گویش ایرونی

گویش ایرونی
منطقهروسیه, گرجستان
شمار گویشوران
حدود 400 هزار نفر  (بدون تاریخ)
هندواروپایی
  • هندوایرانی
    • زبان‌های ایرانی
      • زبان‌های ایرانی شرقی
        • زبان‌های ایرانی شمال شرقی
          • آسی
            • گویش ایرونی
الفبای سیریلیک
کدهای زبان
ایزو ۳–۶۳۹–
{{{mapalt}}}
گویشوران گویش ایرونی (همه رنگ‌ها بجز رنگ زرد)

ایرونی، ایرُنی یا ایرون (آسی: Иронау تلفظ: ایروناو) نام یکی از دو گویش اصلی زبان آسی در قفقاز است که توسط ایرونی‌ها صحبت می‌شود. زبان آسی یک زبان ایرانی است. بیش‌تر آلان‌ها این گویش را به کار می‌برند، به ویژه در شرق جنوب و مرکز اوستیای شمالی-آلانیا. در صورتی که در غرب این جمهوری گویش دیگوری (دیغوری) بیش‌تر رواج دارد.

ایرونی‌های جمهوری اوستی به خود ایر و به سرزمینشان ایریستان می‌گویند که به باور بیشتر ایران‌شناسان این نام از ریشه آریا و هم‌ریشه با نام ایران است.[۱]

گویشوران ایرونی از دیگر گویش‌های آسی بیش‌تر است و شمار ایرونی‌گویان ۴۰۰ هزار نفر و شمار گویشوران دیگوری ۱۰۰ هزار نفر ذکر شده‌است.[۲] سیطرهٔ گویش ایرونی می‌تواند ناشی از این حقیقت باشد که زبان نوشتاری آسی به شدت مبتنی بر این گویش است.

گویش ایرونی خود مجموعه‌ای از گونه‌های گویشی ایرونی، توآلی، جاوی و کِسانی است.[۱] زبان آسی و در پی آن گویش ایرونی برای نخستین بار در سال ۱۷۹۸ با خطی که گای تاکاشویلی برپایه خط اسلاوی کلیسایی درست کرده‌بود نوشته شد.[۳]

تنها تفاوتی که گویش‌وران ایرونی اوستیای شمالی و جنوبی دارند تلفظ انسدادی سایشی‌های پیش‌کامی c و ɜ صفیری‌های پیش‌کامی s و z است.[۲]

پانویس

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ مصطفوی گرو، حسین: آشنایی با دستور گویش ایرونی، فصلنامه زبان و ادب پارسی، شماره ۳۹. بهار ۱۳۸۸.
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ همان.
  3. ↑ مصطفوی گرو، حسین.

منابع

Wikipedia contributors, "Iron (dialect)," Wikipedia, The Free Encyclopedia, (accessed April 26, 2009).

برای مطالعه بیشتر

  • ارانسکی، یوسف م (۱۳۸۶). زبان‌های ایرانی. ترجمهٔ علی اشرف صادقی. تهران: انتشارات سخن. شابک ۹۶۴-۶۹۶۱-۲۴-X.
  • توردارسن، فردریک (۱۳۹۰). «زبان آسی». راهنمای زبان‌های ایرانی. ج. ۲. ترجمهٔ آرمان بختیاری، عسکر بهرامی، حسن رضایی باغ‌بیدی، نگین صالحی‌نیا. تهران: انتشارات ققنوس. ص. ۷۴۱-۷۷۵. شابک ۹۶۴-۳۱۱-۳۹۰-۶.

پیوند به بیرون

آیکون خرد

این یک مقالهٔ خرد مرتبط با زبان است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

Read other articles:

ألبريكت ملك السويد

ألبريكت (بالسويدية: Albrekt av Mecklenburg)‏    ملك السويد فترة الحكم1364-1389 تاريخ التتويج 18 فبراير 1364 ماغنوس الرابع وهوكون مارغريتا دوق مكلنبورغ-شفيرين فترة الحكم1384-1412 معلومات شخصية الميلاد سنة 1340[1][2]  مكلنبورغ  الوفاة سنة 1412 (71–72 سنة)  مواطنة السويد  الزوجة ري

 

Lockheed Hudson

Lockheed Hudson adalah pesawat pengebom ringan sayap rendah (low wing) juga sekaligus sebagai pesawat pengintai (reconnaissance aircraft) yang dibuat oleh perusahaan dirgantara Amerika, Lockheed Corporation. Pesawat ini dibuat untuk AU Inggris (RAF), tepatnya sebelum pecahnya Perang Dunia II. Dalam pembuatannya, perusahaan Lockheed terlebih dulu melakukan kerja sama dengan RAF, dengan melakukan kontrak pembelian 200 pesawat serupa. Kontrak tersebut merupakan salah satu kontrak yang tidak ada ...

