Karol

Karol – imię męskie pochodzenia frankijskiego oznaczające człowieka mężnego lub wojownika^[1]. Staroskandynawskie znaczenie – „człowiek, mąż”. Imię jest również rozpowszechnione w krajach latynoskich.

W Polsce wśród imion nadawanych nowo narodzonym dzieciom, Karol w 2017 r. zajmował 33. miejsce w grupie imion męskich^[2]. W całej populacji Polaków Karol zajmował w 2017 r. 47. miejsce (159 590 nadań)^[3].

Do Polski imię to dotarło po przyjęciu chrześcijaństwa. Od imienia cesarza Karola I Wielkiego, pochodzi najprawdopodobniej nazwa polskiego władcy – król^[4]

Karol imieniny obchodzi: 6 stycznia, 28 stycznia^[5], 2 marca, 16 marca, 20 maja, 3 czerwca^[6][7][8][9], 4 czerwca^[5], 10 września, 21 października, 4 listopada oraz 18 listopada.

Żeńskie odpowiedniki: Karolina, Karola.

Imię Lolek jest zdrobnieniem od Karol, tak jak Lola jest zdrobnieniem od Karolina lub Karola^[10].

Odpowiedniki w innych językach

• afrikaans: Karel
• angielski: Carl, Charles, Charlie, Chuck
• bułgarski: Карл (Karł)
• czeski: Karel
• esperanto: Karolo
• fiński: Kaarle
• francuski: Charles
• grecki: Καρολος (Karolos)
• hiszpański: Carlos, Carles
• islandzki: Karl
• irlandzki: Séarlas
• japoński: シャルル (Sharuru \ Karoru)
• litewski: Karolis
• łacina: Carolus
• język niderlandzki: Karel
• niemiecki: Karl
• norweski: Karl
• portugalski: Carlos
• rumuński: Carol
• szwedzki: Karl
• walijski: Siarl
• węgierski: Károly
• włoski: Carlo

Władcy o imieniu Karol

Cesarze

• Karol I Wielki (742–814), król Franków od 768, cesarz rzymski od 800
• Karol II Łysy (823–877), król zachodniofrankijski od 843, król Italii od 876, cesarz rzymski od 875
• Karol III Otyły (ok. 832–888), król Franków, cesarz rzymski od 881
• Karol IV Luksemburski (1318–1378), król Niemiec od 1346, król Czech od 1347, cesarz rzymski od 1355
• Karol V (1500–1558), król Hiszpanii 1516–1556 (jako Karol I) i cesarz rzymski 1519–1556
• Karol VI (1685–1740), cesarz rzymski oraz król Czech i Węgier od 1711
• Karol VII (1697–1745), książę-elektor Bawarii od 1726, cesarz rzymski od 1742
• Karol I (1887–1922), władca Austro-Węgier od 1916

Królowie Francji i Franków

• Karol I Wielki (742–814)
• Karol II Łysy (823–877)
• Karol Otyły (ok. 832–888)
• Karol III Prostak (879–929), król 898–923
• Karol IV Piękny (1294–1328), król Francji i Nawarry od 1322
• Karol V Mądry (1337–1380), król od 1337–1380
• Karol VI Szalony (1368–1422), król od 1380
• Karol VII (1403–1461), król od 1422
• Karol VIII (1470–1498), król od 1483
• Karol IX (1550–1574), król od 1560
• Karol X (1757–1836), król 1824–1830

Królowie Hiszpanii

• Karol I – patrz Karol V Habsburg
• Karol II Habsburg (1661–1700), król od 1665
• Karol III Burbon (1716–1788), król Neapolu i Sycylii 1735–1759, król Hiszpanii 1759–1788
• Karol IV Burbon (1748–1819), król 1788–1808

Królowie Szwecji

• Karol Swerkersson, król 1161–1167
• Karol VIII Knutsson Bonde (1408/1409–1470), król 1438–1440, 1448–1457, 1464–1465, 1467–1470
• Karol IX Sudermański (1550–1611), król od 1604
• Karol X Gustaw (1622–1660), król od 1654
• Karol XI (1655–1697), król od 1660
• Karol XII (1682–1718), król od 1697
• Karol XIII (1748–1818), król Szwecji od 1809 i Norwegii od 1814
• Karol XIV Jan (1763–1844), król Szwecji i Norwegii od 1818
• Karol XV (1826–1872), król Szwecji i Norwegii od 1859
• Karol XVI Gustaw (ur. 1946), król od 1973

