Рөстәм Миңнеханов

Рөстәм Миңнеханов
Туган телдә исем	Рөстәм Нургали улы Миңнеханов, Röstäm Nurğäli ulı Miñnexan
Туган	1 март 1957(1957-03-01) (67 яшь) ССРБ, РСФСР, ТАССР, Балык Бистәсе районы, Яңа Арыш
Яшәгән урын	Патрис Лумумба урамы[1]
Милләт	татар
Ватандашлыгы	ССРБ ССРБ→ РФ
Әлма-матер	Русия дәүләт сәүдә-икътисад университеты^[d], Казан дәүләт аграр университеты һәм Г. В. Плеханов исемендәге Россия икътисад университеты^[d]
Һөнәре	сәясәтче, икътисадчы
Сәяси фирка	Бердәм Русия
Җефет	Гөлсинә Әхәт кызы (1969), эшмәкәр
Балалар	уллары Ирек (1989—2013), Искәндәр (2008)[2]
Ата-ана	Нургали Миңнехан улы Миңнеханов (әти) Вәсига (әни)
Бүләк һәм премияләре	1 дәрәҗә "Ватан алдында казанышлары өчен" ордены 2 дәрәҗә "Ватан алдында казанышлары өчен" ордены 4 дәрәҗә "Ватан алдында казанышлары өчен" ордены Казанның 1000 еллыгы истәлегенә медале
Гыйльми дәрәҗә:	икътисад фәннәре докторы^[d] (2001)
Рөстәм Миңнеханов Викиҗыентыкта

Рөстәм Миңнеханов, Рөстәм Нургали улы Миңнеханов (1957 елның 1 марты, Яңа Арыш авылы, Балык Бистәсе районы, ТАССР, РСФСР, ССРБ) — сәясәт эшлеклесе. «Татнефть» ААҖ мөдирләре шурасы җитәкчесе. Татарстан республикасының икенче президенты (2010-2023), 2023 елның 5 февраленнән ― Татарстан Республикасы Рәисе.^[3][4] Татарстан Республикасы Куркынычсызлык Шурасы рәисе.

Биографиясе

Рөстәм Миңнеханов 1957 елның 1 мартында ТАССР-ның Балык Бистәсе районы Яңа Арыш авылында туа.

Өйләнгән, ике улы бар иде.

Белеме

• 1978 елда «инженер-механик» квалификациясе алып, «авыл хуҗалыгын механизацияләү» белгечлеге буенча Казанда Казан дәүләт авыл хуҗалыгы институтын тәмамлый.
• 1986 елда «товар белеме һәм азык-төлек товарлары белән сәүдә итүне оештыру» белгечлеге буенча «югары квалификацияле товар белгече» квалификациясе алып, Мәскәүдә совет сәүдәсенең читтән торып уку институтын тәмамлый.

Хезмәт эшчәнлеге

• 1978—1980 елларда Саба районы «Авыл хуҗалыгы техникасы» берләшмәсендә инженер-диагностик.
• 1980—1983 елларда — өлкән энергетик, Саба урман сәнәгать хуҗалыгы баш энергетигы.
• 1983—1985 елларда Саба райпо идарәсенең рәис урынбасары.
• 1985—1990 елларда Арча районы кулланучылар җәмгыяте идарәсе рәисе.
• 1990—1992 елларда Арча районы башкарма комитеты рәисе.
• 1992—1993 елларда Арча районы администрация башлыгының беренче урынбасары.
• 1993—1996 елларда Биектау районы администрациясе башлыгы.
• 1996—1998 елларда Татарстан Республикасы финанслар министры.
• 1998 елда Татарстан Республикасының Хөкүмәтен җитәкли.

2010 елның 22 гыйнвар көнне Россия президенты Дмитрий Медведев Татарстан президенты вазыйфасына «Бердәм Россия» фиркасе тарафыннан тәкъдим ителгән өч намзәт арасыннан Татарстан премьер-министры Рөстәм Миңнехановны сайлап алуы турында белдерде.^[5] 4 февраль көнне Татарстан Дәүләт Шурасы депутатлары республика хөкүмәте башлыгы Рөстәм Миңнехановка бертавыштан президент вәкаләтләрен бирде.^[6]

2010 елның 25 март көнне Рөстәм Миңнеханов Казанда үткән махсус тантанада ант китергәннән соң Татарстан президенты вазыйфаларын үтәүгә кереште^[7][8].

