Шәүкәт Биктимеров

Шәүкәт Биктимеров
Туган телдә исем	Шәүкәт Хәсән улы Биктимеров
Туган	28 октябрь 1928(1928-10-28) Миңгәр, Саба районы, Татарстан
Үлгән	28 май 2012(2012-05-28) (83 яшь) Казан, Татарстан
Күмү урыны	Яңа бистә зираты
Яшәгән урын	Павлюхин урамы, Казан[1]
Милләт	татар
Ватандашлыгы	СССР  Россия
Әлма-матер	Казан театр укуханәсе
Һөнәре	актёр
Эш бирүче	Галиәсгар Камал исемендәге Татар театры
Сәяси фирка	Советлар Берлеге коммунистик фиркасе
Җефет	Рәмзия Даутова
Балалар	кызы Гүзәл, улы Искәндәр[2]
Бүләк һәм премияләре	«Тантана» премиясе - 2002
Шәүкәт Биктимеров Викиҗыентыкта

Шәүкәт Биктимеров, Шәүкәт Хәсән улы Биктимеров (1928 елның 28 октябре, Миңгәр, Саба районы — 2012 елның 28 мае, Казан) — татар артисты, Г.Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры актеры, ТАССР (1968), РСФСР (1970), ССРБ (1977) халык артисты, Татарстанның Г. Тукай исемендәге Дәүләт (1967), РСФСР Дәүләт (1979), «Тантана» (2002) премияләре лауреаты^[3], Татарстан Фәннәр Академиясенең шәрәфле әгъзасы (2007). 1958-1991 елларда — КПСС әгъзасы.

Шәүкәт Биктимеров берничә дистә рольне уңышлы башкаруына карамастан, аны чын мәгънәсендә таныткан образы — «Әлдермештән Әлмәндәр» спектаклендә Әлмәндәр бабай роле. Әлеге образ инде озак еллар дәвамында сәхнәдә татар милләте йөзен, аның намусын, иманын һәм кыйбласын чагылдырган легендар каһарман булып тора.

Тормыш юлы

Шәүкәт Биктимеров 1928 елның 28 октябрендә Татарстанның Саба районы Миңгәр авылында туа. Тимершык авылында җидееллык мәктәпне тәмамлагач, колхозда эшләп ала. 1945 елда Шәүкәт Биктимеров Казанга килеп театр училищесына укырга керә һәм 1949 елда аны тәмамлый. Шул ук елны Г.Камал исемендәге Татар дәүләт академия театрында эшли башлый. Армиягә алына, театрга яңадан 1953-1954 елгы сезон башында кайта.

Озак еллар дәвамында театрда хезмәт итә. 1967 елда ул Чыңгыз Айтматовның «Гүзәлем Әсәл» спектаклендәге Байтимер роле өчен ТАССРның Г.Тукай исемендәге Дәүләт бүләгенә лаек була. 1979 елда исә Туфан Миңнуллинның «Әлдермештән Әлмәндәр» спектаклендәге Әлмәндәр роле өчен РСФСРның К.С.Станиславский исемендәге Дәүләт премиясе белән бүләкләнә.

1975-1980 елларда Шәүкәт Биктимеров — ТАССР Югары Советы депутаты.

Лаеклы ялга чыккач, ул гомерен Казанда үткәрә. 2012 елда ул «Тантана» премиясенең «Намус һәм тугрылык» номинациясендә бүләк ала, тик хәле авыр булуы аркасында аны алырга килә алмый. Озак вакыт авырганнан соң Шәүкәт Биктимеров 2012 елның 28 маенда Казанда вафат була^[4]. Аның белән хушлашу 29 май көнне Камал театрында үтә^[5].

Эшчәнлек

Шәүкәт Биктимиров төрле характердагы йөздән артык рольне зур осталык белән башкара, ләкин тамашачылар актёрны, Туфан Миңнуллинның «Әлдермештән Әлмәндәр» әсәрендәге Әлмәндәр образында күргәч, шул образ белән тәңгәлләштерә башлыйлар. Бу инде артистның геройны югары дәрәҗәдә талантлы итеп һәм тулаем ача белүенә бәйледер. Шул легендар роль өчен Шәүкәт Биктимеров Станиславский исемендәге Дәүләт премиясенә лаек була.

