Биектау районы

Биектау районы
Байрак
Нигезләнү датасы 10 февраль 1935
Сурәт
Дәүләт  Россия
Башкала Biektaw, Биекта́у[1]
Административ-территориаль берәмлек Татарстан
Сәгать поясы MSD һәм UTC+03:00
Халык саны 56 047 (2021)[2]
Мәйдан 1701,2 км²
Рәсми веб-сайт vysokaya-gora.tatarstan.ru​(рус.)​(тат.)
Харита сурәте
Карта
 Биектау районы Викиҗыентыкта

Биектау районы (рус. Высокогорский район) — Татарстан Республикасы составындагы административ-территориаль һәм муниципаль берәмлек (муниципаль район). Район Татарстан Республикасының төньяк-көнбатыш өлешендә урнашкан. Административ үзәге - Биектау тимер юл станциясе поселогы. 2020 ел башына халык саны 51 567 кеше тәшкил итә.[3][4]

Хәзерге заман районы территориясендә беренче тораклыклар XII гасырда нигезләнгән дип уйланыла — ул чакта алар Идел буе Болгары тарафыннан контрольдә тотыла. Аларның кайберләре республиканың мәдәни мирас объектлары булып санала.[5][6]

Районда сәнәгать һәм авыл хуҗалыгы комплекслары үсеш алган, өч сәнәгать мәйданчыгы эшли башлаган, тагын бер сәнәгать паркын 2021 елда файдалануга тапшырырга әзерләнәләр.[4][7][8]

Географиясе

Кара күл

Биектау районы Татарстан Республикасының төньяк-көнбатыш өлешендә, республиканың көньяк һәм төньяк, көнбатыш һәм көнчыгышын тоташтыручы юлларда урнашкан. Район көнбатышта — Яшел Үзән, көнчыгышта — Арча һәм Әтнә районнары, көньякта - Питрәч районы һәм Марий-Эл Республикасы белән төньякта чиктәш. Районның административ үзәге булган Биектау республика башкаласыннан 7 км ераклыкта урнашкан. Район территориясе 1574,8 км2, авыл хуҗалыгы билгеләнешендәге җирләр мәйданы 1188,2 км2 тәшкил итә. Район территориясендә 25 авыл җирлеге урнашкан. Биектау районы Казан агломерациясенең структур берәмлеге булып тора. Климат уртача-континенталь. Сезоннарның төгәл бүленеше билгеләнә. Июльнең уртача температурасы - 18,5 º — 19,5 º, гыйнварда -14,5 º -13,5 º.[9][7] Райондагы күлләр: Мунчала күле, Сөләнгер күле, Хәбри күле, Юртыш күле,

Герб һәм флаг

Биектау районының заманча гербы муниципаль район Советы карары белән 2006 елның 6 декабрендә расланган. Гербның төп өлешен зәңгәр төс алып тора, ул чиста күк һәм табигый сулыклар символы. Аның фонында алтын казан урнашкан. Бу район территориясендә урнашкан республиканың уникаль тарихи һәйкәле, Казан ханлыгының борынгы шәһәрләренең берсе калдыклары символы. Алтын казан шулай ук төбәкнең бай тарихын һәм җирле халыкның традицияләрен символлаштыра. Казаннның яшел калкулыкта тора, бу район исемен чагылдыра, ә калкулыкның кирпеч линиясе Иске Казан ныгытмасының калдыкларын күрсәтә һәм бай археологик мирасны сурәтли. Гербның төслелеге табигатьне, сәламәтлек, бай уңыш, яшьлек, тотрыклылык, хөрмәт һәм интеллектны гәүдәләндерә. Биектау районы флагы турыпочмаклы зәңгәр тукымадан гыйбарәт, аның аскы ягы буенда өч тигез полоса сурәтләнгән, өстән — яшел, сары һәм янә яшел. Якын өске полосага Казанның бер гербы сурәте кушыла.[10][11]

Тарихы

Биектау төбәк музее

XII гасырда хәзерге Биектау районы территориясендә Идел буе Болгары контроле астында Иске Казан авылына нигез салына, ләкин XIII гасырда ул Монгол күчмә халыкларына бюирешә, ә XV гасырда Казан ханлыгының бер өлеше була. Биектауның хәзерге авылы ул чорда Байгыш дип аталса да, территорияне Явыз Иван яулап алганнан соң, аны Рождественское дип үзгәртәләр.[9][6]

Район территориясенең бер өлеше XVIII гасыр башына кадәр Алат даругасы (округ) составына керә. Даруга административ үзәгенә юл Казаннан төньякка һәм төньяк-көнбатышка таба урнашкан булган. Биредә рус алпавытлары, йомышлы морзалар, татарлар һәм яңа керәшеннәр яшәгән, XVII гасырдан монастырь җир биләмәләре урнашкан. Алат даругасын 1708 елда бетерәләр, ә аның территориясе Казан өязе составына керә. 1722 елда Казанга Петр I килә, шулай ук ул Каймар авылында була, анда император килү хөрмәтенә изге Кирилл Белозерский чиркәве төзелә башлый. Соңрак авылда Петр I нең якын дусты — Нефед Кудрявцев була, шуңа күрә Каймарда еш кына император үзе дә, аның тарафдарлары Павел I һәм Екатерина II да була. Алардан тыш, авылда озак вакыт 1831 елдан Евгений Баратынский яши[9][7][12].