Książęta i królowie z dynastii sabaudzkiej

• Karol I Wojownik (1468–1490), książę Sabaudii 1482–1490, tytularny król Cypru i Jerozolimy 1485–1490
• Karol III Dobry (1486–1553), książę Sabaudii od 1503
• Karol Emanuel I Wielki (1562–1630), książę Sabaudii od 1580
• Karol Emanuel II (1634–1675), książę Sabaudii 1638 (faktycznie od 1663)
• Karol Emanuel III (1701–1773), książę Sabaudii i król Sardynii od 1730
• Karol Emanuel IV (1751–1819), król Sardynii 1796–1802
• Karol Feliks (1765–1831), król Sardynii 1821–1831
• Karol Albert (1798–1849), król Sardynii 1831–1849

Inni władcy

• Karol I Andegaweński (1220–1285), król Neapolu i Sycylii
• Karol I Stuart (1600–1649), król Anglii, Szkocji i Irlandii od 1625
• Karol II Stuart (1630–1683), król Anglii, Szkocji i Irlandii od 1660
• Karol I Hohenzollern-Sigmaringen (1839–1914), król Rumunii 1866–1914
• Karol II Hohenzollern-Sigmaringen (1893–1953), król Rumunii 1930–1940
• Karol III Grimaldi (1818–1889), książę Monako od 1856
• Karol III Wielki (1543–1608), książę Lotaryngii
• Karol IV Lotaryński (1604–1675), książę Lotaryngii
• Karol V Leopold (1643–1690), książę Lotaryngii
• Karol Lotaryński (1712–1780), książę Lotaryngii i Baru
• Karol Śmiały (1433–1477), książę Burgundii
• Karol Młot (689–741), majordom, faktyczny władca Franków
• Karol (1467–1538), książę Geldrii
• Karol III (ur. 1948), król Wielkiej Brytanii od 2022

Święci i błogosławieni

• Karol Boromeusz (1538–1584) – kardynał, arcybiskup Mediolanu
• Karol Cho Shin-ch’ŏl (1795–1839) – męczennik koreański
• Karol Hyŏn Sŏng-mun (1797–1846) – męczennik koreański
• Karol od św. Andrzeja (1821–1893) – pasjonista
• Karol de Foucauld (1858–1916) – męczennik
• Karol Wojtyła (1920–2005) – papież Jan Paweł II, polski święty
• Karol Acutis (1991–2006) – włoski błogosławiony, internauta

