Škoda 14Tr – typ czechosłowackiegotrolejbusu. Produkowano go w latach 1980–2003 (prototypy powstały już w pierwszej połowie lat 70. XX wieku) w zakładach Škoda w Ostrowie nad Ohrzą.
Konstrukcja
Po zakończeniu nieudanych prób unifikacji autobusu i trolejbusu (Karosa ŠM 11 i Škoda T 11) oraz niezrealizowanym projekcie Škoda 13Tr, na początku lat 70. XX wieku w zakładach Škody zaprojektowano kolejny typ trolejbusu, oznaczony (zgodnie z systemem oznaczeń Škody) jako 14Tr. Prace badawcze jednak przerwano, ze względu na spodziewane zastępowanie trolejbusów komunikacją autobusową. Problemy z dostawami ropy naftowej były bezpośrednią przyczyną wznowienia prac nad 14Tr.
14Tr jest dwuosiowym trolejbusem z samonośną karoserią. Jej szkielet tworzą zespawane ze sobą poszczególne części – rama, boczne ściany, dach i czoła. Każda część jest przygotowywana ze stalowych profili oraz ze spawanych, prasowanych części. Szkielet karoserii jest pokryty stalową blachą, część pod oknami jest izolowana cieplnie i akustycznie. Ściany są wyłożone płytami z tworzywa sztucznego. W prawej bocznej ścianie umieszczono dwoje (w części eksportowanych pojazdów) lub troje dwuskrzydłowych składanych drzwi. Poprzecznie ustawione siedzenia dla pasażerów są pokryte sztuczną skórą.
Jeśli chodzi o wyposażenie elektryczne, wykorzystano rozwiązania z wcześniejszych trolejbusów 9Tr – sterowanie impulsowe (tyrystorowe).
Pojazdy zerowej (próbne, oznaczone 14Tr0) oraz pierwszej (14Tr01) serii miały problemy ze stabilnością karoserii. Podczas, gdy w pierwszej serii problem rozwiązano, stosując dodatkowe wzmocnienie pudła[1], to trolejbusy 14Tr0 były szybko wycofane ze względu na złe parametry karoserii[2]. Trolejbusy produkowane w następnych seriach miały już wzmocnione pudło (mocniejsze słupki między oknami i drzwiami, wzmocniony szkielet pojazdu).
Od roku 1999 trolejbusy 14Tr produkowane są wyłącznie w zmodernizowanej wersji 14TrM (oraz w wersjach eksportowych 14TrE i 14TrSF).
Od roku 2002 w ostrovskich zakładach Škody (gdzie w roku 2004 zaprzestano produkcji kompletnych trolejbusów) produkowane są zamienne pudła, przeznaczone do napraw zniszczonych pojazdów (np. skorodowanych, wyeksploatowanych lub po wypadkach).
Prototypy
Pierwszy prototyp wyprodukowano w roku 1972. Różnił się on od pozostałych trolejbusów 14Tr innym wyglądem czoła. Po okresie testowym, w roku 1974, został przekazany do eksploatacji w Mariańskich Łaźniach, gdzie otrzymał numer boczny 22. Z ewidencji wykreślono go w roku 1981.
Losy kolejnego prototypu 14Tr były bardzo podobne. Wyprodukowano go w roku 1974 i jeszcze w tym samym roku trafił do Mariańskich Łaźni. Z numerem bocznym 23 jeździł aż do złomowania w roku 1984.
Po wznowieniu prac badawczych nad 14Tr, w roku 1980, wyprodukowano jeszcze 5 kolejnych prototypów, które jednak nie różniły się bardzo od tych, produkowanych seryjnie.
W roku 1988 wyprodukowano prototyp 14Tr przystosowany do jazdy w sieci o napięciu 750 V. Rok później trafił do eksploatacji w Bańskiej Bystrzycy, gdzie otrzymał numer boczny 1001.
Modernizacja
Škoda 14TrR – kompletna modernizacja pudła, instalacja nowoczesnych elementów (wyświetlacze elektroniczne, nowe odbieraki prądu, modernizacja wnętrza, itp.).
Uwaga: Wykaz państw i miast, do których dostarczono trolejbusy 14Tr, nie jest kompletny. Nie uwzględnia również miast, które otrzymały używane trolejbusy.
Pojazdy zabytkowe
Brno (w Muzeum Technicznym w Brnie, numer boczny 3173)
Hradec Králové (numer boczny 28)
Opawa (numer boczny 58)
Ostrawa (numer boczny 3229)
Pardubice (numer boczny 311/II)
Pilzno – trolejbus nr 432 został przekazany klubowi ŠKODA-BUS (eksponat Muzeum Transportu w Strašicach)
Poza Czechami:
Eberswalde (numer boczny 3, ex Poczdam 976, ex 406, ex Weimar 8003)
Tychy (numer boczny 024, ex Opava 78)
Przypisy
↑Petr Fiala, Jiří Mrkos: Trolejbusy v Brně. Ústí nad Labem: Vojtěch Wolf – Vydavatelství WOLF, 2000, s. 31.
↑Škoda 14 Tr. Imhd.zoznam.sk, 2009-08-28. [dostęp 2009-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-24)]. (słow.).