Η Λάιζα Μινέλι σε χαρακτηριστική σκηνή της ταινίας
Η ταινία Καμπαρέ (πρωτότυπος τίτλοςCabaret) είναι μιούζικαλ παραγωγής 1972 σε σενάριο Τζέι Άλεν και σε σκηνοθεσία Μπομπ Φόσι. Πρωταγωνιστές της ταινίας είναι οι Λάιζα Μινέλι, Μάικλ Γιορκ και Τζόελ Γκρέι[1], οι οποίοι πλαισιώνονται από τους Χέλμουτ Γκριμ, Μαρίζα Μπέρενσον και Φριτς Βέπερ. Η ταινία διαδραματίζεται στο Βερολίνο των αρχών της δεκαετίας του 1930, λίγο πριν από την πτώση της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης και την άνοδο του εθνικοσοσιαλισμού[2] και πραγματεύεται τη σχέση της Σάλι Μπόουλς, μιας Αμερικανίδας τραγουδίστριας σε καμπαρέ, με τον Μπράιαν Ρόμπερτς, έναν συνεσταλμένο Βρετανό συγγραφέα. Η ταινία αντλεί τη θεματολογία της από τρία διαφορετικά έργα: το μιούζικαλ που ανέβηκε στο Μπρόντγουεϊ με τίτλο Cabaret[1], το οποίο με τη σειρά του είχε βασιστεί στην αυτοβιογραφική νουβέλα Goodbye to Berlin του Κρίστοφερ Άισεργουντ και το θεατρικό του 1951 I Am a Camera του Τζον Βαν Ντρούτεν, βασισμένο επίσης στη νουβέλα του Άισεργουντ[1]. Από τα τραγούδια του μιούζικαλ του 1966 ελάχιστα χρησιμοποιήθηκαν στην ταινία. Οι Κάντερ και Ιμπ που είχαν γράψει τα τραγούδια του μιούζικαλ του Μπρόντγουεϊ έγραψαν καινούργια για την ταινία[3][4]. Τα τραγούδια αυτά εχουν διηγηματικό χαρακτήρα και χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν τα αισθήματα των πρωταγωνιστών. Όλα ερμηνεύονται μέσα στο καμπαρέ[3] και με το Tomorrow Belongs to Me, να είναι το μοναδικό τραγούδι της ταινίας που δεν ερμηνεύεται ούτε από τη Λάιζα Μινέλι, αλλά ούτε από τον Τζόελ Γκρέι[5].
Η ταινία αποτέλεσε το πρώτο σκηνοθετικό εγχείρημα του Μπομπ Φόσι, μετά την αποτυχία που είχε το Γλυκιά Τσάριτι (Sweet Charity) του 1969 με τη Σίρλεϊ Μακ Λέιν που είχε πατώσει στο αμερικανικό Box-Office[4][5]. To 1972 βρήκε τον Φόσι να ανακάμπτει με το Καμπαρέ, το οποίο τον ανέδειξε ως έναν από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες της γενιάς του[5]. Η ταινία έδωσε και την ευκαιρία στην κόρη της ηθοποιού Τζούντι Γκάρλαντ και του σκηνοθέτη Βινσέντε Μινέλι να ξεδιπλώσει τόσο το υποκριτικό, όσο και το ερμηνευτικό της ταλέντο, το οποίο της χάρισε το Όσκαρ Α' Γυναικείου Ρόλου. Η ταινία που έλαβε συνολικά 10 υποψηφιότητες για βραβείο Όσκαρ, μεταξύ των οποίων και για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, βραβεύτηκε τελικά με 8 βραβεία, έχασε όμως το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας από την ταινία του Φράνσις Φορντ ΚόπολαΟ νονός (The Godfather, 1972). Το Καμπαρέ διατηρεί μέχρι και σήμερα το ρεκόρ των περισσότερων νικών στα βραβεία Όσκαρ, χωρίς να έχει κερδίσει το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας. Η πρεμιέρα της ταινίας έλαβε διθυραμβικές κριτικές[1][6][3][1], ενώ αποτέλεσε και τεράστια εισπρακτική επιτυχία. Με προϋπολογισμό 4,6 εκατομμυρίων δολαρίων, έκανε παγκόσμιες εισπράξεις 42,8 εκατομμυρίων δολαρίων[7]. Η ταινία απέσπασε επίσης πολλά βραβεία απο τους κριτικούς της περιόδου, ενώ το περιοδικό Empire το κατέταξε στη θέση 367, στη λίστα με τις 500 καλύτερες ταινίες όλων των εποχών. Η ταινία επιλέχθηκε να φυλαχθεί για διατήρηση στο Εθνικό Αρχείο Κινηματογράφου των ΗΠΑ από τη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου το 1995, με αιτιολόγηση πως είναι "πολιτιστικά, ιστορικά και αισθητικά σημαντική"[8].
