Taszkent (uzb.Toshkent; uzb. cyr.Тошкент; ros.Ташкент, Taszkient) – stolica i największe miasto Uzbekistanu. Położone jest nad rzeką Chirchiq na przedgórzu Tienszanu. Stanowi główny ośrodek przemysłowy i kulturalno-naukowy kraju oraz jedno z największych miast Azji Środkowej.
Nazwa
W języku polskim w powszechnym użyciu funkcjonują dwie formy nazwy miasta: Taszkent (zbliżona do oryginalnej wymowy uzbeckiej /tɒʃˈkent/) oraz Taszkient (zbliżona do oryginalnej wymowy rosyjskiej /tɐʂˈkʲent/). Według ustaleń Rady Języka Polskiego za poprawniejszą uznawana jest forma Taszkent[2], umieszczana we współczesnych słownikach na pierwszym miejscu jako nazwa hasłowa[3][4]. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej podaje ją jako obowiązujący polski egzonim[5].
Historia
Pierwsze wzmianki o Taszkencie pojawiły się w II–I wieku p.n.e.
W IV–V wieku miasto słynęło już jako ważny ośrodek handlowy pod nazwą Czacz (Szasz)[6].
26 kwietnia 1966 miasto zostało poważnie zniszczone w wyniku trzęsienia ziemi, po którym gruntownie je przebudowano.
Wraz z ogłoszeniem niepodległości przez Uzbekistan, od 1 września 1991 stolica państwa.
W 2007 miasto zostało ogłoszone „Kulturalną Stolicą Świata Islamskiego” przez Organizację Współpracy Islamskiej, której Uzbekistan jest członkiem od 1995 roku[7].
Ludność
W 1897 populacja miasta wynosiła 155,7 tys. osób, w tym ludność europejska 21,8 tys., reszta w większości Uzbecy. Polacy stanowili trzecią po Rosjanach (15,0 tys.) oraz Ukraińcach (2,6 tys.) gminę europejską (2,2 tys. w tym tylko 132 kobiety)[8].
W 1926 populacja wynosiła 322 tys. w tym 105 tys. Rosjanie oraz 170 tys. Uzbecy. Polaków było 1625 (w tym 824 kobiety)[9].
W 1939 populacja miasta 585 tys. w tym 249 tys. to Rosjanie, 221 tys. – Uzbecy. Polaków 1682 (w tym 902 kobiety)[10].
Muzeum Sztuk Pięknych Uzbekistanu – posiada bardzo dużą kolekcję eksponatów z czasów antycznych, wieków średnich, jak również bogate zbiory z XIX i XX w. (wiele eksponatów uzbeckiej sztuki użytkowej); do najciekawszych zbiorów należy wielka kolekcja obrazów „wypożyczona” z Ermitażu przez Wielkiego Księcia Romanowa celem dekoracji jego pałacu (siedziba na wygnaniu w Taszkencie) i nigdy niezwrócona.
Mały park (nieopodal Muzeum Sztuk Pięknych Uzbekistanu) z zadbanymi grobami bolszewików poległych podczas rewolucji październikowej oraz tzw. zdrady Osipowa w 1919 roku.
↑Taszkent. Rada Języka Polskiego. [dostęp 2013-02-27].
↑Stanisław Podobiński, Poradnik ortograficzny ze słowniczkiem wyrazów najtrudniejszych i tekstami edytorsko-poprawnościowymi, Częstochowa 2001, s. 780.
↑Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN, pod redakcją Andrzeja Markowskiego, Warszawa 1999, s. 1463.
.jpeg)
.jpg)
