na okres sześciu miesięcy bez prawa do poborów[50].
  8. ↑ Zbigniew Brochwicz-Lewiński obowiązki dowódcy pułku objął 11 września 1920 roku[11].
  9. ↑ Mjr kaw. Aleksander Winnicki-Rodziewicz ur. 3 lipca 1887 w Wiedniu, w rodzinie Kaliksta.

Przypisy

  1. ↑ Filipow i Wróblewski 1992 ↓, s. 30.
  2. ↑ Kucharski i Tym 2020 ↓, s. 16.
  3. ↑ Kucharski i Tym 2020 ↓, s. 17.
  4. ↑ Kucharski i Tym 2020 ↓, s. 17–18.
  5. ↑ Kucharski i Tym 2020 ↓, s. 18.
  6. ↑ a b Kucharski i Tym 2020 ↓, s. 19.
  7. ↑ Zawistowski 1930 ↓, s. 37-38.
  8. ↑ Księga Jazdy Polskiej 1938 ↓, s. 409-425.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 8 maja 1926 roku, s. 161.
  10. ↑ Zawistowski 1930 ↓, s. 38.
  11. ↑ a b c d e Zawistowski 1930 ↓, s. 35.
  12. ↑ Kucharski i Tym 2020 ↓, s. 22.
  13. ↑ Kucharski i Tym 2020 ↓, s. 22–24.
  14. ↑ Kucharski i Tym 2020 ↓, s. 31.
  15. ↑ Kucharski i Tym 2020 ↓, s. 32.
  16. ↑ Kucharski i Tym 2020 ↓, s. 33.
  17. ↑ Kucharski i Tym 2020 ↓, s. 34.
  18. ↑ a b Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 2 z 4 marca 1938, poz. 15.
  19. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 16 z 19 maja 1927, poz. 174.
  20. ↑ Kucharski i Tym 2020 ↓, s. 26.
  21. ↑ Wojciechowski 2010 ↓, s. 23.
  22. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 702–703.
  23. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.
  24. ↑ Kucharski i Tym 2020 ↓, s. 27.
  25. ↑ Kucharski i Tym 2020 ↓, s. 28.
  26. ↑ Zarządzenie gen. W Andersa z 11 listopada 1966, Instytut Polski i Muzeum im. gen Sikorskiego w Londynie, sygn. A XII 77
  27. ↑ Indeks Represjonowanych. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2024-02-02].
  28. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 404.
  29. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 219.
  30. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 325.
  31. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 206.
  32. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 179, błędnie jako Jahołkowski.
  33. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 598.
  34. ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 594.
  35. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 489.
  36. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 144.
  37. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 127.
  38. ↑ a b c Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2024-02-02].
  39. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 466.
  40. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 124.
  41. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 12 czerwca 1924 roku, poz. 339.
  42. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 6 z 17 lutego 1925 roku, poz. 57.
  43. ↑ Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 196–198.
  44. ↑ Kucharski i Tym 2020 ↓, s. 5.
  45. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. nr 22 z 4 sierpnia 1927 roku, poz.268
  46. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. nr nr 6 z 24 lutego 1928 roku, poz.66
  47. ↑ Żygulski (jun.) i Wielecki 1988 ↓, s. 116.
  48. ↑ a b Zawistowski 1930 ↓, s. 34.
  49. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 30 z 2 września 1922 roku, s. 655.
  50. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 7 października 1922 roku, s. 766.
  51. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 25 sierpnia 1927 roku, s. 256.
  52. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 91.
  53. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22 marca 1929, s. 102.
  54. ↑ a b c WKKP 2012 ↓, s. 78.
  55. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 574.
  56. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 21 sierpnia 1926, s. 273.
  57. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 80 z 31 lipca 1925 roku, s. 443.
  58. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 11 lutego 1927 roku, s. 47.
  59. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 4 lutego 1927 roku, s. 57.
  60. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 23 grudnia 1927 roku, s. 376.
  61. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 23 grudnia 1927 roku, s. 372.
  62. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 308.
  63. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 188.
  64. ↑ Cmentarze katyńskie : Lista ofiar. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. [dostęp 2024-02-02].
  65. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 273.
  66. ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 850.
  67. ↑ a b Kucharski i Tym 2020 ↓, s. 30.