2020 елның 14 сентябрендә узган Татарстан Президентын сайлауларда сайлаучыларның 83,28 % тавышын җыеп (1 939 316 сайлаучы аңа тавышын биргән), өченче срокка Татарстан президенты итеп сайлана^[9].

Фәнни дәрәҗәсе

• Икьтисади фәннәр докторы (2003)

Бүләкләре, мактаулы исемнәре

• Дуслык ордены (2002 ел, 22 июль, 756-нчы номерлы РФ Президенты Указы);
• «Ватан алдында тәкъдир ителерлек хезмәтләре өчен» IV дәрәҗәдәге Орден (2007);
• «Татарстан Республикасы алдында тәкъдир ителерлек хезмәтләре өчен» Ордены (2007 ел, 1 март, №УП-120-нче номерлы ТР Президенты Указы);
• «Санкт-Петербургның 300 еллыгы истәлегенә» медале (2003);
• «Казанның 1000 еллыгы истәлегенә» медале (2005).
• Тыва Республикасы ордены (2016 ел, 1 июль)^[10]
• II дәрәҗә Столыпин медале (2017 ел, 1 март)^[11]
• 2-нче дәрәҗә «Дан һәм Намус ордены» (ru) (РПЦ, 2017)^[12][13] — «зур иҗтиһадлы хезмәтләре өчен».
• Александр Невский ордены (2017)^[14]
• «Астанага 20 ел» медале (Казакъстан) (2018)^[15]
• Islamic Economy Award премиясе (Дөбәй, БГӘ) — «ислам икътисадын үстерү өлкәсендәге уңышлары өчен»^[16]
• «Россия сәнгать академиясе каршындагы казанышлары өчен» медале (РФ сәнгать академиясе)^[17]
• 2019 — Салават Юлаев ордены (БР) — «Башкортстан Республикасы һәм Татарстан Республикасы арасындагы хезмәттәшлекне үстерүгә керткән зур өлеше өчен»^[18].
• 2021 — 1нче дәрәҗә Изге Сергий Радонежский ордены (РПЧ) ― Казанның Изге Ана иконасы соборын торгызуга зур өлеш керткән өчен^[19].
• 2021 — «Гарашсызлык» (Garaşsyzlyk, Бәйсезлек) ордены (Төрекмәнстан) ― «ике республика арасында һәм Россия белән күпкырлы хезмәттәшлек»не арттыруга керткән хезмәте өчен^[20]
• 2022 ― II дәрәҗә «Ватан алдындагы казанышлары өчен» ордены ― Татарстан республикасының социаль-икътисади үсешенә зур өлеш кертүе һәм күпъеллык намуслы хезмәте өчен ^[21].
• 2022 ― Кыргызстанның Достук (Дуслык) ордены ^[22]
• 2023 ― I дәрәҗә Мәрҗани ордены (Татарстан мөфтиятенең югары бүләге дәүләт башлыкларына, Россия төбәкләре җитәкчеләренә, дини һәм милли гореф-гадәтләрне саклауга зур өлеш керткән меценатларга, шулай ук ислам үсеше өлкәсендә зур казанышларга ия булучыларга тапшырыла) ^[23]
• 2023 ― РФ Хөкүмәте каршындагы Финанс университетының мактаулы докторы ^[24]
• 2023 ― Россия Президентының Рәхмәт хаты ― республикада төзелеш тармагы һәм торак-коммуналь хуҗалык үсешенә аеруча өлеш керткәне өчен^[25]
• 2024 ― «Кырымның Россиягә кушылуының ун еллыгы уңаеннан 2014-2024» юбилей медале^[26]
• 2024 ― I дәрәҗә «Ватан алдындагы казанышлары өчен» ордены ― социаль-икътисади бурычларны хәл итүгә зур өлеш керткәне һәм күпьеллык намуслы хезмәте өчен^[27]
• 2024 ― «Достлуг» (Дуслык^[d]) ордены (Азәрбайҗан)^[28].

Гаиләсе

Хатыны Гөлсинә Әхәт кызы, уллары Ирек (1989—2013), Искәндәр (2008).

• Абыйсы Рифкать Нургали улы Миңнеханов (1955) — РФ ЭЭМ ТР буенча ЮХИДИ идарәсе башлыгы (1997—2016).
• Энесе Рәис Нургали улы Миңнеханов (1961) — Саба районы хакиме (1999 елдан).