Πλοκή
Το 1931, ο φοιτητής του Κέιμπριτζ και συγγραφέας Μπράιαν Ρόμπερτς (Μάικλ Γιορκ) φτάνει στο Βερολίνο προκειμένου να ολοκληρώσει τις σπουδές του στη γερμανική γλώσσα. Μην έχοντας πολλά χρήματα αποφασίζει να κάνει μαθήματα αγγλικών σε Γερμανούς προκειμένου να βγάζει τα προς το ζην και νοικιάζει ενα οικονομικό δωμάτιο στο σπίτι της φρόιλαϊν Σνάιντερ (Ελίζαμπεθ Νόιμαν Φίαρτελ), όπου γνωρίζεται με μια άλλη ένοικο, την Αμερικανίδα τραγουδίστρια Σάλι Μπόουλς (Λάιζα Μινέλι). Η φανταχτερή Σάλι, που ερωτεύεται τον Μπράιαν, τραγουδάει στο καμπαρέ Κιτ Κατ, όπου συνεργάζεται με τον κομπέρ (Τζόελ Γκρέι) για να πραγματοποιήσει τα χορευτικά της νούμερα. Η Σάλι παρασέρνει τον Μπράιαν στον κόσμο της και ονειρεύεται να τον κάνει έναν από τους εραστές της, μέχρι και τη στιγμή που μαθαίνει ότι είναι ομοφυλόφιλος, χωρίς να έχει όμως ακόμη εμπειρίες. Οι δυο τους γίνονται επίσης φίλοι με τον φτωχό Φριτς Βέντελ (Φριτς Βέπερ) και την πανέμορφη και ζάπλουτη κληρονόμο Νατάλια Λαντάουερ (Μαρίζα Μπέρενσον), που είναι μαθητές του Μπράιαν. Ο Φριτς προσπαθεί να αναρριχηθεί κοινωνικά κάνοντας τον ζιγκολό και βλέπει αρχικά στο πρόσωπο της Νατάλια, που είναι εβραϊκής θρησκείας, το εισιτήριό του για μια άνετη ζωή. Η Νατάλια όμως καταλαβαίνει τα κίνητρα του Φριτς και δεν μπορεί να παραβλέψει τις διαφορές στη θρησκεία τους. Ο Φριτς και η Νατάλια ερωτεύονται παρ' όλα αυτά, ενώ η ζωή της Σάλι και του Μπράιαν στοιχειώνεται από την είσοδο του αμφισεξουαλικού και ζάπλουτου βαρόνου Μαξιμίλιαν φον Χόιν (Χέλμουτ Γκριμ), που ζει όπως και η Σάλι ξέφρενη ζωή, αλλά έχει και την οικονομική άνεση για να το κάνει. Ο Μαξ προσπαθεί να δελεάσει σεξουαλικά τους δυο νέους του φίλους κάνοντας τους δώρα και χάρες. Παράλληλα το καθεστώς του ναζισμού κάνει αισθητή την παρουσία του, αλλάζοντας τις ζωές όλων.
Βραβεία
Η ταινία προτάθηκε για 10 βραβεία Όσκαρ, μεταξύ των οποίων και για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, το οποίο και έχασε από την ταινία του Φράνσις Φορντ ΚόπολαΟ νονός (The Godfather, 1972), κατάφερε όμως να κυριαρχήσει, υπερτερώντας του Νονού σχεδόν σε όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες συγκεντρώνοντας εν τέλει συνολικά οκτώ βραβεία Όσκαρ, μεταξύ των οποίων και Όσκαρ Σκηνοθεσίας για τον Μπομπ Φόσι. Το Καμπαρέ διατηρεί μέχρι και σήμερα το ρεκόρ των περισσότερων νικών στα βραβεία Όσκαρ, χωρίς να έχει κερδίσει το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας.
