Комсомол (Баймаҡ районы)

Ауыл
Комсомол
Ил	РәсәйРәсәй
Федерация субъекты	Башҡортостан
Муниципаль район	Баймаҡ районы
Координаталар	52°17′14″ с. ш. 58°43′30″ в. д.^HGЯO
Сәғәт бүлкәте	UTC+6
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	02, 102
ОКАТО коды	80 206 813 002
ОКТМО коды	80 606 413 106
Комсомол

Комсомол (рус. Комсомол) — Башҡортостандың Баймаҡ районындағы ауыл. 2009 йылдың 1 ғинуарына ҡарата халыҡ һаны 268 кеше^[1]. Почта индексы — 453653, ОКАТО коды — 80206813002.

Исеменең кмлеп сығышы

Ауыл исеме комсомол һүҙенән алынған^[2]

Географик урыны

Урғаҙа йылғаһы янында урынлашҡан^[3].

• Район үҙәгенә тиклем (Баймаҡ): 56 км
• Ауыл советы үҙәгенә тиклем (Урғаҙа): 11 км
• Яҡындағы тимер юл станцияһы (Сибай): 73 км

Тарихы

1920 йылдарҙа утарға алпауыт Губарьков нигеҙ һалған, тәүге ваҡытта утар уның исемен йөрөткән. 1929 йылда БАССР-ҙың Йылайыр кантоны Таналыҡ улусы «Йылайыр» иген совхозының Комсомол бүлексәһе булараҡ ойошторола. 1930 йылдың 20 авгусынан 1933 йылдың 20 сентябренә тиклем Комсомол ауылы БАССР-ҙың Баймаҡ-Таналыҡ районы Баймырҙа ауыл Советы составында була, артабан 1941 йылға тиклем Баймаҡ районы Баймырҙа ауыл Советы составында, 1941 йылдан алып 1993 йылдың 12 июленә тиклем — Башҡортостан республмкаһының Баймаҡ районы Йылайыр ауыл советы составында^[4]. Деревня Комсомол в 1930—2013 йылдарҙа ауыл Комсомол бүлексәһе үҙәге була, 2013 йылдың 3 апреленән алып 2014 йылға тиклем — Башҡортостан Республикаһының Баймаҡ районы «Йылайыр совхозы» Яаплылығы сикләнгән компания составында^[4]. Хәҙерге көндә ауыл Комсомол (Рәсәй федерацияһы Хөкүмәтенең 2008 йылдың 9 февралендәге ҡарар буйынса^[4]) тип атала^[3].

Бөгөнгөһө

Комсомол ауылы Баймаҡ районы Йылайыр ауыл советы составына инә. Ауылда башланғыс мәктәп бар. Ауыл эргәһенән Урғаҙа-Урал маршруты буйынса (Ырымбур өлкәһе кваркен өлкәһенә табан) юл үтә^[4].

Халыҡ һаны

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө	Бөтә халыҡ	Ир-егеттәр	Ҡатын-ҡыҙҙар	Ир-егеттәр өлөшө (%)	Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар)
1920 йыл 26 август
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар	107
1959 йыл 15 ғинуар	337
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар	269
1999 йыл 12 ғинуар	310
2002 йыл 9 октябрь	273
2010 йыл 14 октябрь	222	102	120	45,9	54,1

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.

1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Халыҡ һаны буйынса сығанаҡтар

Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.

• 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.

Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.

• 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.

Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.

• 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)

Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.

• 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.

Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.

• 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.

Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.

• 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
• 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник.  (рус.)
• Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7

1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.

Милли составы: 1989—147 урыҫ. 60 башҡорт; 1989—145 урыҫ, 90 башҡорт; 1999—133 урыҫ, 177 башҡорт.

Ауыл активы

— Йылайыр ауыл советы 8-cе округы (Октябрь, Комсомол, Покровка, Сосновка, Урал ауылдары буйынса) депутаттары — Ольга Федоровна Кузьминова, Рәшиҙә Хәдис ҡыҙы Раҡаева
— Ауыл старостаһы — Виктор Александрович Панкеев
— Башланғыс кластары уҡытыусыһы (2015 йылдың 15 мартынан) — Ольга Анатольевна Хачина
— Фельдшер-акушерлыҡ пункты мөдире — Марина Геннадиевна Смирнова
— Комсомол ауылы мәҙәниәт йорто (Баймаҡ «Халыҡ ижады үҙәге» филиалы) мөдире — Кәримова Флүрә Хәкимйән ҡыҙы^[4].

Ауылдың билдәле шәхестәре

• Алиулов Р. Н. — БАССР-ҙың атҡаҙанған малсыһы;
• Гордеева Л. А. — БАССР-ҙың атҡаҙанған малсыһы;
• Корольков Н. С. — БАССР-ҙың атҡаҙанған малсыһы, чабан;
• Корнева Н. Е. БАССР-ҙың атҡаҙанған малсыһы, комбайнер, һуыңана — сусҡа ҡараусысы;
• Лаушкин И. Г. — механизатор, артабан — бүлексә управляющийы;
• Седова А. И. — ВДНХ-ның Алтын миҙалы кавалеры, комбайнер, һуңынан — сусҡа ҡараусысы;
• Филькин А. Е. — БАССР-ҙың атҡаҙанған механизаторы, механизатор^[3]

Урамдары

• Ветерандар урамы (рус.  Ветеранов улица
• Йәшлек урамы (рус.  Молодежная улица)
• Дала урамы (рус.  Степная улица )
• Үҙәк урамы (рус.  Центральная улица)
• Мәктәп урамы (рус.  Школьная улица)

^[5]

Видеояҙмалар

YouTube сайтында Видео Елисеева Зоя Николаевна, д. Комсомол Баймакского района (27.08.2020 г.)

Иҫкәрмәләр

1. Башҡортостан Республикаһының райондары буйынса белешмә китабы 2016 йыл 4 март архивланған.
2. Усманова М. Г. Имя отчей земли. Историко лингвистическое исследование топонимов бассейна реки Сакмар. — Уфа: Китап, 1994, — 272 стр.. ISBN 5-295-01337-5 182 бит
3. Ред.составитель А. Багуманов. Баймакский край. Краеведческое и энциклопедическое издание. — Уфа: Башкирское книжное издательство, 2002. — 332 с. — ISBN 5-295-03157-8.
4. М. М. Маннапов. Деревня Комсомол (Комсомол ауылы)
5. Улицы

Һылтанмалар

• Комсомол (Баймаҡ районы) // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
• Ред.составитель А. Багуманов. Баймакский край. Краеведческое и энциклопедическое издание. — Уфа: Башкирское книжное издательство, 2002. — 332 с. — ISBN 5-295-03157-8.

Әҙәбиәт

• Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник. — Уфа: ГУП РБ Издательство «Белая Река», 2007. — 416 с.— ISBN 978-5-87691-038-7. (рус.)
• Словарь топонимов Башкирской АССР