Bibliografia

Kawaleria w II Rzeczypospolitej
Korpus, dywizje, GO Jazdy
Brygady jazdy (wojenne)
Brygady jazdy
Dywizje kawalerii
Samodzielne brygady kawalerii
Brygady kawalerii
Brygady kawalerii (1929–1937)
Grupy Operacyjne Kawalerii 1939
Brygady kawalerii 1939
Jednostki improwizowane
w 1939
Pułki ułanów (szwoleżerów)
Pułki strzelców konnych (dragonów)
Dywizjony artylerii konnej
szwadrony pionierów
szwadrony łączności
Inne
Kawaleria zmotoryzowana
Ośrodki zapasowe kawalerii
Improwizowane (rezerwowe)
oddziały kawalerii (1939)
Wojsko Polskie II Rzeczypospolitej
Rodowód
Naczelne władze wojskowe
Rodzaje sił zbrojnych
Formacje
Bronie
Służby
WP w 1939
Inne

Read other articles:

ニューコム (駆逐艦)

艦歴 発注 起工 1943年3月19日 進水 1943年7月4日 就役 1943年11月10日 退役 1945年11月20日 除籍 1946年3月28日 その後 1947年10月に解体 性能諸元 排水量 2,050トン 全長 376 ft 5 in (114.7 m) 全幅 39 ft 7 in (12.1 m) 吃水 17 ft 9 in (5.4 m) 機関 2軸推進、60,000 shp (45 MW) 最大速 35ノット (65 km/h) 航続距離 6,500海里 (12,000 km)15ノット(28km/h)時 乗員 329名 兵装 38口径5インチ砲5門40mm対空砲10門20mm対空砲7門21...

 

العلاقات الإماراتية الموريتانية

العلاقات الإماراتية الموريتانية الإمارات العربية المتحدة موريتانيا   الإمارات العربية المتحدة   موريتانيا تعديل مصدري - تعديل   العلاقات الإماراتية الموريتانية هي العلاقات الثنائية التي تجمع بين الإمارات العربية المتحدة وموريتانيا.[1][2][3][4]&...

 

Shimonita, Gunma

Town in Kantō, JapanShimonita 下仁田町TownShimonita town office FlagSealLocation of Shimonita in Gunma PrefectureShimonita Coordinates: 36°12′44.9″N 138°47′20.9″E / 36.212472°N 138.789139°E / 36.212472; 138.789139CountryJapanRegionKantōPrefectureGunmaDistrictKanraArea • Total188.38 km2 (72.73 sq mi)Population (October 2020) • Total7,058 • Density37/km2 (97/sq mi)Time zoneUTC+9 (Japan St...

Jim McCormick (songwriter)

Jim McCormickBackground informationBornNew Orleans, LouisianaGenresCountry, pop, rockOccupation(s)SongwriterYears active2000–presentMusical artist Jim McCormick is a Grammy- and CMA-nominated, multiplatinum-selling songwriter. He is currently a staff writer at Eclipse Music Publishing. In 2021 his song The Good Ones was nominated by the Country Music Association for Song of the Year.[1] That same year The Good Ones won the Favorite Country Song category at the American Music Awards....

 

Katreeya English

This biography of a living person needs additional citations for verification. Please help by adding reliable sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately from the article and its talk page, especially if potentially libelous.Find sources: Katreeya English – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (August 2012) (Learn how and when to remove this template message) Katreeya English...

 

Linguatulosis

Medical conditionLinguatulosisLinguatulaSpecialtyInfectious disease Linguatulosis is a condition associated with the organism Linguatula serrata. The usual final host for Linguatula serrata is a carnivore, like a dog or jackal, and the species is sometimes known as the dog tongueworm for this reason.[1] More generally, linguatulosis can be considered a form of pentastomiasis, which refers to all diseases caused by pentastomids, including porocephaliasis. This disease is often accident...