Inne osoby o imieniu Karol

Karol Aarestrup – duński poeta i lekarz Karol Adamiecki – polski teoretyk zarządzania Karol Adwentowicz – aktor i reżyser teatralny Carlos Alcaraz – hiszpański tenisista Carlo Ancelotti – włoski piłkarz i trener Karol Appel – polski językoznawca Carlos Ascues – peruwiański piłkarz Charles Austin – amerykański skoczek Charles Aznavour – francuski kompozytor, piosenkarz i aktor Carlos Bacca – kolumbijski piłkarz Carl Philipp Emanuel Bach – kompozytor niemiecki, syn Johanna Sebastiana Bacha Karol Badecki – polski historyk literatury Karl Bartos – niemiecki perkusista (Kraftwerk) Karl Adolph von Basedow – niemiecki lekarz Charles Baudelaire – francuski poeta i krytyk Karl Benz – niemiecki inżynier, pionier motoryzacji Chuck Berry – amerykański muzyk Karol Bielecki – polski piłkarz ręczny Charles Binet-Sanglé – francuski lekarz i psycholog Karol Borsuk – polski matematyk Charles Bronson – amerykański aktor Charles Bukowski – amerykański pisarz Karol Brzozowski – inżynier, poeta, powstaniec styczniowy Karel Brückner – czeski piłkarz i trener Karol Bunsch – polski pisarz Carlos Cadona – amerykański muzyk (Dead Kennedys) Karel Čapek – czeski pisarz Charlie Chaplin – brytyjski aktor Carlo Collodi – włoski pisarz Carlo Conti (kardynał) – włoski kardynał Karol Darwin – biolog Karol Dejna – polski językoznawca Charles Dickens – angielski powieściopisarz Carlos Dunga – brazylijski piłkarz Karol Dunin – polski prawnik Charles Durning – amerykański aktor Karol Dziuba – polski aktor Karl Eduard von Holtei – niemiecki poeta romantyczny, pisarz, aktor Karol Ender – pabianicki przemysłowiec Karol Estreicher (starszy) Karol Estreicher (młodszy) Carlos Fuentes – meksykański pisarz Charles de Gaulle – francuski polityk i teoretyk wojskowości Carl Barks – amerykański twórca komiksów Carl Friedrich Gauss – matematyk niemiecki Karl Geiger – niemiecki skoczek narciarski Carlos Ghosn – francuski przedsiębiorca, prezes Renault Karol Godula – górnośląski przedsiębiorca Carlo Goldoni – włoski komediopisarz Charles Goodyear – amerykański wynalazca i przedsiębiorca Karel Gott – czeski piosenkarz Karol Gottlob Anstadt – niemiecki przedsiębiorca Karel Fiala – czeski aktor (Lemoniadowy Joe) Károly Frenreisz – węgierski muzyk (Locomotiv GT, Skorpió) Karol Hadaczek – polski archeolog Karol Irzykowski – polski pisarz i krytyk Charles Ives – amerykański kompozytor Karol Jabłoński – polski żeglarz Karol Jackowski – profesor nauk chemicznych Carlo Janka – szwajcarski narciarz alpejski Karl Jaspers – niemiecki psychiatra i filozof Karol Jonca – polski prawnik Chuck Jones – amerykański reżyser animacji Karol Kaczkowski – polski lekarz Karol Karski – polski polityk Károly Kerényi – węgierski mitograf Károly Kisfaludy – węgierski dramaturg Karol Kniaziewicz – generał, uczestnik insurekcji kościuszkowskiej Karol Kossok – polski piłkarz Karol Kurpiński – polski kompozytor Karol Kurzej – polski judoka Karl Lagerfeld – projektant mody Karol Larsen – duński pisarz Charles Leclerc – monakijski kierowca wyścigowy Karol Levittoux – polski działacz niepodległościowy Carl Lewis – amerykański lekkoatleta Karol Libelt – polski filozof mesjanistyczny i działacz Charles Lightoller – drugi oficer na RMS Titanic Charles Lindbergh – amerykański pionier lotnictwa