Биектау районы кантоннарны бетергәнәнн соң, 1935 елда яңа территориаль берәмлек буларак оеша. 1959 елда бетерәләр, ләкин 4 елдан соң яңадан торгызалар.[13]

1998 елда Биектау районы башлыгы итеп Рәшит Шәяхмәтов билгеләнә. 2007 елда аны 2010 елда вазыйфасыннан киткән Нәгыйм Садриев алыштыра. Шуннан бирле районны Рөстәм Кәлимуллин җитәкли, ул моңа кадәр Мамадыш районын җитәкләгән була. Башкарма комитет җитәкчесе булып Дамир Шәйдуллин тора.[14][15][16][17]

Халык саны

2020 ел башына Биектау районында 51 567 кеше яши. Милли состав буенча халык түбәндәгечә бүленә: 67,2% татар, 30,4% рус һәм 2,4% башка милләтләр.[3][18]

Халык саны
2002[19]2005[20]2006[21]2007[22]2008[23]2009[24]2010[25]2011[26]2012[27]2013[28]
46 323↘46 204↗46 530↗46 840↘42 987→42 987↗43 207↗43 262↗43 604↗44 451
2014[29]2015[30]
↗45 174↗46 235
Этник карта
Дини карта

Милли составы

Милләт 1970[31] 1979[31] 1989[31] 2002[32] 2010[33]
татарлар 50,0% 54,3% 56,3% 63,8% 67,2%
руслар 47,8% 43,4% 41,5% 34,0% 30,4%

Танылган кешеләре

Идарә-җир төзелеше

Биектау муниципаль районында 25 авыл җирлеге урнашкан.[7]

  1. Айбаш авыл җирлеге
  2. Алан-Бәксәр авыл җирлеге
  3. Әлдермеш авыл җирлеге
  4. Каенлык авыл җирлеге
  5. Бөреле авыл җирлеге
  6. Олы Битаман авыл җирлеге
  7. Олы Кавал авыл җирлеге
  8. Биектау авыл җирлеге
  9. Дөбъяз авыл җирлеге
  10. Казаклар авыл җирлеге
  11. Красносельское авыл җирлеге
  12. Иске Казан авыл җирлеге
  13. Мәмдәл авыл җирлеге
  14. Мүлмә авыл җирлеге
  15. Ташлы Кавал авыл җирлеге
  16. Усад авыл җирлеге
  17. Чыпчык авыл җирлеге
  18. Алат авыл җирлеге
  19. Семиозерка авыл җирлеге
  20. Суыксу авыл җирлеге
  21. Шәпше авыл җирлеге
  22. Ямаширмә авыл җирлеге
  23. Дачный авыл җирлеге
  24. Чернышевка авыл җирлеге
  25. Чыршы авыл җирлеге

Икътисады

Сәнәгате

Икътисад предприятиеләре «Усад спирт заводы» һәм «Ликер-аракы заводы» («Татспиртпром» филиаллары), «Касымов» сөт комбинаты, «Биектау» конфет фабрикасы, фармацевтика юнәлеше «Протек-10», «Ветфармгарант» (азык өстәмәләре) филиаллары,[34] «Винербергер Куркачи», «Казан лифт төзү заводы», «СафПласт», «Казансельмаш» һәм башка төзелеш компанияләре тарафыннан тәкъдим ителә.[35]

2007 елда Биектау районында «Казансельмаш» авыл хуҗалыгы техникасы җитештерү заводы эшли башлаган. Оештыручылар элеккеге сөт заводы җирләрен арендага алган. Шул ук елны компания Коркачык авылында үз базасын сатып ала алган. 2016 ел мәгълүматлары буенча, заводның табышы 50 млн. сумнан артык тәшкил иткән, ә продукция Россия һәм БДБ буенча 40тан артык дилерга җиткерелгән. 2020 елда предприятие хезмәткәрләренең уртача хезмәт хакы 52,3 мең сум булган.[36][37][38][39]

2008 елда районның иң зур «СафПласт» заводы файдалануга тапшырыган. 2010 елда ук компания әйләнеше 1,53 млрд. сум тәшкил иткән, ә 2011 елда «СафПласт» «Бизнес Online» басмасы төзегән «Татарстанның Топ-300 компаниясе»нә эләккән. 2018 елда компания, ел саен 15 млрд. м2 продукция эшләп чыгарып, экструзион полимер битләр җитештерү буенча Россиядә беренче урында тора. 2019 елдан башлап завод «хезмәт җитештерүчәнлеге һәм эш белән тәэмин итүгә ярдәм итү» милли проектына керә: аның хезмәткәрләре ташламалы кредитлар ала, алар өчен яңадан укыту һәм квалификация күтәрү курслары оештырылган.[36][40][41]

