Pismo jawi

Strona w piśmie jawi

Pismo jawi (جاوي), yawi – wariant pisma arabskiego używany historycznie do zapisu języka malajskiego i innych języków w regionie Azji Południowo-Wschodniej[1]. Służył do zapisywania takich języków jak: aceh, minangkabau, bandżar[2], ternate[2][3], tausug[4] i maguindanao[5].

Ukształtowało się wraz z nadejściem islamu (XIV–XV w.)[6]. Pismo jawi zostało w dużej mierze wyparte przez alfabet łaciński, zyskujący na znaczeniu od XVII wieku. W pewnym zakresie zachowało się w sułtanacie Brunei i w Malezji, lecz nie ma charakteru prymarnego[1]. Bywa wykorzystywane w niektórych publikacjach[6]. W Brunei pismo jawi uchodzi za element tożsamości narodowej i jego użycie obowiązuje w przestrzeni publicznej (na znakach drogowych, billboardach i szyldach)[7]. Dodatkowo ma stosunkowo silną pozycję wśród ludności malajskiej w południowej Tajlandii[8].

Najwcześniejszym przykładem użycia pisma jawi jest XIV-wieczna inskrypcja z Terengganu(inne języki). Najstarsze dokumenty w piśmie jawi to dwa listy sułtana Ternate, zaadresowane do króla Portugalii (1520–1521)[1][9].

Obecnie jest jednych z dwóch oficjalnych systemów pisma w Brunei i Malezji. Pozostaje również w użyciu w regionie Pattani w Tajlandii (do zapisu malajskiego pattani, obok pisma tajskiego)[10] oraz w stanie Kelantan w Malezji.

Przypisy

  1. a b c Tadmor 2005 ↓, s. 646.
  2. a b Oman Fathurahman, Filologi Indonesia: Teori dan Metode, Jakarta: Prenada Media, 2015, s. 128, ISBN 978-623-218-153-3, OCLC 1001307264 [dostęp 2022-09-07] (indonez.).
  3. Voorhoeve 1994 ↓, przyp. 10, s. 659.
  4. Adelaar i in. 1996 ↓, s. 688.
  5. Annabel Teh Gallop. Two letters in Maguindanao. „Asian and African studies blog”, 2014-06-26. The British Library Board. [dostęp 2022-09-10]. [zarchiwizowane z adresu 2022-09-10]. (ang.). 
  6. a b George Quinn, The Learner’s Dictionary of Today’s Indonesian, Sydney: Allen & Unwin, 2001, s. xii, DOI10.4324/9781003118046, ISBN 978-1-86448-543-1, ISBN 978-1-003-11804-6, ISBN 978-1-000-25184-5, OCLC 46455219 (ang.).
  7. Saxena 2016 ↓, s. 53, 56.
  8. Tadmor 2009 ↓, s. 795.
  9. Tadmor 2009 ↓, s. 794.
  10. Hoogervorst 2024 ↓, s. 234.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!