Арменово

Арменово Αρμενοχώρι
Старото училиште во Арменово, денес етнографски музеј
Арменово
Местоположба во областа Арменово Местоположба на Арменово во општината Лерин и областа Западна Македонија
Координати: 40°48.9′N 21°27.39′E
Земја	Грција
Област	Западна Македонија
Округ	Лерински
Општина	Лерин
Општ. единица	Лерин
Надм. вис.	&10000000000000620000000620 м
Население (2011)[1]
• Вкупно	986
Час. појас	EET (UTC+2)
• Лето (ЛСВ)	EEST (UTC+3)

Арменово (Арменоро, Арменохор или Ерменово; грчки: Αρμενοχώρι, Арменохори) — село во Леринско, Егејска Македонија, денес во општината Лерин на истоимениот округ во областа Западна Македонија, Грција. Населението брои 986 жители (2011), од кои Македонците и денес сочинуваат огромно мнозинство.^[2]

Географија

Селото е сместено во Леринското Поле, крај Сакулева Река, на 4 км североисточно од Лерин. Има железничка станица на главната линија Солун - Битола.^[2]

Историја

Праисториски наоди од Арменово во Леринскиот археолошки музеј.

Кај Арменово се откриени наоди од праисториско време.

Во Отоманското Царство

Во XIX век Арменово било големо, претежно македонско село, со извесно турско население. Во 1848 г. рускиот славист Виктор Григорович („Очерк путешествия по Европейской Турции“) го опишал Арминор како македонско село.^[3][4] Во 1861 г. австрискиот интелектуалец Јохан фон Хан го обележал Арменор на неговата етничка карта на долината на Вардар како македонско село.^[3][5] Во 1889 г. хрватскиот етнограф Стефан Верковиќ напишал дела во селото живеат 91 македонски семејства (446 лица).^[3][6] Во „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Арменово (Arménovo) имало 100 домаќинства со 300 жители Македонци.^[7][8]

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 г. Ерменово (Арменоро) имало 780 жители Македонци и 125 жители Турци.^[9] На почетокот на XX век во селото работеле странски пропаганди, а населението било поделено на приврзаници на Бугарската егархија и приврзаници на Цариградската патријаршија. По податоци на егзархискиот секретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 г. во Арменохор имало 352 Македонци под егзархијата и 424 Македонци под патријаршијата, а во селото работеле бугарско и грчко училиште, основано во 1880 г.^[7][10]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Арменор се води како мешано македонско-турско село во Леринската каза на Битолскиот санџак со 126 куќи.^[11]

По 1900 г. се засилила иселувањето на жителите во Северна Америка, главно во САД. Според бугарскиот трговски агент во Битола Андреј Тошев, кон почетокот на 1904 г. 60 лица од селото биле заминати на работа во Америка. На 1 март 1905 г. е заведено заминувањето на уште 19 лица.^[12].

Во Грција

Мост на Сакулева Река кај Арменово за време на Првата светска војна.

Поставки во Етнографскиот музеј.

По Балканските војни во 1913 г. селото е припоено кон Грција согласно Букурешкиот договор, кога населението броело 830 жители.^[2] За време на Првата светска војна селото за кратко е окупирано од VIII дивизија на бугарската армија по извршената Леринска операција, за да ѝ биде вратено на Грција со Нејскиот мировен договор. Боривое Милоевиќ вели дека за време на војната, Арменово имало 120 македонски и 30 турски семејства, а во 1920 г. целото село броело 871 жител.^[2] Во 1924 г. турското население на Арменово е иселено во Турција по сила на Лозанскиот договор, а на негово место се доведени 58 грчки колонисти (20 семејства) од Понд. Во 1928 г. селото броело вкупно 1.045 лица. Во 1940 г. тука живееле 1.446 жители, иако по Грчката граѓанска војна некои жители пребегнале во Р Македонија.^[2]

Во 1960-тите бројот на жителите доживеал извесен пад поради преселувањето на бројни македонски семејства во прекуокеанските земји, во градот Лерин и на други места.

Според Тодор Симовски, денес соодносот меѓу македонското и дојденското население во поново време е 6 спрема 1, што значи дека Македонците сочинуваат огромно мнозинство.^[2]

Според истражување од 1993 г. селото е „мештанско-дојденско“ и во него македонскиот јазик е зачуван на средно ниво, а понтскиот грчки на ниско.^[13]

Население

Еве преглед на населението во сите пописни години, од 1940 г. до денес:

Година	1940	1951	1961	1971	1981	1991	2001	2011	2021
Население	1.446	1.532	1.327	1.007	1.064	1.014	1.063	986

Извор за 1940-1991 г.: Т. Симовски, Населените места во Егејска Македонија

Стопанство

Најзастапена стопанска гранка во Арменово е земјоделството, но прилично е развиено и сточарството.^[2]

Поврзано

• Леринско Поле
• ЖС „Лажени“ — месната железничка станица

Наводи

1. „Попис на населението од 2011 г. Трајно население“. Државен завод за статистика на Грција.
2. Симовски, Тодор (1998). Населените места во Егејска Македонија : географски, етнички и стопански одлики. II дел. Скопје: Институт за национална историја. стр. 139.
3. Нарекувајќи ги „бугарски“ под влијание на бугарската пропаганда
4. Григорович, В. Очеркъ путешествія по Европейской Турціи, Москва, 1877, стр. 93.
5. Croquis der westlischen Zurflüsse des oberen Wardar von J.G. von Hahn. Deukschriften der k Akad. d wissenseh. philos. histor. CIX1Bd, 1861.
6. Стефан Веркович. „Топографическо-этнографический очерк Македонии“. Санкт Петербург, 1889.
7. Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
8. „Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г.“ Македонски научен институт, София, 1995, стр. 84-85.
9. Кѫнчовъ, Василъ (1900). Македония. Етнография и статистика. София: Българското книжовно дружество. стр. 249. ISBN 954430424X.
10. D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р.176-177.
11. Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 26.
12. Миграционни движения на българите 1878-1912, т. 1, София 1993, с. 314, 397.
13. Riki Van Boeschoten. "Usage des langues minoritaires dans les départements de Florina et d’Aridea (Macédoine)"

Надворешни врски

„Арменово“ на Ризницата ^?

• Диалектни текстове от Борешница и Арменохор во: Шклифов, Благой и Екатерина Шклифова. Български диалектни текстове от Егейска Македония, София, 2003, стр. 114 – 144.
• Портал на Општина Лерин (грчки)
• За Фолклорниот музеј во Арменово. Архивирано на 18 август 2009 г.