W okresie II Rzeczypospolitej publicysta m.in. „Świata” i „Expresu Porannego”. Był redaktorem naczelnym „Kuriera Porannego” (1933–1937). W latach 1923–1926 przebywał w Rzymie – początkowo (1923) jako referent prasowy poselstwa RP w Rzymie, następnie jako włoski korespondent „Robotnika”. Za swe korespondencje w drugiej połowie 1926 został aresztowany i był więziony w Rzymie, został zwolniony w wyniku interwencji władz polskich i nacisku opinii międzynarodowej[9]. Jego publicystyka w okresie II RP miała charakter antyfaszystowski i antyhitlerowski, choć jednocześnie krytyczny wobec ZSRR[10]. Był jednocześnie przeciwnikiem „kołtunerii” i „bigoterii”. W 1933 przystąpił do Ligi Reformy Obyczajów. Początkowo popierał rządy Józefa Piłsudskiego, z latami stawał się jednak coraz bardziej krytycznie nastawiony do ekipy sanacyjnej, zwłaszcza po śmierci Piłsudskiego.
Wydał również kilka publikacji o charakterze społecznym, politycznym i historycznym, m.in. Jak Józef Piłsudski walczył o Polskę? Życie i czyny (1919), Polskie arcypolskie (1919), Wojna bolszewicka. Rok 1920, Sygnały historji (1929), Roman Dmowski: czciciel djabła (1932), W walce i burzy. Tadeusz Hołówko na tle epoki (1933).
Działacz Stronnictwa Demokratycznego, pełnił m.in. funkcję przewodniczącego Zarządu Głównego (1944–1945) i przewodniczącego Centralnego Komitetu (1945–1949). Od października 1949 honorowy przewodniczący SD. Od lipca 1944 sprawował mandat poselski, kolejno w Krajowej Radzie Narodowej i Sejmie Ustawodawczym (wybrany do sejmu 19 stycznia 1947 r. z okręgu wrocławskiego)[12]. W latach 1947–1948 kierował Klubem Poselskim SD. Jako przedwojenny działacz SD posłużył komunistom do uwiarygodnienia nowego ustroju, pozostając – pomimo pełnionych funkcji – osobą pozbawioną wpływów politycznych, również w szeregach własnego ugrupowania, w którym władze komunistyczne osadziły własnych ludzi (m.in. Leona Chajna, Jana Rabanowskiego i Jana Karola Wende)[13].
W okresie PRL należał do panteonu twórców „odrodzonej państwowości”, był nazywany „współtwórcą osiągnięć Polski Ludowej”, a w odniesieniu do działalności przedwojennej „zwolennikiem wolności, demokracji i postępu (...), wrogiem wstecznictwa i nietolerancji”[26]. W okresie PRL Stronnictwo Demokratyczne organizowało konkurs literacki im. Wincentego Rzymowskiego przeznaczony dla literatów i dziennikarzy[27].
Obecnie postać Rzymowskiego uległa zapomnieniu lub jest on oceniany krytycznie jako „poputczik” komunistów[28].
Od 1961 imię Wincentego Rzymowskiego nosi ulica w dzielnicy Mokotów w Warszawie[36]. W latach 70. na budynku Zespołu Szkół (nr 38) została wmurowana tablica upamiętniająca patrona ulicy[37]. Decyzja wojewody mazowieckiego Zdzisława Sipiery o zmianie nazwy tej ulicy w 2017 na Przemysława Gintrowskiego została w 2018 uchylona przez Wojewódzki Sąd Administracyjny[38]. W tym samym roku Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną wojewody w tej sprawie[39].
↑5 lipca 1945 Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej zyskał uznanie międzynarodowe.
↑Adam Tarnowski obejmował urząd ministra spraw zagranicznych w rządzie Tomasza Arciszewskiego.
↑Edward Osóbka-Morawski obejmował urząd ministra spraw zagranicznych w nieuznawanym międzynarodowo Rządzie Tymczasowym RP.
↑Do 31 grudnia 1944 jako kierownik resortu kultury i sztuki PKWN.
↑Zygmunt Kaczyński pełnił urząd ministra wyznań religijnych i oświecenia publicznego w rządzie Stanisława Mikołajczyka.
↑Wincenty Rzymowski i Edmund Zalewski obejmowali urząd kierownika resortu i ministra kultury i sztuki w nieuznawanym międzynarodowo Polskim Komitecie Wyzwolenia Narodowego i Rządzie Tymczasowym RP.
↑Krzysztof Jakubowski, Śladami Rzymowskich, „Tygodnik Demokratyczny”. nr 2 (1688) z 12 stycznia 1986, s. 10–11. W wielu publikacjach przedwojennych i powojennych jako miejsce urodzenia podawana jest pobliska Mława, zob. m.in. Wincenty Rzymowski, w: Henryk Wosiński, Stronnictwo Demokratyczne w Polsce Ludowej. Cz. 3: Udział Stronnictwa w pracach parlamentu PRL w latach 1944–1968, Warszawa 1969, s. 115 (nota biograficzna ze zdjęciem); Czy wiesz, kto to jest?, Cz. I, Warszawa 1938, s. 646.
↑Krzysztof Lewandowski, Antyfaszystowska publicystyka Wincentego Rzymowskiego, w: Wincenty Rzymowski. Współtwórca osiągnięć Polski Ludowej: materiały z sesji naukowej z okazji 40-lecia Stronnictwa Demokratycznego, Wydawnictwo „Epoka”. Warszawa 1979, s. 108.
↑Henryk Wosiński, Wincenty Rzymowski – humanista i bojownik o postęp, w: Wincenty Rzymowski. Współtwórca osiągnięć..., s. 118–119.