John Edelsten

SirJohn EdelstenJohn Edelsten (1953)Born12 May 1891[1]Enfield, Middlesex, EnglandDied10 February 1966[1]Liphook, HampshireAllegiance United KingdomService/branch Royal NavyRankAdmiralCommands held1st Battle Squadron4th Cruiser SquadronMediterranean FleetPortsmouth CommandBattles/warsWorld War IIAwardsKnight Grand Cross of the Order of the BathKnight Grand Cross of the Royal Victorian OrderCommander of the Order of the British Empire Admiral Sir John Hereward Edelsten...

 

The Transformers The Movie (soundtrack)

The Transformers The Movie: Original Motion Picture SoundtrackBanda sonora de Vince DiCola · Lion · Stan Bush · N.R.G. · Kick Axe · Weird Al YankovicPublicación 8 de agosto de 1986 (37 años)Grabación 1985Género(s) Glam metal, Hard rock, Synth pop, Música cinematográficaFormato LP · Casete · CD · Descarga digitalDuración 37:45Discográfica (US) Scotti Brothers Records (JP) Pony CanyonProductor(es) Vince DiColaCalificaciones profesionales Allmusic enlace Sputnikmusic enlace ...

 

Jacques-François de Monbeton de Brouillan

Canadian politician Jacques-François de Monbeton de Brouillan (1651, Gascony – September 22, 1705 at Chedabouctou, Acadia) French military officer and Governor of Plaisance (Placentia), Newfoundland (1689-1701) and Acadia (1701-1705). Biography Monbeton de Brouillan was born to a Protestant noblemen at Gascony and while serving as captain of the French forces in French Canada had renounced Protestantism and was baptized a Roman Catholic at Québec in 1687. In 1689 he returned to France and...

Eastgate Mall (Cincinnati)

Shopping mall in Cincinnati, Ohio Eastgate MallLocationCincinnati, OH, United StatesOpening date1980DeveloperJacobs Visconsi & JacobsManagementHull Property GroupOwnerHull Property GroupNo. of stores and services90+No. of anchor tenants4 (3 open, 1 vacant)Total retail floor area1,066,654 square feet (99,095.4 m2)No. of floors1 (2 in Dillard's Clearance Center (only 1st floor used), JCPenney, Kohl's, and former Sears)Parking4,831 spacesWebsitevisiteastgatemall.com Eastgate Mall is a s...

 

Ash Flower

Ash FlowerPoster rilis teatrikalNama lainHangul재꽃 Hanja재꽃 Alih Aksara yang DisempurnakanJaekkotMcCune–ReischauerChaekkot Sutradara Park Suk-young Produser Ahn Bo-young Ditulis oleh Park Suk-young Ha Sung-tae PemeranJeong Ha-damJang Hae-gumPenata musikKim Dong-kiSinematograferLee Sung-eunPenyuntingCho Hyun-jooTanggal rilis 1 Desember 2016 (2016-12-01) (SIFF) 6 Juli 2017 (2017-07-06) (Korea Selatan) Durasi125 menitNegara Korea Selatan Bahasa Korea Pendapa...

 

Surga yang Tak Dirindukan the Series

Untuk judul film, lihat Surga yang Tak Dirindukan dan Surga yang Tak Dirindukan 2. Surga yang Tak Dirindukan the SeriesGenre Drama Roman PembuatMD EntertainmentBerdasarkanSurga yang Tak Dirindukanoleh Asma NadiaSutradaraErlanda GunawanPemeran Kriss Hatta Anggika Bolsterli Nesa Aqila Natasha Manapa Mellya Baskarani Meidiana Hutomo Krisna Murti Wibowo Michelle Joan Irvan Farhad Aditya Rino Penggubah lagu temaKrisdayantiLagu pembukaSurga yang Tak Dirindukan — KrisdayantiLagu penutupSurga yang ...