 

Середземноморські ігри 1979

Середземноморські ігри 1979 Спортивний сезон Середземноморські ігри Країна  Хорватія Місце розташування Спліт Номер видання 8 Дата й час вересень 1979 Час/дата початку 15 вересня 1979 Час/дата закінчення 29 вересня 1979 Організатор International Committee of the Mediterranean Gamesd Ким офіційно від...

FM-2030

FM-2030 Información personalNacimiento 15 de octubre de 1930 Bruselas (Bélgica) Fallecimiento 8 de julio de 2000 (69 años)Nueva York (Estados Unidos) Causa de muerte Cáncer de páncreas Nacionalidad EstadounidenseReligión Ateísmo Lengua materna Inglés Información profesionalOcupación Escritor, filósofo, profesor universitario y baloncestista Años activo desde 1959Empleador Universidad de California en Los ÁngelesUniversidad Internacional de Florida Carrera deportivaDeporte Balonce...

 

Caprimulgus inornatus

  Chotacabras sencillo Estado de conservaciónPreocupación menor (UICN 3.1)[1]​TaxonomíaReino: AnimaliaFilo: ChordataClase: AvesOrden: CaprimulgiformesFamilia: CaprimulgidaeGénero: CaprimulgusEspecie: C. inornatusHeuglin, 1869[editar datos en Wikidata] El chotacabras sencillo o chotacabra sencilla (Caprimulgus inornatus)[2]​ es una especie de ave caprimulgiforme de la familia Caprimulgidae que vive en el África subsahariana. Distribución Cría en el Sahel ...

 

Verkehrsmuseum

C-, D- und F-Triebwagen in der Westhalle des Verkehrsmuseums in Frankfurt-Schwanheim Verkehrsmuseum ist die Bezeichnung für Museen, die auf die Ausstellung von Fahrzeugen, einer Verkehrsinfrastruktur, zugehöriger Bauwerke und Verkehrstechnik sowie zum Teil auf Verkehrsgeschichte spezialisiert sind. Die Exponate sind oftmals auf regionale Eigenheiten, einzelne Verkehrsträger oder auch auf eine geschichtliche Epoche begrenzt. Sonderformen der Verkehrsmuseen sind Automuseen, Eisenbahnmuseen, ...

Ivan Tišov

Ivan Tišov: Mannlicher Akt (1913) Ivan Tišov (* 8. Februar 1870 in Viškovci bei Đakovo, Kroatien-Slawonien; † 20. September 1928 in Zagreb) war ein kroatischer Maler. Leben Ivan Tišov wurde in Viškovci bei Đakovo geboren. Er besuchte in seinem Geburtsort die Grundschule und in Zagreb das Gymnasium. Stipendien ermöglichten ihm ein Kunststudium in Wien und München. Nach erfolgreich abgeschlossenem Kunststudium kehrte er nach Zagreb zurück und wirkte bis zu seinem Tod als Kunstlehrer...

 

Tunggal putri pada Kejuaraan Dunia Junior BWF 2023

Tunggal putri pada Kejuaraan Dunia Junior BWF 2023LokasiThe PodiumLokasiSpokane, Amerika SerikatTanggal2–8 OktoberPeserta111 dari 42 negaraPeraih medali  Pitchamon Opatniputh   Thailand  Chiara Marvella Handoyo   Indonesia  Huang Linran   Tiongkok  Xu Wenjing   Tiongkok ← Santander 20222024 → Kejuaraan Dunia Junior BWF 2023TunggalputraputriGandaputraputriCampurangandaberegulbs Turnamen tunggal p...

 

P-Hacking

Dieser Artikel oder Abschnitt bedarf einer grundsätzlichen Überarbeitung. Näheres sollte auf der Diskussionsseite angegeben sein. Bitte hilf mit, ihn zu verbessern, und entferne anschließend diese Markierung. Beispiel einer Scheinkorrelation, welche mit p-Hacking gefunden wurde. Die Datenreihe sind a) die Zahl der Buchstaben in dem Gewinnerwort des Wettbewerbes „Scripps National Spelling Bee“ (rot) und die Zahl der in den USA von Giftspinnen getöteten Menschen (schwarz). p-Hacking, a...

Sushruta Samhita

Lembar-lembaran daun palem berisi tentang Sushruta Samhita atau Sahottara-Tantra dari Nepal, yang disimpan di Los Angeles County Museum of Art. Teks tersebut berasal dari antara abad ke-12 dan ke-13 sementara penggambarannya tertanggal abad ke-18 dan ke-19. Sushruta Samhita (सुश्रुतसंहिता, IAST: Suśrutasaṃhitā, artinya Ringkasan Suśruta) adalah sebuah teks Sanskerta kuno tentang pengobatan dan pembedahan, dan salah satu risalah paling penting tentang tema terseb...