↑Plagiat został ujawniony przez Jana Mosdorfa w piśmie „Prosto z Mostu” – Rzymowskiemu zarzucono powielenie fragmentów „Pochwały próżniactwa” Bertranda Russella w książce „Prawo do życia” oraz skopiowanie treści przetłumaczonego artykułu Jeana Prévosta do artykułu „Ostatnie minuty i sekundy”. Rzymowski zrzekł się członkostwa w PAL, na jego miejsce wszedł w 1937 Kornel Makuszyński, który ze sprawą tą wiązał nałożony na niego po wojnie zakaz publikacji (zob. Marek Mikos, 50. rocznica śmierci Kornela Makuszyńskiego, „Gazeta Wyborcza” z 30 lipca 2003). W okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w oficjalnych życiorysach Rzymowskiego wiązano jego wykluczenie z PAL z antysanacyjną działalnością, zob. m.in. Wincenty Rzymowski nie żyje, „Kurier Codzienny”, nr 120 z 2 maja 1950, s. 2; Wincenty Rzymowski, w: Henryk Wosiński, Podstawowe fakty z historii Stronnictwa Demokratycznego, Wydawnictwo „Epoka”, Warszawa 1964, s. 146–148.
↑Tych sojuszników PPR mogła być pewna – Rzymowskiego z uwagi na jego przeszłość, Chajna, bo był komunistą. Należał do komunistycznej organizacji młodzieżowej od roku 1929, a od 1932 roku do KPP. Już przed wojną, po rozwiązaniu ich własnej partii, poszczególni jej członkowie wstąpili do nowego stronnictwa. Teraz kilku komunistom wprost polecono w połowie października zapisanie się do Stronnictwa Demokratycznego, mieli być tam okiem i uchem PPR. Chajn się temu opierał, wolałby zostać w PPR, ale go przekonano. Wśród innych „wtyczek” komunistycznych byli sekretarz Prezydium PKWN Jan Karol Wende i Jan Rabanowski, od 1 grudnia kierownik resortu komunikacji, poczt i telegrafów. (Marek Łatyński, Nie paść na kolana. Szkice o opozycji lat czterdziestych, wyd. II rozszerzone, Wrocław 2002, Wyd. Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum, ISBN 83-7095-056-6, s. 116–117).
↑M.P. z 1947 r. nr 74, poz. 490 „w II rocznicę P.K.W.N. w wyróżnieniu zasług na polu dwuletniej pracy nad odrodzeniem państwowości polskiej, nad utrwaleniem jej podstaw demokratycznych i w odbudowie kraju”.
↑M.P. z 1946 r. nr 26, poz. 43 „w pierwszą rocznicę wyzwolenia Warszawy zasłużonym w walce o wyzwolenie i odbudowę Stolicy (...)”.
↑Podpisanie umowy o przyjaźni i wzajemnej pomocy pomiędzy Polską a Jugosławią [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 77, 19 marca 1946, s. 1
↑Bułgarski order zasługi za współpracę polsko-bułgarską [w:] "Trybuna Robotnicza", nr 350, 20 grudnia 1946, s. 2.
↑Dekoracja odznaczeniami rumuńskimi Premiera i członków Rządu RP [w:] "Trybuna Tygodnia", nr 9 (1087), 29 lutego 1948, s. 3.
↑Wiesław Balcerak, Wincenty Rzymowski, w: Vademecum wiedzy o Stronnictwie Demokratycznym: Stronnictwo Demokratyczne w działaniu wczoraj i dziś, Centralny Ośrodek Kształcenia Kadr Stronnictwa Demokratycznego im. Stanisława Kulczyńskiego, Warszawa 1985, s. 237.
↑Jan Fajęcki, Dorobek konkursu publicystycznego im. Wincentego Rzymowskiego, w: Wincenty Rzymowski. Współtwórca osiągnięć..., s. 99–104.
↑Fragment noty biograficznej z portalu IPN: po 1944 roku prokomunistyczny działacz polityczny, wysoki funkcjonariusz państwowy i jeden z propagandowych filarów systemu stalinowskiego w Polsce (...) Uczestniczył w prowadzonej przez komunistów akcji przejmowania szyldów istniejących w podziemiu partii. (...) Był posłusznym narzędziem w rękach Stalina i komunistów (...). Zob. Wincenty Rzymowski (1883–1950), ipn.gov.pl [dostęp: 3 maja 2011].
↑Dz.U. z 2018 r. poz. 1103 – Ustawa z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki.
Wincenty Rzymowski, [w:] Stanisław Łoza, Czy wiesz, kto to jest?, Warszawa 1938, cz. I, s. 646.
Wincenty Rzymowski, [w:] Henryk Wosiński, Podstawowe fakty z historii Stronnictwa Demokratycznego, Wydawnictwo „Epoka”. Warszawa 1964, s. 146–148.
Wincenty Rzymowski, [w:] Henryk Wosiński, Stronnictwo Demokratyczne w Polsce Ludowej. Cz. 3: Udział Stronnictwa w pracach parlamentu PRL w latach 1944–1968 (red. Wiktoria Beczek), Warszawa 1969, s. 115 (nota biograficzna ze zdjęciem).
(red. Krzysztof Lewandowski), Wincenty Rzymowski współtwórca osiągnięć Polski Ludowej: materiały z sesji naukowej z okazji 40-lecia Stronnictwa Demokratycznego, Wydawnictwo „Epoka”. Warszawa 1979.
Wiesław Balcerak, Wincenty Rzymowski, [w:] Vademecum wiedzy o Stronnictwie Demokratycznym: Stronnictwo Demokratyczne w działaniu wczoraj i dziś, Centralny Ośrodek Kształcenia Kadr Stronnictwa Demokratycznego im. Stanisława Kulczyńskiego, Warszawa 1985, s. 237.
.jpg)
.svg)
