Ράχες Μεσσηνίας

Συντεταγμένες: 37°16′40.001″N 21°43′5.002″E

Ράχες
Ράχες Ράχες
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου (Έδρα: Πάτρα) Περιφέρεια Πελοποννήσου (Έδρα: Τρίπολη)
Περιφερειακή Ενότητα	Μεσσηνίας (Έδρα: Καλαμάτα)
Δήμος	Τριφυλίας (Έδρα: Κυπαρισσία)
Δημοτική Ενότητα	Κυπαρισσίας
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Πελοπόννησος
Νομός	Μεσσηνίας
Υψόμετρο	130 μ.
Πληθυσμός
Μόνιμος	109
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας	24500 [1]
Τηλ. κωδικός	27610
Δήμος Τριφυλίας

Οι Ράχες, επίσημα «αι Ράχαι» και παλαιότερα αναφερόμενο ως Ράχαις, είναι οικισμός κοντά στην Κυπαρισσία και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Τριφυλίας, του Νομού Μεσσηνίας.^[2]

Τοποθεσία

Το χωριό βρίσκεται περίπου 5 χιλιόμετρα προς τα βοειοανατολικά της Κυπαρισσίας σε υψόμετρο 130 μέτρα και απέχει 2,5 περίπου χιλιόμετρα από τις ακτές του Ιονίου Πελάγους. Συνδέεται με δύο ασφαλτόδρομους άμεσα με τον Εθνικό δρόμο Πύργου - Κυπαρισσίας οι οποίοι πέρα από αυτόν οδηγούν στις παραλίες της περιοχής.

Ιστορία

Η περιοχή του οικισμού, κατά την αρχαιότητα, ήταν τμήμα του βασιλείου του Νέστορα, της αρχαίας Πύλου. Η ιστορία του ίδιου του χωριού ξεκινά από τα μέσα του 19ου αιώνα, όταν οικογένειες Αρκάδων βοσκών από την Αλωνίσταινα, που κατέβαιναν για να ξεχειμωνιάσουν μαζί με τα κοπάδια τους, στην τοποθεσία των Ραχών, η οποία βρίσκεται σε υψώματα-ράχες λόφων, από τις οποίες προήλθε και το όνομα του χωριού, αποφάσισαν τελικά να εγκατασταθούν μόνιμα εκεί.^[3][4]

Διοικητική ιστορία

Οι Ράχες προσαρτήθηκαν επίσημα στον παλαιό Δήμο Κυπαρισσίας το 1845.^[5][6] Το 1899 το χωριό μεταφέρεται από το Νομό Μεσσηνίας και υπάγεται στον Νομό Τριφυλίας,^[7] για μια περίπου δεκαετία, ως το 1909, που επανέρχεται ξανά στον Νομό Μεσσηνίας,^[8] ως οικισμός της Επαρχίας Τριφυλίας.

Το 1912 το χωριό των Ραχών αποσπάται από τον παλαιό Δήμο Κυπαρισσίας και προσαρτάται στην Κοινότητα Ραχών στην οποία ορίζεται ως έδρα της Κοινότητας αυτής,^[9][10] στην οποία προσαρτώνται επίσης οι οικισμοί Μύρον και Αλιμάκι ως το 1928,^[11] που οι 2 αυτοί οικισμοί αποσπώνται από την Κοινότητα Ραχών και προσαρτώνται στην Κοινότητα Μύρου, το Μύρον ως έδρα αυτής και το Αλιμάκι ως προσαρτώμενος σε αυτήν οικισμός.^[12] Οι Ράχες παρέμειναν έδρα της ομώνυμης κοινότητας, από το 1912 ως το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», υπήχθησαν στον κατηργημένο Δήμο Κυπαρισσίας,^[13] ως το 2010. Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» ανήκει πλέον στον νέο Δήμο Τριφυλίας.^[2][14] Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Αετού, Αυλώνος, Γαργαλιάνων, Κυπαρισσίας, Φιλιατρών και την κοινότητα Τριπύλας. Οι Ράχες σήμερα είναι η έδρα και ο μοναδικός οικισμός της Τοπικής Κοινότητας των Ραχών του Δήμου Τριφυλίας.^[2]

Κάτοικοι

Ο οικισμός, με βάση την απογραφή του 2011, έχει 182 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται σε διάφορες αγροτικές εργασίες, κυρίως την καλλιέργεια ελιών, καθώς η περιοχή είναι γεμάτη με ελαιώνες,^[4] ενώ το χωριό φημίζεται για την παραγωγή του σε καθαρά βιολογικά προϊόντα, όπως το κρασί και το ελαιόλαδο.^[3][4]

Εξέλιξη Πληθυσμού των Ραχών Μεσσηνίας

Απογραφή	Πληθυσμός	Διάγραμμα εξέλιξης Πληθυσμού
1879	278[15]
1889	342[16]
1896	335[17]
1907	310[18]
1920	323[19]
1928	232[20]
1940	267[21]
1951	276[22]
1961	289[23]
1971	199[24]
1981	173[25]
1991	319[26]
2001	305[27]
2011	182[28]