Коркачык авылында 2008 елдан бирле Wienerberger керамик материаллар җитештерүче Австрия компаниясе филиалы «Винербергер Куркачи» эшли. 2014 елда җитештерү киңәйтелгән, яңа җитештерү егәрлекләренә якынча 100 млн.сум инвестицияләнгән. 2018 елда компаниянең табышы 578,2 млн сум тәшкил иткән.[42][43]

2020 елның гыйнвар-сентябрь айларында районда 9 млрд. 731 млн. сумлык үз җитештергән товарлар төяп җибәрелгән.[44]

Авыл хуҗалыгы

2015 елда Биектау районы Казан агломерациясендә өченче һәм авыл хуҗалыгы җитештерү күләме буенча Татарстанда 19 урында, ә 2019 елда алтынчы һәм 26 позициядә тора. Районда язгы бодай, көзге арыш, солы, арпа игелә. Терлекчелекнең төп тармаклары - сөт-ит терлекчелеге. Районның эре предприятиеләре - «Бөреле», «Серп и Молот», «Битаман», «Ватан», «Совет», «Татарстан» агрофирмасы, «Красная Заря» АХК.[4][7]

«Бөреле» авыл хуҗалыгы предприятиесе 1930 нчы елларда оеша, соңрак заводта кеш фермасы оештырыла. 2000 нче еллардан компания үсемлекчелек, җәнлекчелек, тегү һәм мех әйберләрен сату белән шөгыльләнә. 2010 елда «Бөреле» районда җитештерүне киңәйтү өчен 100 гектарга якын җир сатып алган, әмма 2016 елга фирма үз хезмәткәрләренә хезмәт хакы фондыннан 5,4 млн сум бурыч алган. Предприятие республика ведомствоара комиссиясе тыкшынуыннан соң бурычларын кайтарган. 2017 ел торышына «Бөреле» активында 22 мең га авыл хуҗалыгы җирләре, шул исәптән 17 мең га сөрүлек җирләре, 3,6 мең баш мөгезле эре терлек торган.[45][46][47]

2006 елда Өле авылында куяннар фабрикасына нигез салганнар, акцияләрнең 90% ы Татарстанның баш инвесторы буларак, Инвестиция-венчур фондына карый. Бер елдан ферма директорларын бүлеп бирелгән акчаларның бер өлешен урлауда шикләнеп кулга алалар, ә завод 30 миллион сумга ИВФтан башка эшмәкәр сатып ала. Аның җитәкчелегендә компания берничә тапкыр «Россиянең иң яхшы 100 товары» рейтингына кергән һәм куян ите җитештерү буенча илдә иң эре заводлар рейтингында булган. 2018 елда предприятиегә якынча 560 млн. сум кертелгән, шул ук вакытта керем 122 млн. сум тәшкил иткән, шуның аркасында 2018 елда фирма үзен банкрот дип тапкан, аның милкен һәм бурычларын 227 млн. сумга бәяләгән.[48]

2012 елдан Биектау районында «Яшь фермерларга ярдәм итү» программасы эшли. Дүрт ел эчендә ул 17 млн. сумлык 12 проект тормышка ашырылган. Районга сыер абзарлары төзү буенча республика программасы да кагыла, әйтик, 2020 елда Биектау районында 390 башка исәпләнгән яңа сөт фермасы ачылган.[49]

Районда «Бәрәкәтле» маркасы астында сатыла торган кыска вакытлы саклау продуктларында специальләшә торган «Касымов» сөт комбинаты эшли. 2020 елда Биектау заводы 750 млн сумга Удмуртиянең «Ува-молоко» компаниясе сатып алган. Инвесторлар Удмуртиянең үзендә сөт аз һәм Татарстаннан заказ бирергә туры килә дигән дәлилләрне аңлаткан. Яңа хуҗалар заводка сөт эшкәртү егәрлеген тәүлегенә 70 тән 250 тоннага кадәр арттыру өчен 100 млн. сумга якын акча салырга планлаштыралар. Продукция чыгарыла торган бренд үзгәрешсез калачак.[48]

2020 елның гыйнвар-июнь айларында районның авыл хуҗалыгы җыелма продукциясе 604 млн 862 мең тәшкил иткән.[44]

