Cuğo Kilisesi (Gürcüce: ჯუღოს ეკლესია), Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı Soğanlı köyünün bir mahallesi olan Cuğo'da Orta Çağ'dan kalma bir Gürcü kilisesidir.[1]
Tarihçe
Cuğo Kilisesi, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'deki Cuğo köyünün eski kilisesidir. Osmanılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Gürcüce "Cuğo" (ჯუღო), günümüzde anlamı belirsizleşmiş olsa da eski metinlerde "cuği" (ჯუღი), "cuğa" (ჯუღა) şeklinde de geçen bir kelimedir.[2] Gürcistan'ın batı kesiminde bir göl Cuği (ჯუღი) adını taşımaktadır.[3] Osmanlılar ele geçirdiğinde Cuğo bağımsız bir köydü ve 1574 tarihli ve Osmanlı mufassal defterine göre nüfusu 6 Hristiyan haneden oluşuyordu.[4] Cuğo Kilisesi bu dönemdeki köyün kilisesi olup Osmanlı dönemi öncesinde inşa edilmiştir.
Mimari
Cuğo Kilisesi, Cuğo köyünün 200 metre doğusunda, yolun sağ kıyısındaki yamaçta inşa edilmiştir. Kilise yıkılmış olup bugün planını bir bütün olarak tespit etmek mümkün değildir. Tek tarafı kalış çatı ile yapının çevresindeki duvar kalıntılarının kiliseye bitişik başka bir yapıya ait olduğunu tahmin edilmektedir. Bu yapının duvarları kum taşıyla kireç harcı kullanılarak inşa edilmiştir. Cuğo Kilisesi'nin duvar resimlerine sahip olduğu soluk boya izlerden anlaşılmaktadır. Bitişik yapının güneyinde, kiliseye ait duvar kalıntıları bulunmaktadır. Bu bitişik yapıya paralel uzanan duvarlar, bu duvarların arasında da başka duvarların bölümleri tespit edilmiştir.[1][5]
Kaynakça
- ^ a b 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 88 22 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9
- ^ ""ჯუღი" - ლექსიკონი ქართული (Gürcüce Sözlük)". 28 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2023.
- ^ Aleksandre Elerdaşvili, "ჯუღი" - უნივერსალური ენციკლოპედიური ლექსიკონი (Universal Ansiklopedik Sözlük), Tiflis, 2006, 3 cilt
- ^ Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 35. 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8969-5
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 146, ISBN 9789941478178.
|
|---|
| Ortodoks | | Ardahan | |
|---|
| Artvin | |
|---|
| Erzurum | |
|---|
| Kars | |
|---|
| Diğer | |
|---|
|
|---|
| Katolik | |
|---|
1Türkiye'deki tek faal Gürcü kilisesidir |