Башкарган рольләр

Башкарган рольләр

Нургали — «Ташкыннар» Т.Гыйззәт Мелузов — «Талантлар һәм аларга баш иючеләр» А.Островский Дульчин — «Соңгы корбан» А.Островский Кнуров — «Бирнәсез кыз» А.Островский Хәмит — «Беренче чәчәкләр» К.Тинчурин Ишан — «Зәңгәр шәл» К.Тинчурин Галин — «Габбас Галин» Ш.Камал Таһир — «Хөррият» М.Әмир Тәлгать — «Беренче мәхәббәт» Х.Вахит Сәетгәрәй — «Гөлҗамал» Н.Исәнбәт Заһит — «Бертуган Таһировлар» Ф.Хөсни Байтимер — «Гүзәлем Әсәл» Ч.Айтматов Ленин — «Баһадирлар» Н.Погодин Ислам — «Әни килде» Ш.Хөсәенов Кривохатский — «Бер төн» Б.Горбатов Фаюнин — «Ябырылу» Л.Леонов Бәхтияр — «Канкай углы Бәхтияр» Т.Миңнуллин Җәллад — «Моңлы бер җыр» Т.Миңнуллин Нурислам — «Дуслар җыелган җирдә» Т.Миңнуллин Шәһит — «Хушыгыз!» Т.Миңнуллин Әлмәндәр — «Әлдермештән Әлмәндәр» Т.Миңнуллин Зариф — «Монда тудык, монда үстек» Т.Миңнуллин Сибгать — «Ат карагы» Т.Миңнуллин Хәсән Акчурин — «Без китәбез, сез каласыз» Т.Миңнуллин Нурхәмәт — «Илгизәр + Вера» Т.Миңнуллин Туктамыш хан — «Идегәй» Ю.Сафиуллин Дорозуар — «Тол ханымда тукталыш» Э.Лабиш Чмутин — «Сагыш» А.Галин Пастор Мандерс — «Өрәкләр» Г.Ибсен

Хәтер

Ш. Биктимеров исемендәге Казан театр училищесы (техникум)

• 2024 елның 29 мартында Татарстан Республикасы Министрлар Кабинеты карары белән Казан театр училищесына (техникум) исеме бирелгән^[6].

Искәрмәләр

Әлдермеш авылыннан Әлмәндәр бабай

1. https://jitely.info/kazan
2. Мин сине ничек яраттым. Казан: «Ак Барс», 2004
3. Лауреаты премий им. Г. Тукая 2018 елның 26 ноябрь көнендә архивланган.
4. Шәүкәт Биктимеров вафат
5. Әлмәндәр бабайны соңгы юлга озатудан фоторепортаж
6. Постановление Кабинета Министров Республики Татарстан "О присвоении государственному автономному профессиональному образовательному учреждению «Казанское театральное училище» (техникум) имени Ш.Х.Биктемирова"

Сылтамалар

• Камал театры сайты 2012 елның 3 гыйнвар көнендә архивланган.
• Әлмәндәр бабайда кунакта(үле сылтама)
• Шәүкәт Биктимеров белән әңгәмә 2012 елның 30 май көнендә архивланган.

Шәүкәт Биктимеров белән хушлашу

• Шәүкәт Биктимеров вафат
• Шәүкәт Биктимеров вафат
• Шәүкәт Биктимеров вафат (видео истәлекләр)
• Әлмәндәр бабайны соңгы юлга озатудан фоторепортаж
• Казан Шәүкәт Биктимеров белән хушлашты
• Шәүкәт Биктимеров белән хушлашу(үле сылтама)
• Шәүкәт Биктимеров вафат
• Казан Шәүкәт Биктимеров белән хушлашты
• Шәүкәт Биктимеров белән хушлашу(үле сылтама)

Шулай ук карагыз