Инвестицион потенциалы

Район территориясендә ХЭФ компаниясе идарәсе астында сәнәгать мәйданчыгы эшли. 2019 елда анда дүрт резидент бар, алар 37,3 млн. сумлык продуктлар җитештергән. 2015 елда өч мәйданчык булган, алар арасында 17 резидент була (продукциянең гомуми бәясе — 6,2 млрд. сум). 2017 елда Татарстан турыдан-туры инвестицияләр фонды Биектау районында 100 га күләмендә «М7 Биектау» азык-төлек сәнәгать паркын төзү нияте турында хәбәр итә. 2020 елда Фондта 6-7 мең яңа эш урыны булдырып, 70кә кадәр резидент урнаша ала, дип белдерәләр. Инфраструктураны тәмамлау һәм резидентларны җәлеп итү 2021 ел башында планлаштырыла. Проект буенча, 2026 елга резидентлар һәм идарәче компанияләр инвестицияләренең гомуми күләме 25 млн. сум тәшкил итәргә тиеш.[8][50][51]

Район предприятиеләренә инвестиция кертемнәре күрсәткечләре, бюджет акчаларыннан тыш, 2019 елда 8 млн 339 мең сум һәм 2020 елның беренче яртыеллыгында 4 млн 608 мең сум тәшкил итә.[44][52]

Транспорт

Биектау районы территориясе буйлап «Казан — Екатеринбург» федераль магистраль тимер юллары уза. Төп автоюллар: М-7 федераль трассасы «Идел» һәм «Казан — Малмыж» юлы Киров шәһәренә китә. Магистраль транспорт коммуникацияләре кисешүләренең үзәге - Казан транспорт төене, ул тимер юл төененнән тыш, Казан елга портын, автомобиль һәм республика юлларын, аэропортны үз эченә ала. Җирле әһәмияттәге гомуми кулланылыштагы автомобиль юлларының гомуми озынлыгы 678,7 км.[9][7]

Экологиясе

Район территориясендә «Чулпан» дәүләт табигый ландшафт тыюлыгы урнашкан. Ул Олы Кавал авылы янында урнашкан һәм 6054 гектар мәйданны били, нигездә, тыюлык авыл хуҗалыгы җирләреннән һәм урман полосасыннан гыйбарәт. Биредә Татарстан Республикасының Кызыл китабына кертелгән тугыз төр кош яши. Моннан тыш, районда җиде табигать һәйкәле бар, алар арасында биш күл, Эстача тау бите һәм «Җиде күл урманы». Республика хакимияте әлеге күлләр «Татарстан көзгесе» туристлык кластеры булачак проект эшләгән, бу концепция Россиядә экотуризмны үстерү буенча Бөтенроссия конкурсы финалисты булган. Проект экологик агарту һәм актив ял итү үзәген булдыруны, экосукмаклар үстерүне, спорт ялын кызыксындыру һәм лекторий оештыруны күздә тота. Эшләр 2021 елның язына билгеләнгән.[53][54]

Социаль өлкә

Салих Сәйдәшев музее

2019 ел мәгълүматларына караганда, Биектау районында 88 мәгариф учреждениесе, 26 авыл клубы, 43 китапханә, өч балалар музыка мәктәбе, 117 мәдәни-агарту учреждениесе эшли. Биектау бистәсендә ике автодром, тау чаңгысы базасы, спорт комплексы урнашкан, анда милли көрәш, дзюдо, аэробика, атлетика гимнастикасы секцияләре үткәрелә. 2015 елда «Чыршы» балалар сәламәтләндерү лагерена нигез салына. 2020 елда Биектау авылында 1498,4 кв. м мәйданлы бассейн ачылган.[4][7][55]

Районда тугыз мәдәни мирас объекты урнашкан. Алар арасында Казан Изге Ана иконасы чиркәве дә бар: башта аны XVII гасырда ук салганнар, хәзерге гыйбадәтханәне 1809 елда төзиләр. Өчпрестоллы гыйбадәтханәнең төп өлеше Казан Изге Ана иконасы хөрмәтенә төзелгән, уң һәм сул яктан — изге благовер кенәз Александр Невский һәм Преподобный Макарий Желтоводский, Унженский хөрмәтенә ясалган. 1810 елдан 1821 елга кадәр гыйбадәтханәдә гыйбадәтләр ел әйләнәсе башкарыла, ә янәшәдәге таш Никольск гыйбадәтханәсен төзү белән бергә бары тик җәйге эшкә генә күчәләр. Совет чорында чиркәү биналары чебешләр һәм дуңгызлар үрчетү өчен файдаланыла. Гыйбадәтханә озак реставрацияләнгән. 2020 елда бинада беренче тапкыр озак вакыт эчендә беренче гыйбадәт була.[5][56]

