Alfabet niderlandzki

Alfabet niderlandzki w 1560 roku

Alfabet niderlandzkialfabet, oparty na alfabecie łacińskim, służący do zapisu języka niderlandzkiego. Składa się on z 27 (26) znaków:

A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, T, U, V, W, X, IJ, Y, Z

E jest najczęściej występującą literą w niderlandzkich wyrazach. Najrzadziej używane są natomiast Q, X, i Y.

Nazwy liter

Litera Nazwa litery Wymowa
A /a/ /a/ lub /ɑ/
B /be:/ /b/ lub /p/[1]
C /se:/ /k/ lub /s/
D /de:/ /d/ lub /t/[1]
E /e:/ /e/, /ɛ/ lub /ə/
F /ɛf/ /f/
G /ɣe:/ Holandia: /ɣ/ lub /x/, Belgia: /ʝ/ lub /ç/[1]
H /ɦa/ /ɦ/
I /i/ /i/, /ɪ/ lub /ə/
J /je:/ /j/
K /ka/ /k/
L /ɛɫ/ l[2] lub /ɫ/[3]
M /ɛm/ /m/
N /ɛn/ /n/
O /o:/ /o/ lub /ɔ/
P /pe:/ /p/
Q[4] /ky/ /k/
R /ɛɹ/ /r/[5] lub /ɹ/[3] (alofony)
S /ɛs/ /s/
T /te:/ /t/
U /y/ /y/ lub /ʏ/
V /ve:/ /v/
W /ʋe:/ Holandia: /ʋ/[6] lub /w/[7], Surinam: /w/
X[4] /ɪks/ /ks/
Y[4] /ɛɪ/[8] /ɪ/, /i/, /ɛɪ/ lub /j/
Z /zɛt/ /z/

Przypisy

  1. a b c w języku niderlandzkim występuje zjawisko wzmocnienia wygłosu; na końcu sylaby B wymawia się zwykle jako P, a D jako T.
  2. Przed samogłoskami. Taka wymowa jest charakterystyczna dla flamandzkiego.
  3. a b Przed spółgłoskami i na końcu wyrazu.
  4. a b c Litery Q, X and Y występują głównie w wyrazach będących zapożyczeniami, ale mogą się również pojawiać słowach i nazwiskach opartych na starszej pisowni. „Q” prawie zawsze poprzedza „U” (qu), gdyż prawie każde ze słów zawierających q zostało zapożyczone z języka francuskiego lub łaciny.
  5. Przed samogłoskami (w niektórych dialektach zawsze).
  6. Przed spółgłoskami.
  7. Na końcu słowa, co zdarza się bardzo rzadko, prawie zawsze poprzedzone przez u, tak jak w słowach typu „lauw” czy „nieuw”.
  8. Jeśli alfabet jest wypowiadany jako całość, Y wymawia się jako /ɛɪ/. Mimo to, w języku potocznym i/lub gdy zachodzi potrzeba odróżnienia Y od IJ, nazywa się je „Griekse IJ”, „Griekse Y” [1])(greckie Y), „i-grec”, lub ypsilon.