Cantone di Grenade

Cantone di Grenadeex cantoneCanton de Grenade LocalizzazioneStato Francia Regione Midi-Pirenei Dipartimento Alta Garonna ArrondissementTolosa AmministrazioneCapoluogoGrenade-sur-Garonne Data di soppressione13 febbraio 2014 TerritorioCoordinatedel capoluogo43°46′16.51″N 1°17′27.81″E / 43.771254°N 1.291058°E43.771254; 1.291058 (Cantone di Grenade)Coordinate: 43°46′16.51″N 1°17′27.81″E / 43.771254°N 1.291058°E43.771254;...

 

Missouri Valley Conference men's soccer tournament

This article uses bare URLs, which are uninformative and vulnerable to link rot. Please consider converting them to full citations to ensure the article remains verifiable and maintains a consistent citation style. Several templates and tools are available to assist in formatting, such as reFill (documentation) and Citation bot (documentation). (June 2022) (Learn how and when to remove this template message) Missouri Valley Conferencemen's soccer tournamentNCAA Tournament QualifierSportColleg...

 

Broken Bones (song)

1998 single by Love Inc. Broken BonesCanadian CD single artworkSingle by Love Inc.from the album Love Inc. ReleasedFebruary 23, 1998Length4:02LabelVik.Songwriter(s) Chris Sheppard Brad Daymond Producer(s) Chris Sheppard Brad Daymond Love Inc. singles chronology Broken Bones (1998) You're a Superstar (1998) Broken Bones is the debut single of Canadian Eurodance group Love Inc., featuring vocals by Simone Denny.[1] It was released in November 1997 as the first single from the album Love...

Blockführer

Not to be confused with Blockältester or Blockleiter. Report Leader Campe with six Block Leaders during a roll call in Sachsenhausen concentration camp, 1936. Blockführer (Block Leader; female rank name: Blockführerin) was a paramilitary title specific to the SS-Death's Head Units in Concentration Camp Service. An SS-Block Leader was typically in charge of a prisoner barracks ranging from two hundred to three hundred concentration camp prisoners; in larger camps, the number of prisoners co...

 

محمد جعفر شبر

الشيخ، والسيد  محمد جعفر شبر معلومات شخصية الميلاد سنة 1855  أصفهان  الوفاة 2 مارس 1928 (72–73 سنة)  البصرة  مكان الدفن العتبة العلوية  مواطنة الدولة القاجارية الدولة العثمانية المملكة العراقية  الحياة العملية تعلم لدى إبراهيم السلماسي الكاظمي،  ومحمد حسن ...

 

Earth Observing-1

Earth Observing-1Satellite d'observation de la Terre Vue d'artiste du satellite Earth Observing-1.Données générales Organisation NASA Goddard Constructeur Swales Aerospace Programme New Millennium Domaine Validation de technologies spatiales Statut Mission terminée Autres noms EO-1 Lancement 21 novembre 2000à 13 h 24 TU Lanceur Delta II 7320-10C Fin de mission 31 mars 2017 Durée 18 mois (mission primaire) Désorbitage Vers 2055 Identifiant COSPAR 2000-075A Site https://eo1.gsfc.nasa.go...

Bolla di vento stellare

Le strutture dell'eliosfera. Il termine bolla di vento stellare designa, in astronomia, una cavità di alcuni anni luce nel mezzo interstellare, costituita da gas riscaldato dal vento emesso ad alte velocità (alcune migliaia di km/s) da una stella massiccia di classe spettrale O o B. Anche le stelle meno imponenti emettono delle strutture simili; un esempio è l'eliosfera, emessa dal Sole (di classe spettrale G), all'interno della quale si trova il sistema solare. Le bolle di vento stellare ...

 

Irlandia (ujednoznacznienie)

To jest strona ujednoznaczniająca. Poniżej znajdują się różne znaczenia hasła „Irlandia”. Irlandia – wyspa w północno-zachodniej Europie, na której zlokalizowane są: Irlandia – państwo zajmujące większą część wyspy Irlandii Irlandia Północna – część składowa (jeden z krajów) Wielkiej Brytanii Historyczne nazwy państwa irlandzkiego: Wolne Państwo Irlandzkie (1922–1937) Irlandia Południowa (1921–1922) Republika Irlandzka (1919–1922) Zjednoczone Król...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!