 

حزب الحرية المصري

حزب الحرية المصري البلد مصر  التأسيس تاريخ التأسيس 2011 الشخصيات الأمين العام للحزب أحمد مهنى عضو مجلس النواب المصري المقر الرئيسي القاهرة  مقر الحزب  مصر الأيديولوجيا لبرالية  المشاركة في الحكم عدد النواب 8 مجلس النواب المصري 7 / 596 مجلس الشيوخ المصري 1 / 300 معلومات أ...

 

Fédération canadienne de rugby à XV

Rugby Canada Sport(s) représenté(s) rugby à XV Création 1974 Président Rick Bourne Siège Suite 110 30 East Beaver Creek Road Richmond Hill Ontario L4B 1J2 Canada Affiliation IRB, NACRA Clubs 324 (en 2013)[1] Licenciés 20 973 (en 2021)[2] Site web rugby.ca modifier  La Fédération canadienne de rugby à XV ou Rugby Canada est une organisation membre de World Rugby qui régit l'organisation du rugby à XV au Canada. Elle regroupe les fédérations provinciales, les clubs, les ...

Casefile

Australian true crime podcast For other uses, see Case file. PodcastCasefilePresentationHosted byAnonymous hostGenreTrue crimeLanguageEnglishProductionProductionMike MigasTheme music composed byMike Migas, Andrew JoslynAudio formatPodcastNo. of seasonsn/aNo. of episodes267 cases (312 episodes)PublicationOriginal release9 January 2016ProvideriTunes, Google Podcasts, SoundCloudLicenseCommercialRelatedWebsitecasefilepodcast.com Casefile True Crime Podcast, or simply Casefile, is an Australian cr...

 

Norwegian Air Sweden

Norwegian Air Sweden AB IATA-Code: D8[1] ICAO-Code: NSZ[2] Rufzeichen: REDNOSE Gründung: 20182021 (als Norwegian Air Sweden AOC AB) Sitz: Flughafen Stockholm/Arlanda, Schweden Schweden Heimatflughafen: Flughafen Stockholm/Arlanda Unternehmensform: Aktiebolag IATA-Prefixcode: 348[1] Vielfliegerprogramm: Norwegian Reward Flottenstärke: 31 (+ 2 Bestellungen) Ziele: international Website: www.norwegian.com Norwegian Air Sweden AOC AB ist eine schwedische Billigflugg...

 

ASCII art

Computer art form using text characters Text Art redirects here. For the art form also known as text art, see Word art. ASCII artASCII art version of the Wikipedia logo Oldskool or Amiga style Newskool style Block or High ASCII style, cf. ANSI art The alphabet in Newskool (Note: artificially shrunk vertically) Dag Hammarskjöld, printout from teleprinter 1961–62 ASCII art is a graphic design technique that uses computers for presentation and consists of pictures pieced together from the 95 ...

Вінницький коледж економіки та підприємництва Західноукраїнського національного університету

Вінницький коледж економіки та підприємництва Західноукраїнського національного університету ВКЕП ЗУНУ 49°15′42″ пн. ш. 28°30′37″ сх. д. / 49.26166800002777535° пн. ш. 28.51048000002777982° сх. д. / 49.26166800002777535; 28.51048000002777982Країна  УкраїнаТип академічна установ...

 

Angular resolution

Ability of any image-forming device to distinguish small details of an object This article is about optics and imaging systems. For angular resolution in graph drawing, see angular resolution (graph drawing). This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Angular resolution – news · newspapers · books · scholar&#...

 

Flavor Flav

American rapper This article is about the New York musician. For the musician's self-titled album, see Flavor Flav (album). For the Bay Area rapper named Flav, see Armani Depaul. Flavor FlavFlav performing at New Orleans Jazz Fest in 2014Background informationBirth nameWilliam Jonathan Drayton Jr.Also known asFlava Flav (incorrect spelling)Born (1959-03-16) March 16, 1959 (age 64)Roosevelt, New York, U.S.GenresHip hopOccupation(s)Rapperhype mantelevision personalityYears active1985–pre...

سميثفيلد (رود آيلاند)

  لمعانٍ أخرى، طالع سميثفيلد (توضيح). سميثفيلد     الإحداثيات 41°55′19″N 71°32′58″W / 41.921944444444°N 71.549444444444°W / 41.921944444444; -71.549444444444  تقسيم إداري  البلد الولايات المتحدة[1][2]  التقسيم الأعلى مقاطعة بروفيدانس  خصائص جغرافية  المساحة 72001669 متر م...

 

François-René Molé

Pour les articles homonymes, voir Mole et Famille Molé. Cet article est une ébauche concernant un acteur français. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les conventions filmographiques. François-René MoléFonctionSociétaire de la Comédie-FrançaiseBiographieNaissance 24 novembre 1734ParisDécès 10 décembre 1802 (à 68 ans)Ancien 11e arrondissement de ParisNationalité françaiseActivité ActeurFratrie DalainvilleConjoint Mademoiselle Mo...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!