Искәрмәләр

  1. ↑ ОКТМО
  2. ↑ Итоги Всероссийской переписи населения 2020 года (по состоянию на 1 октября 2021 года)
  3. ↑ 3,0 3,1 Численность населения муниципальных образований Республики Татарстан. ТатарстанСтат (2020). әлеге чыганактан 2021-01-24 архивланды. 2020-11-18 тикшерелгән.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Высокогорский район. Татцентр.ру (2019). 2020-11-21 тикшерелгән.
  5. ↑ 5,0 5,1 Церковь Казанской Божьей Матери, 1809г.. Наследие Татарстана (2020). 2020-11-20 тикшерелгән.(үле сылтама)
  6. ↑ 6,0 6,1 Руслан Давлетшин (2014-09-13). Иске Казан – живой родник истории. Комсомольская правда. 2020-11-18 тикшерелгән.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 Стратегия социально-экономического развития Высокогорского муниципального района Республики Татарстан на 2016-2021 годы и плановый период до 2030 года. Высокогорский муниципальный район. Официальный сайт (2016). әлеге чыганактан 2021-01-26 архивланды. 2020-11-18 тикшерелгән.
  8. ↑ 8,0 8,1 В Высокогорском районе запустят новый пищевой промышленный парк «М7 Высокая гора». Реальное время (2017-09-17). әлеге чыганактан 2019-11-02 архивланды. 2020-11-20 тикшерелгән.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 Иванов, 2015
  10. ↑ Флаг Высокогорского района. Геральдика.ру (2006-12-06). 2020-11-15 тикшерелгән.
  11. ↑ Герб Высокогорского района. Геральдика.ру (2006-12-06). 2020-11-18 тикшерелгән.
  12. ↑ Иван Скрябин (2020-06-19). Без банка и переплат: на земли «коттеджного пояса» Казани дали беспроцентную рассрочку. Бизнес Online. 2020-11-18 тикшерелгән.
  13. ↑ Лев Жаржевский (2017-03-17). Образование ТАССР: от Татаро-Башкирской республики и штата Идель-Урал к 10 кантонам и 70 районам. Интернет-газета «Реальное время». әлеге чыганактан 2020-10-22 архивланды. 2020-11-21 тикшерелгән.
  14. ↑ Руководитель исполкома Высокогорского района Татарстана ушел с поста. Казань 24.ру (2018-04-02). 2020-11-21 тикшерелгән.
  15. ↑ Новым главой муниципального образования «Высокогорский муниципальный район» стал Нагим Сагдиев. Правительство Республики Татарстан. Официальный сайт (2007-06-25). әлеге чыганактан 2021-11-19 архивланды. 2020-11-21 тикшерелгән.
  16. ↑ Главу Высокогорского района переизбрали на новый срок. Татар-Информ (2020-09-23). 2020-11-07 тикшерелгән.
  17. ↑ Шайдуллин Дамир Фаритович. Татцентр.ру (2018). әлеге чыганактан 2020-09-25 архивланды. 2020-11-21 тикшерелгән.
  18. ↑ История района. Высокогорский муниципальный район. Официальный сайт (2020). әлеге чыганактан 2020-10-30 архивланды. 2020-11-18 тикшерелгән.
  19. ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более. әлеге чыганактан 2012-02-03 архивланды.
  20. ↑ Административно-территориальное деление (АТД) за 2005 год. әлеге чыганактан 2015-03-29 архивланды. 2015-03-29 тикшерелгән.
  21. ↑ Административно-территориальное деление (АТД) за 2006 год. әлеге чыганактан 2015-03-29 архивланды. 2015-03-29 тикшерелгән.
  22. ↑ Административно-территориальное деление (АТД) за 2007 год. әлеге чыганактан 2015-03-29 архивланды. 2015-03-29 тикшерелгән.
  23. ↑ Республика Татарстан. База данных показателей муниципальных образований на 1 января 2008-2014 годов
  24. ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, поселкам городского типа и районам на 1 января 2009 года. әлеге чыганактан 2014-01-02 архивланды. 2014-01-02 тикшерелгән.
  25. ↑ Численность и размещение населения республики Татарстан. Итоги всероссийской переписи населения 2010 года
  26. ↑ Оценка численности постоянного населения Республики Татарстан на 1 января 2011 года. әлеге чыганактан 2015-04-04 архивланды. 2015-04-04 тикшерелгән.
  27. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. әлеге чыганактан 2014-05-31 архивланды. 2014-05-31 тикшерелгән.
  28. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). әлеге чыганактан 2013-11-16 архивланды. 2013-11-16 тикшерелгән.
  29. ↑ Численность населения муниципальных образований Республики Татарстан на начало 2014 года. Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Татарстан. Казань, 2014. әлеге чыганактан 2014-04-12 архивланды. 2014-04-12 тикшерелгән.