Κτίρια – αξιοθέατα

Στο χωριό, εκτός από τα σπίτια, υπάρχουν παραδοσιακά καφενεία και ψησταριές γύρω από την κεντρική πλατεία, στην οποία είναι το Μνημείο των πεσόντων στον πόλεμο του 1940.^[3][4] Στα ανατολικά του χωριού βρίσκεται η κεντρική εκκλησία, ο Ιερός Ναός του Αγίου Γεωργίου, προστάτη του χωριού,^[4] ενώ άλλες εκκλησίες του χωριού είναι ο Ναός της Αγίας Παρασκευής και τα ξωκλήσια του Αγίου Παντελεήμονα και της Παναγίας στα βόρεια των Ραχών,^[3] οι οποίες υπάγονται στην Ιερά Μητρόπολη Τριφυλίας και Ολυμπίας. Στην περιοχή του οικισμού υπάρχουν επίσης τουριστικές εγκαταστάσεις με ενοικιαζόμενα δωμάτια-διαμερίσματα. Κοντά στις Ράχες και σε απόσταση περίπου 3 χιλιομέτρων από αυτές, δίπλα στο γειτονικό χωριό Μύρο, βρίσκεται ο Αρχαιολογικός χώρος της Περιστεριάς, με ανάκτορο και θολωτούς τάφους της μυκηναϊκής περιόδου,^[3][4] ενώ επίσης κοντά στο χωριό των Ραχών υπάρχει και το Φαράγγι με τους σταλακτίτες το οποίο πήρε το όνομά του από το σπήλαιο με τους σταλακτίτες που βρίσκεται στο τέλος του φαραγγιού αυτού. Το μονοπάτι που οδηγεί στο Φαράγγι με τους σταλακτίτες ξεκινά από τη βόρεια πλευρά του Αρχαιολογικού χώρου της Περιστεριάς, ενώ στο τέλος του μονοπατιού, μετά από πεζοπορία μισής περίπου ώρας, υπάρχει πηγή με τρεχούμενο νερό, τοπίο με γέρικα πλατάνια και το σπήλαιο με τους σταλακτίτες.^[29]

Παραπομπές

1. Ταχυδρομικός Κώδικας Ράχες Μεσσηνίας.
2. 8) Τ.Κ. Ραχών: Οι Ράχες Αρχειοθετήθηκε 2017-07-06 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα: www.dimostrifylias.gr του Δήμου Τριφυλίας.
3. Μεσσηνία > Ράχες, από την ιστοσελίδα: greece.terrabook.com
4. "Messinia: Olive Culture in the land of Messinia" - "Μεσσηνία. Ο Πολιτισμός της Ελιάς στη Μεσσηνιακή Γη", Biotourism Guide - Βιοτουριστικός Οδηγός, από την ιστοσελίδα: biopolitics.gr, Biotourism – Olive Culture in the land of Messinia, έκδοση: "Biopolitics International Organisation" - "Διεθνής Οργάνωση Βιοπολιτικής", Αθήνα 2015, ISBN 978-960-7508-55-3, ενότητα: "Ράχες και ο αρχαιολογικός χώρος της Περιστεριάς", σελ. 305-315.
5. ΦΕΚ 32Α - 08/12/1845.
6. https://www.eetaa.gr/metaboles/oikmet_details.php?id=13718 Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Ράχες (Μεσσηνίας)], από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
7. ΦΕΚ 136Α - 08/07/1899.
8. ΦΕΚ 282Α - 04/12/1909.
9. ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912.
10. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Κ. Ραχών (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
11. ΦΕΚ 60Α - 18/04/1928.
12. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Κ. Μύρου (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
13. ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997.
14. ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010.
15. Υπουργείο Εσωτερικών, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879, εκ του Τυπογραφείου Σ. Κ. Βλαστού, Εν Αθήναις 1881. Επίσης: "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879", σελ. 123.
16. Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός - Απογραφή της 15-16 Απριλίου 1889", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες Α', εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1890, σελ. 89.
17. Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστικά Αποτελέσματα της Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 5-6 Οκτωβρίου 1896", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες - Α' Πληθυσμός κατά Νομούς, Επαρχίας, Δήμους, εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1897, σελ. 105.
18. Υπουργείο των Εσωτερικών, Υπηρεσία Απογραφής, Στατιστικά Αποτελέσματα της Γενικής Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 27 Οκτωβρίου 1907", Επιμέλεια: Γεωργίου Χωματιανού, τόμος δεύτερος, εκ του Τυπογραφείου Μιχαήλ Νικολαΐδου, Εν Αθήναις 1909, σελ. 395.
19. Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Στατιστικής, "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1921. Επίσης: "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", σελ. 240.
20. Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928". (Πραγματικός πληθυσμός κυρωθείς δια του από 23 Νοεμβρίου 1928 διατάγματος), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1935. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928", σελ. 280.
21. Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1950. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940", σελ. 309.
22. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1955. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951 Αρχειοθετήθηκε 2013-05-14 στο Wayback Machine.", σελ. 150.
23. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ. 46929/6877/1961 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1962. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961", σελ. 145.
24. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους , κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ, 3893/Ε637/1972 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Βοηθού Πρωθυπουργού και Εσωτερικών), Αθήναι 1972. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971", σελ. 141.
25. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981". (Κυρώθηκε με την 7908/Δ'554/12-4-1982 κοινή απόφαση των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), Αθήναι 1982. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981", σελ. 151.
26. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991". (Κυρώθηκε με την 24197/Γ' 3812/24-11-1993 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Εσωτερικών), Αθήνα 1994. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991", σελ. 184.
27. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001". (Κυρώθηκε με την 6821/Γ5-908/4-6-2002 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης), Αθήνα 2003. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001", σελ. 183.
28. "Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. Μόνιμος Πληθυσμός", Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).
29. Μεσσηνία > Το Φαράγγι με τους Σταλακτίτες, από την ιστοσελίδα: greece.terrabook.com

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Δήμος Τριφυλίας, από την ιστοσελίδα: www.dimostrifylias.gr του Δήμου Τριφυλίας.