Галерея

			Файл:.jpg
Р. Н. Миңнехановка Тыва ордены тапшыру. Кызыл, 2016 ел.	Р. Н. Миңнехановка Тыва ордены тапшырылды. Кызыл, 2016 ел.	Р. Н. Миңнеханов Казан Кремлендә эш кабинетында

Искәрмәләр

1. https://jitely.info/kazan
2. Мин сине ничек яраттым. Казан: «Ак Барс», 2004
3. Закон Республики Татарстан № 1-ЗРТ 26.01.2023 «О внесении изменений в Конституцию Республики Татарстан» (PDF), archived from the original (PDF) on 2023-01-26, retrieved 2023-01-26 
4. Рөстәм Миңнеханов Татарстан Конституциясенә үзгәрешләр кертү хакындагы законны имзалады. Татар-информ, 26.01.2023
5. Татарстан президенты урынына Миңнеханов тәкъдим ителәчәк
6. Миңнеханов Татарстанның яңа президенты
7. http://www.azatliq.org/archive/news/20100325/570/570.html?id=1993336
8. архив күчермәсе, archived from the original on 2012-11-13, retrieved 2010-03-25 
9. Регина Хисамова. Минниханов в третий раз стал президентом Татарстана(үле сылтама). Азатлык радиосы, 14.09.2020
10. Рустам Минниханов награждён орденом Республики Тыва(үле сылтама)
11. Распоряжение Правительства Российской Федерации от 01.03.2017 № 357-р "О награждении медалью Столыпина П.А. II степени Минниханова Р.Н"
12. Патриарх Кирилл удостоил Минниханова церковного ордена «Славы и Чести»
13. Президенту Татарстана вручили орден «Чести и Славы» от имени патриарха Кирилла
14. Путин наградил Президента Татарстана орденом Александра Невского(үле сылтама)
15. Рустаму Минниханову вручили юбилейную медаль «20-лет Астане». 2018 елның 7 июль көнендә архивланган. Пресс-служба Президента РТ
16. Рөстәм Миңнехановка, ислам икътисадын үстерүдәге уңышлары өчен, Дөбәйдә бүләк тапшырдылар.(үле сылтама) Татар-информ МА, 30.10.2018
17. Ольга Голыжбина. Зураб Церетели Рөстәм Миңнехановка исемләнгән Россия сәнгать академиясе медален тапшырды.(үле сылтама) Татар-информ МА, 7.11.2018
18. Галина Бахшиева. Радий Хабиров наградил Рустама Минниханова орденом Салавата Юлаева. ИА «Башинформ», 18.04.2019
19. Патриарх Кирилл вручил награды представителям Татарстана в рамках освящения воссозданного собора Казанской иконы Божией Матери. vverh-tatarstan.ru, 21.07.2021(рус.)
20. Бердымөхәммәдов Рөстәм Миңнехановка Төрекмәнстанның Garaşsyzlyk орденын тапшырды. Татар-информ, 27.09.2021
21. Указ Президента Российской Федерации от 21.02.2022 № 70. Официальный интернет-портал правовой информации(рус.)
22. Кыргызстанның Россиядәге илчесе Рөстәм Миңнехановка Дуслык ордены тапшырды. Татар-информ, 20.05.2022
23. Мөфти Камил хәзрәт Татарстан Рәисен I дәрәҗә Мәрҗани ордены белән бүләкләде. 2023 елның 1 март көнендә архивланган. ТР МДН, 1.03.2023
24. Миңнеханов Россия Хөкүмәте каршындагы Финанс университетының мактаулы докторы булды. Татар-информ, 8.04.2023
25. Татарстан Рәисе Рөстәм Миңнехановка Россия Президентының рәхмәт хаты тапшырылды. Татар-информ, 28.09.2023
26. Аксенов Рөстәм Миңнехановка Кырым Республикасының юбилей медален тапшырды. Татар-информ, 31.07.2024
27. Рөстәм Миңнеханов I дәрәҗә «Ватан алдындагы казанышлары өчен» ордены белән бүләкләнде. Татар-информ, 8.12.2024
28. Распоряжение Президента Азербайджанской Республики О награждении Р.Н.Минниханова орденом «Достлуг»

Сылтамалар

• Президентның рәсми сайты 2008 елның 23 июнь көнендә архивланган.
• Инаугурациядән фоторепортаж 2021 елның 27 февраль көнендә архивланган.

Шулай ук карагыз