  30. ↑ Численность населения муниципальных образований Республики Татарстан на начало 2015 года. әлеге чыганактан 2015-04-17 архивланды. 2015-04-17 тикшерелгән.
  31. ↑ 31,0 31,1 31,2 Мустафин М.Р, Хузеев Р.Г. Всё о Татарстане (Экономико-географический справочник). — Казань, 1994
  32. ↑ 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2017-11-11, retrieved 2013-10-05 
  33. ↑ архив күчермәсе (PDF), archived from the original (PDF) on 2012-11-21, retrieved 2013-10-05 
  34. ↑ Рейтинг крупнейших аптечных сетей Татарстана за 2017 год — Реальное время. әлеге чыганактан 2022-04-07 архивланды. 2020-12-21 тикшерелгән.
  35. ↑ Аккредитованный в Евросоюзе | Республика Татарстан. 2020-12-21 тикшерелгән.
  36. ↑ 36,0 36,1 Виктор Османов, Игорь Ким (2018-11-28). Кому принадлежит Высокогорский район: топ-50 компаний Заказанья. Бизнес Online. 2020-11-19 тикшерелгән.
  37. ↑ Президент РТ встретился с коллективом «Казаньсельмаша. Бизнес Online (2020-08-13). 2020-11-1-20 тикшерелгән.
  38. ↑ Елена Фадеева (2016-08-01). Рафис Мифтахов, «Казаньсельмаш»: «В России нет даже болтов машиностроительного класса!». Бизнес Online. 2020-11-20 тикшерелгән.
  39. ↑ В Татарстане планируют субсидировать 50% от стоимости приобретения самоходной сельхозтехники. The DairyNews (2020-11-10). 2020-11-20 тикшерелгән.
  40. ↑ Наталья Голобурдова, Эльвира Вильданова (2019-09-16). «Нам говорят: «Мы тебя и от работы освободим, но мы тебя и от зарплаты освободим». Бизнес Online. 2020-11-19 тикшерелгән.
  41. ↑ Топ-300 крупнейших компаний Татарстана. Бизнес Online (2011-12-20). 2020-11-19 тикшерелгән.
  42. ↑ Валентина Шистерова (2019-11-12). Голландцы с китайским акцентом, пиррова победа Ford-Sollers и турецкий марш в «Алабуге». Бизнес Online. 2020-11-19 тикшерелгән.
  43. ↑ Николай Явдолюк (2014-01-24). «Wienerberger Куркачи» не почувствовал международных осложнений. Бизнес Online. 2020-11-19 тикшерелгән.
  44. ↑ 44,0 44,1 44,2 Рейтинг социально-экономического развития муниципальных районов и городских округов Республики Татарстан за январь-сентябрь 2020 года. Министерство экономики Республики Татарстан. Официальный сайт (2020-11-02). әлеге чыганактан 2020-12-06 архивланды. 2020-11-25 тикшерелгән.
  45. ↑ Агрофирма «Бирюли» по требованию прокуратуры выплатила долги по зарплате в 4,5 млн рублей. Бизнес Online (2017-08-14). 2020-11-20 тикшерелгән.
  46. ↑ Дмитрий Катаргин, Лилиана Набиуллина (2020-02-06). «Королевский союз»: Миннахметов и «Унистрой» объединяют усилия на рынке жилья. Бизнес Online. 2020-11-20 тикшерелгән.
  47. ↑ ЗАО Бирюли. Реальное время (2020-08-27). әлеге чыганактан 2020-11-25 архивланды. 2020-11-20 тикшерелгән.
  48. ↑ 48,0 48,1 Современную молочную ферму на 390 коров открыли в Высокогорском районе. Татар-Информ (2020-10-07). 2020-11-20 тикшерелгән.
  49. ↑ Наталья Голобурдова, Александр Андреев, Елена Иванова (2020-02-05). «Бэрэкэтле» сохранится!»: удмуртам ушло еще два молзавода Татарстана. Бизнес Online. 2020-11-20 тикшерелгән.
  50. ↑ Екатерина Ларионова (2020-07-29). Новый агропромышленный парк на Высокой Горе откроется в следующем году. Татар-Информ. 2020-11-20 тикшерелгән.
  51. ↑ Оксана Сотник (2020-08-04). Конкурент «Казани»: фермеры высказались о первом частном агропарке в РТ. РБК-Татарстан. 2020-11-20 тикшерелгән.
  52. ↑ Инвестиции в основной капитал Республики Татарстан. Комитет республики татарстан по социально-экономическому мониторингу (2020-09-24). 2020-11-20 тикшерелгән.
  53. ↑ Наталья Герасимова (2020-10-27). Заповедники для всех. Как в России развивают экотуризм. Аргументы и факты. 2020-11-20 тикшерелгән.
  54. ↑ Екатерина Ларионова (2020-08-05). Голубые озера под Казанью превратят в туристический кластер «Зеркала Татарстана». Татар-Информ. 2020-11-20 тикшерелгән.
  55. ↑ Крытый плавательный бассейн в Высокой Горе готов к открытию. Татар-Информ (2020-07-24). 2020-11-20 тикшерелгән.
  56. ↑ Ксения Лукичева, Артур Тумаков (2020-07-20). Архитектурный ликбез. 10 заброшенных церквей недалеко от Казани. Инде. 2020-11-20 тикшерелгән.

