Amila acetato

Amila acetato
Plata kemia strukturo de la Amila acetato
Tridimensia kemia strukturo de la Amila acetato
Alternativa(j) nomo(j)
Valerila acetato Pentila acetato Amila etanato Pentanola acetato
Kemia formulo	C7H14O2
CAS-numero-kodo	628-63-7
ChemSpider kodo	11843
PubChem-kodo	12348
Fizikaj proprecoj
Aspekto	senkolora brulema likvaĵo kun fruktodoro
Molmaso	130.187 g·mol^−1
Denseco	0.876g cm^−3
Fandpunkto	−70.8 °C[1]
Bolpunkto	149 °C
Refrakta indico	${\displaystyle n_{761}^{20}}$ 1,4020
Ekflama temperaturo	41 °C
Memsparka temperaturo	350 °C
Acideco (pKa)	16.84
Solvebleco	Akvo:10 g/L
Mortiga dozo (LD50)	6500 mg/kg (buŝe)
Sekurecaj Indikoj
Riskoj	R10 R66 [2]
Sekureco	S23 S24 S25
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero Xi Irita
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝo
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H226, H315, H320, H335, H336, H372[3]
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P210, P233, P240, P241, P242, P243, P260, P261, P264, P270, P271, P280, P302+352, P303+361+353, P304+340, P305+351+338, P312, P314, P321, P332+313, P337+313, P362, P370+378, P403+233, P403+235, P405, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Amila acetato estas organika komponaĵo kaj estero, senkolora likvaĵo kun agrabla fruktodoro iom simila al banano aŭ pomo. Ĝi estas kondensiĝa produkto de la acetata acido kaj 1-pentanolo kaj havas sex aliajn izomerojn. Ĝi uzatas en nutro-industrio kiel gustigilo kaj odorigilo.

Ĝi same uzatas kiel solvanto por lakoj, farboj, ledaj poluradoj, gluaĵoj, sengrasigiloj kaj kosmetikaĵoj. Ĉe altaj koncentriĝoj, amila acetato estas irita al mukozaj membranoj kaj povas kaŭzi narkozojn en bestoj kaj oni kredas ke longedaŭraj ekspozicioj produktas la samajn efikojn en homoj.

Sintezoj

Sintezo 1

• Preparado per traktado de acetata acido kaj amila alkoholo:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Sintezo 2

• Preparado per traktado de acetata anhidrido kaj amila alkoholo:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Sintezo 3

• Preparado per traktado de amila klorido kaj acetata acido:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Sintezo 4

• Preparado per interagado de natria acetato kaj amila klorido:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Sintezo 5

• Reakcio de transesterigo inter amila formiato kaj metila acetato:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Sintezo 6

• Per transigo de la amila radikalo inter amila benzoato kaj acetata acido:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Reakcioj

Reakcio 1

• Hidrolizo de la Amila acetato:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Reakcio 2

• Sapigo de la amila acetato:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Reakcio 3

• Reduktigo de la amila acetato:

${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{2[H]}}\,}}}$+

Reakcio 4

• Per transesteriga reakcio inter amila acetato kaj anizila cinamato:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Reakcio 5

• Reakcio kun klorida acido:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Reakcio 6

• Reakcio kun amoniako:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Literaturo

• Nadia Berenstein
• World of Chemicals Arkivigite je 2017-08-05 per la retarkivo Wayback Machine
• FAO
• Toxicology Desk Reference: The Toxic Exposure & Medical Monitoring Index, Robert Ryan, Claude Terry
• Film permeability requirements for storage of apples, Wayne Ernest Tolle
• Groundwater Chemicals Desk Reference, Fourth Edition, John H. Montgomery
• Proctor and Hughes' Chemical Hazards of the Workplace, Nick H. Proctor, James P. Hughes, Gloria J. Hathaway

Vidu ankaŭ

• Valeraldehido
• Valero-nitrilo
• Valerata acido
• Mevalonata laktono
• Valproata acido
• Delto-valero-laktono

Referencoj

1. Merck Millipore
2. Chemical Book
3. Pubchem

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri kemio. Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).