Karol Linetty – polski piłkarz Karol Linneusz Karol Lipiński – polski kompozytor i skrzypek Karol Lutkowski – polski ekonomista, były minister finansów Karl Malden – amerykański aktor Karol Małcużyński – polski dziennikarz i publicysta Karol Maliszewski – poeta, prozaik, krytyk literacki Karl Malone – amerykański koszykarz Chuck Mangione – amerykański jazzman Charles Manson – amerykański przestępca Karol Marcinkowski – wielkopolski lekarz, społecznik Karol Marks Carlos Marrodán – tłumacz literatury hispanojęzycznej na polski Karl May – niemiecki powieściopisarz Carlo Maria Martini – włoski duchowny Karol Miarka (ojciec) – polski działacz społeczny, drukarz Karol Miarka (syn) – polski działacz społeczny, drukarz Charles Michel – belgijski polityk, premier Belgii (2014–2019), szef Rady Europejskiej (od 2019) Karol Milik – polski duchowny Karl Millöcker – austriacki kompozytor Karol Modzelewski – polski historyk i polityk Carlos Moyá – hiszpański tenisista Chuck Norris – amerykański aktor i mistrz sztuk walk Karol Okrasa – polski kucharz i osobowość telewizyjna Carlos Alberto Parreira – brazylijski trener Chuck Palahniuk – amerykański pisarz Carl Palmer – amerykański muzyk Chazz Palminteri – amerykański aktor Carlo Pedersoli – włoski aktor Charles Perrault – francuski bajkopisarz Karl Pilkington – brytyjski satyryk, prezenter radiowy i telewizyjny oraz aktor Karel Poborský – czeski piłkarz Carlo Ponti – włoski producent filmowy Carles Puigdemont – kataloński polityk Charlie Puth – amerykański piosenkarz Carles Puyol – hiszpański piłkarz Karel Reisz – angielski reżyser czeskiego pochodzenia Karel Roden – czeski aktor Karl-Heinz Rummenigge – niemiecki piłkarz Carlos Sainz – hiszpański kierowca rajdowy Carlos Salcedo – meksykański piłkarz Carlos Sánchez – kolumbijski piłkarz Carlos Sánchez – urugwajski piłkarz Carlos Santana – amerykański muzyk Charles Schulz – amerykański twórca komiksów Karol Sembrzycki – mazurski folklorysta Karol Semik – polski działacz związany ze Śląskiem Cieszyńskim Karol Strasburger – polski aktor Karel Svoboda – czeski kompozytor Karol Szajnocha – polski działacz niepodległościowy i pisarz Karol Szymanowski – polski kompozytor Karol Szyndzielorz – polski dziennikarz Karol Świderski – polski piłkarz Karol Świerczewski – generał LWP Carlos Tévez – argentyński piłkarz Karl Urban – nowozelandzki aktor Carlos Amigo Vallejo – kardynał katolicki Carlos Vela – meksykański piłkarz Carlo Waibel – niemiecki raper i piosenkarz Charlie Watts – perkusista The Rolling Stones Carl Maria von Weber – niemiecki kompozytor Karl Weierstraß – niemiecki matematyk Carl Woese – amerykański mikrobiolog i fizyk Karol Wojtyła – ojciec papieża Jana Pawła II Karol Wojtyła – papież Jan Paweł II Carl Zeiss – niemiecki przedsiębiorca Karl Ziegler – niemiecki chemik noblista

Postacie fikcyjne

• Charlie Brown
• Charlie Bucket
• Charlie Chan
• Karol Górski
• Koszmarny Karolek
• Charlie Mayeaux
• Karol Porażka
• Charlie Townsend
• Chuck Bass
• Carl Johnson
• Carlos de Vill
• Karol Krawczyk – postać z serialu Miodowe lata
• Karolek i przyjaciele

Zobacz też

Informacje w projektach siostrzanych

Cytaty w Wikicytatach

Definicje słownikowe w Wikisłowniku

• Karol Borja
• Karolów – 4 miejscowości w Polsce
• Królik – zwierzę
• Karlsruhe
• Charlestown
• Don Carlos

Przypisy

1. Lista imion bezpłciowych– podsumowanie. se.pl. [dostęp 2018-03-28].
2. Statystyka imion za 2017 rok – podsumowanie. gov.pl. [dostęp 2018-02-11].
3. 100_najpopularniejszych_imion_bez_zgonow_18.01.2017_r. gov.pl. [dostęp 2018-02-11].
4. Krystyna Długosz-Kurczabowa: król. PWN, 29.11.2002. [dostęp 2024-08-31].
5. DonatD. Chruścicki DonatD., Skarbczyk imion, Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1983, 26 nlb  (pol.).
6. FundacjaF. Opoka FundacjaF., Święty Karol Lwanga i towarzysze [online], Fundacja Opoka, 17 lipca 2006 [dostęp 2023-06-03]  (pol.).
7. Karl Lwanga und Gefährten - Ökumenisches Heiligenlexikon [online], heiligenlexikon.de [dostęp 2023-06-03]  (niem.).
8. CatholicSaints.Info » Blog Archive » Martyrs of Uganda [online] [dostęp 2023-06-03]  (ang.).
9. Instytut GośćI.G. Media Instytut GośćI.G., Spotkamy się w raju - św. Karol Lwanga i Towarzysze [online], Instytut Gość Media, 12 grudnia 2008 [dostęp 2023-06-03] .
10. Andrzej Markowski: Lola, Lolek. Rada Języka Polskiego. [dostęp 2021-05-11].

Encyklopedie internetowe (imię męskie):

• SNL: Karol_-_mannsnamn