Әдәбият

  • Иванов Д.В. Экологический гид по зеленым уголкам Республики Татарстан. — Казань: Фолиант, 2015.
  • И.Р. Кузьмина. Историко-культурный атлас Высокогорского района республики Татарстан. — Казань: типография ИП Рогожин, 2013.

Тышкы сылтамалар

Read other articles:

Algirdas Julien Greimas

Lithuanian-French linguist (1917–1992) This article includes a list of general references, but it lacks sufficient corresponding inline citations. Please help to improve this article by introducing more precise citations. (November 2014) (Learn how and when to remove this template message) Algirdas Julien GreimasBornAlgirdas Julius Greimas(1917-03-09)9 March 1917Tula, Russian EmpireDied27 February 1992(1992-02-27) (aged 74)Paris, FranceCitizenshipLithuania, FranceAlma materVytauta...

 

إعلام وصحافة إيه سي ميلان

إعلام نادي إيه سي ميلان معلومات عامة النوع رياضي المالك إيه سي ميلان البلد  إيطاليا المقر الرسمي ميلانو -  إيطاليا الموقع الرسمي www.milanchannel.com تعديل مصدري - تعديل   لا تقتصر وسائل الإعلام التي تعني بشؤون نادي إيه سي ميلان على وسيلة إعلامية بعينها بل تمتد لتشمل أغلب الوسا

 

Ліга націй УЄФА 2018—2019 (Ліга A)

Ліга націй УЄФА 2018—2019 — Ліга AДеталі турніруДата 6 вересня —20 листопада 2018 (групові етапи)5 — 9 червня 2019 (фінал чотирьох)Кількість команд 12ПризериПереможець  ПортугаліяФіналіст  Нідерланди3-є місце  АнгліяСтатистика турніруМатчів зіграно 28Голів забито 81 (2.89 з...

Media coverage of Hurricane Katrina

Hurricane Katrina 2005 Atlantic hurricane season General Timeline Meteorological history Tornado outbreak Preparations New Orleans preparedness Impact Economic effects Political effects Criticism of government response Social effects Effects by region Effects on Alabama Effects on Florida Effects on Mississippi Effects on New Orleans Levee failures Memorial Medical Center New Orleans Hornets New Orleans Saints Superdome Tulane University Infrastructure repairs Reconstruction Relief Disaster r...

 

Ímola

Coordenadas: 44° 20' N 11° 42' E Ímola    Comuna   Localização ÍmolaLocalização de Ímola na Itália Coordenadas 44° 21' 11 N 11° 42' 53 E Características geográficas Área total 204,94 km² População total 64 348 hab. Densidade 314 hab./km² Altitude 47 m Outros dados Comunas limítrofes Argenta (FE), Bagnara di Romagna (RA), Borgo Tossignano, Casalfiumanese, Castel Bolognese (RA), Castel Guelfo di Bologna, Conselice ...

 

Arman Juliansyah

Artikel ini tidak memiliki referensi atau sumber tepercaya sehingga isinya tidak bisa dipastikan. Tolong bantu perbaiki artikel ini dengan menambahkan referensi yang layak. Tulisan tanpa sumber dapat dipertanyakan dan dihapus sewaktu-waktu.Cari sumber: Arman Juliansyah – berita · surat kabar · buku · cendekiawan · JSTOR Arman Juliansyah akrab disapa Arman Wosi (lahir 18 Juli 1988, berdarah keturunan tunisia & palembang) merupakan seorang penyanyi d...

العلاقات البوسنية البليزية

العلاقات البوسنية البليزية البوسنة والهرسك بليز   البوسنة والهرسك   بليز تعديل مصدري - تعديل   العلاقات البوسنية البليزية هي العلاقات الثنائية التي تجمع بين البوسنة والهرسك وبليز.[1][2][3][4][5] مقارنة بين البلدين هذه مقارنة عامة ومرجعية للدول...

 

Miniature horse

Very small horse It has been suggested that American Miniature Horse be merged into this article. (Discuss) Proposed since October 2023. At the Agriflanders agricultural show in Ghent in 2009 At Agriflanders in Ghent in 2007 A miniature horse is a breed or type of horse characterised by its small size. Usually it has been bred to display in miniature the physical characteristics of a full-sized horse, but to be little over 100 cm (40 in) in height, or even less. Although such horses...

 

Fouriesburg Commando

South African Army light infantry regiment Fouriesburg CommandoFouriesburg Commando emblemDisbandedMarch 14, 2003 (20 years ago) (2003-03-14)Country South AfricaAllegiance  Republic of South Africa  Republic of South Africa Branch  South African Army  South African Army TypeInfantryRoleLight InfantrySizeOne BattalionPart ofSouth African Infantry CorpsArmy Territorial Reserve, Group 36Garrison/HQFouriesburgMilitary unit Fouriesburg Commando was a lig...

David Hendler

David HendlerBorn1904Kyiv, Russian EmpireDied2 May 1984(1984-05-02) (aged 79–80)Resting placeKiryat Shaul CemeteryNationalityIsraeliEducationPrague Art Academy, Isaac Frenkel's Studio in Tel AvivSpouseAvivaChildren2AwardsDizengoff Prize 1938,1940,1945-46 David Hendler (דוד הנדלר in Hebrew; 1904 – May 2, 1984) was an Israeli painter. Known as the painter of Tel Aviv, he was the winner of the Dizengoff Prize for painting.[1] Biography David Handler was born in the city ...

 

Línea 532 (Mar del Plata)

531 ← 532 → 533 Un La Favorita GR de 1.ª generación identificado con el número 26, actualmente ya no circula en esta línea, si no que lo hace como 458 de la 562/563.LugarUbicación Municipio de General PueyrredónÁrea abastecida Mar del PlataDescripciónTipo AutobúsSistema Transporte público de Mar del PlataInicio Av. Fermin Errea y BerutiFin Av. Juan B. Justo y José María CalazaDepósitos 1, Av. Constitución 10250Características técnicasLongitud 24,0 kmPropietario Transporte ...

 

Sick and Tired (Anastacia song)

2004 single by Anastacia Sick and TiredSingle by Anastaciafrom the album Anastacia B-sideTwisted GirlReleasedJuly 19, 2004 (2004-07-19)Studio O'Henry (Burbank, California) Larrabee East, Record One (Los Angeles) Record Plant (Hollywood, California) GenreR&B[1]Length3:30Label Epic Daylight Songwriter(s) Anastacia Dallas Austin Glen Ballard Producer(s) Dallas Austin Glen Ballard Anastacia singles chronology Left Outside Alone (2004) Sick and Tired (2004) Welcome to My...

Циганова Наталія Петрівна

Наталія ЦигановаЗагальна інформаціяГромадянство  РосіяНародження 7 лютого 1971(1971-02-07) (52 роки)ФрунзеЗріст 162 смВага 50 кгСпортКраїна  СРСР →  Україна →  РосіяВид спорту легка атлетикаДисципліна Біг на середні дистанціїТренери П. Скварник; Б. А. Рузін; С...

 

Trevor Releford

Trevor Releford Datos personalesNombre completo Trevor RelefordNacimiento Kansas City, Misuri  Estados Unidos23 de diciembre de 1991 (31 años)Nacionalidad(es) EstadounidenseAltura 1,83 m (6′ 0″)Peso 72 kg (158 lb)Carrera deportivaDeporte BaloncestoEquipo universitario Alabama Crimson TideClub profesionalDraft de la NBA No elegido, 2014Club Basketball Löwen BraunschweigLiga Basketball BundesligaPosición BaseDorsal(es) 12Trayectoria Wilki Morskie Szczecin (2014...

 

Nithyakalyana Perumal temple

Hindu temple Nithyakalyana Perumal TempleReligionAffiliationVaishnavismDistrictChengalpattuDeity Nithyakalyana Perumal (Varaha) Komalavalli Thayar (Lakshmi) FeaturesTower: Kalyana VimanamTemple tank: Kalyana TheerthamLocationLocationThiruvidandai, ChennaiStateTamil NaduCountry IndiaNithyakalyana Perumal Temple, Thiruvidanthai, Chengalpattu, Tamil NaduGeographic coordinates12°45′47.9″N 80°14′31.2″E / 12.763306°N 80.242000°E / 12.763306; 80.242000[1]Arch...

Indische Party

This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article relies largely or entirely on a single source. Relevant discussion may be found on the talk page. Please help improve this article by introducing citations to additional sources.Find sources: Indische Party – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (June 2022)This article contains too...

 

Триады Гонконга

Символ триады Триады (кит. трад. 三合會, упр. 三合会, пиньинь Sānhéhuì, палл. Саньхэхуэй) Гонконга представляют собой тайные общества, которые в ходе исторической трансформации переродились из религиозных и патриотических организаций в преступные синдикаты, распространивши...

 

Екатеринославская духовная семинария

Екатеринославская духовная семинария (ЕДС) Год основания 1804 Конфессия Православие Церковь Русская православная церковь Расположение Екатеринослав, Екатеринославская губерния, Российская империя  Медиафайлы на Викискладе Екатеринославская духовная семинария ...

ビッグ・ジョー・ターナー

ビッグ・ジョー・ターナーBig Joe Turner 基本情報出生名 Joseph Vernon Turner別名 ボス・オブ・ザ・ブルース生誕 (1911-05-18) 1911年5月18日アメリカ合衆国ミズーリ州カンザスシティ死没 (1985-11-24) 1985年11月24日（74歳没）ジャンル ジャンプ・ブルースロックンロール活動期間 1920年代 - 1980年代レーベル アトランティック・レコードナショナル・レコードヴォカリオン・レコード共...

 

Ian Stevenson

American psychiatrist For the Australian footballer, see Ian Stevenson (footballer). Ian StevensonBorn(1918-10-31)October 31, 1918Montreal, Quebec, CanadaDiedFebruary 8, 2007(2007-02-08) (aged 88)Charlottesville, Virginia, United StatesCitizenshipCanadian by birth; American, naturalized 1949EducationUniversity of St. Andrews (1937–1939)BSc (McGill University, 1942)MD (McGill University School of Medicine, 1943)Occupation(s)Psychiatrist, director of the Division of Perceptual Studies at...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!