Królewskie Saudyjskie Siły Powietrzne (arab.القوات الجوية الملكية السعودية; trb.al-quwwāt al-ğawwiyyah al-malakiyyah as-suʿūdiyyah) – wojska lotnicze Królestwa Arabii Saudyjskiej, najliczniejsze na Bliskim Wschodzie na równi z Siłami Powietrznymi Izraela, posiadają ponad 500 statków powietrznych. Głównym konfliktem, w którym brały udział, była Wojna domowa w Jemenie.
Historia
W 1971 roku w ramach programu Peace Hawk obok 30 posiadanych F-5E, zamówiono 20 sztuk dwumiejscowych F-5B. Dostawy samoloty rozpoczęto w 1974 roku i po kilku latach 4 z nich przekazano Jemenowi[1].
Do lat 80. podstawowymi saudyjskimi myśliwcami były brytyjskie English Electric Lightning (5 F.52 i 2 T.54 dostarczone w 1967, 35 F.53 i 6 T.55 dostarczone w latach 1968-1969) oraz amerykańskie Northrop F-5 Tiger II (20 F-5B, 74 F-5E, 25 F-5F, 10 RF-5E z lat 1972-1979). Arabia Saudyjska otoczona przez posiadających zdecydowaną przewagę w uzbrojeniu oraz potencjale ludzkim Egipt, Izrael, Irak i Iran nie była w stanie obronić swojego rozległego terytorium i największych na świecie rezerw ropy nafowej przed ewentualną agresją. Nowa koncepcja strategicznej współpracy z USA, uzgodniona przez późniejszego króla – księcia Fahda: bezpieczeństwo za ropę, zakładała ciągłość dostaw i stabilność cen surowca w zamian za zaopatrywanie Arabii Saudyjskiej w nowoczesne uzbrojenie i wszelką pomoc, gdyby monarchia była zagrożona. Efektem tej współpracy był program Peace Sun w ramach którego Królestwo kupiło za 2,85 mld USD 62 myśliwce McDonnell Douglas F-15 Eagle (47 C i 15 D), które dostarczono w latach 1981-1983, a wraz z nimi 1000 pocisków AIM-7F Sparrow. Umowę usiłował zablokować Izrael, który od 1977 wykorzystywał już F-15A/B, w ramach kompromisu 2 samoloty zatrzymano w USA, a na terenie kraju mogło bazować do 60 F-15 (limit zniesiono w 1990), samoloty miały służyć wyłącznie do obrony przestrzeni powietrznej (broń defensywna)[2].
Saudyjski F-15C w 1992
F-15, które zastąpiły w roli myśliwców przechwytujących przestarzałe Lightningi, miały równoważyć dysproporcje sił przeciwko uzbrojonym w setki amerykańskich samolotów lotnictwu Iranu IIAF (IRIAF po obaleniu proamerykańskiego szacha w 1979) oraz wyposażane z pomocą Francji i ZSRR irackim IQAF. W 1980 roku iracka inwazja na Iran rozpoczęła gigantyczne zbrojenia kraju rządzonego przez Husseina, a Arabię Saudyjską zmusiła do poszukiwania broni ofensywnej, która mogłaby ją zabezpieczyć przed podobnym scenariuszem. Na zaopatrzenie w nowoczesne samoloty szturmowe w 1985 roku zgodziła się Wielka Brytania, która w latach 1986-1991 dostarczyła 48 szturmowych Panavia Tornado IDS (28 GR1, 6 rozpoznawczych GR1A, 14 treningowych z podwójnym sterem), a w latach 1989–1990 24 przechwytujące Tornado ADV. Umowa ich zakupu o wartości 7 mld GBP nazwano Al Yamamah, zawierała także uzbrojenie: bomby JP233, pociski Sea Eagle, ALARM i Skyflash (dla wersji ADV) oraz po 30 BAe Hawk i Pilatus PC-9.
W 1984 roku saudyjskie F-15C zestrzeliły parę irańskich F-4E Phantom (oba typy produkcji McDonnell Douglas), możliwe że byli to uciekinierzy, a jeden z samolotów schronił się w Iraku[3]. W odpowiedzi na zajęcie przez Irak Kuwejtu w 1990 roku USA przekazały Arabii Saudyjskiej 20 F-15C i 4 F-15D z zapasów USAF, w czasie I wojny w Zatoce Perskiejpiętnastki z obu krajów wykonywały wspólne patrole, w czasie jednej potyczki saudyjski F-15C zestrzelił dwa irackie Dassault Mirage F1. Arabia Saudyjska poniosła większość kosztów Operacji Desert Storm, która doprowadziła do odbicia Kuwejtu. Do 1992 Stany Zjednoczone dostarczyły jeszcze 9 F-15C i 3 F-15D (zamówione w 1987 za 500 mln USD). W 1992 USA zgodziły się na sprzedaż w ramach programu Peace Sun IX za 9 mld USD 72 wielozadaniowych samolotów szturmowych F-15E Strike Eagle (częściowo zubożałych, oznaczonych F-15S). Maszyny dostarczono między 1995 i 1999. McDonnell Douglas uzyskał zgodę na eksport szturmowych F-15 dla Saudów przy trzecim podejściu, w 1992 fiaskiem zakończył się wniosek do Kongresu dotyczący zgody na 24 jednomiejscowe F-15F.[4] W ramach kontraktu Al Yamamah II między 1996 i 1998 dokupiono też 48 Tornado IDS oraz 20 Hawków i 20 PC-9, wartość umowy wyniosła 17 mld GBP.
Obecnie
W 2006 roku podpisano długoletni kontrakt utrzymania saudyjskiej floty powietrznej pod nazwą Tornado Sustainment Programme. Samoloty Tornado IDS otrzymały w 2015 roku możliwość przenoszenia pocisków kierowanych Brimstone. Zamontowano nowe elementy awioniki, a także rozszerzono możliwości przenoszenia uzbrojenia precyzyjnego[5].
W 2006 Królestwo podpisało z Wielką Brytanią kontrakt Al Salam na dostawę 72 samolotów Eurofighter Typhoon, wartość samych samolotów wyniesie 4,4 mld GBP, a razem z uzbrojeniem i serwisem nawet 10 mld GBP. Na kontraktach z Arabią Saudyjską British Aerospace i BAE Systems zarobiło do 2006 43 mld GBP. Pod koniec 2011 roku podpisano z USA największy w historii kontrakt na dostawę 84 nowych F-15SA (ulepszone F-15E) oraz modernizację 70 F-15S do tegoż standardu, jego wartość dochodzi do 29,4 mld USD, a pierwsze samoloty maja być dostarczone w 2015.[6][7]
W 2012 podpisano z BAE Systems umowę o sprzedaży 22 odrzutowców szkolenia zaawansowanego BAE Hawk AJT wraz z 55 turbośmigłowymi Pilatus PC-21 (BAE występowało jako pośrednik Pilatusa także podczas poprzednich transakcji) i pakietem logistycznym o wartości 1,6 mld GBP. PC-21 mają być dostarczane od 2014, a nowe Hawki od 2016 roku[8].
Większość saudyjskiego uzbrojenia jest kupowana w USA i Europie za rekordową na rynku zbrojeń wartość[9]. Przy okazji kolejnych kontraktów wojskowych z Arabią Saudyjską politycy podnoszą kwestie łamania praw człowieka przez ten kraj[10].
Od 1970 w ramach sił zbrojnych działają niezależnie od wojsk lądowych, jako czwarty rodzaj sił zbrojny wojska obrony powietrznej (ang. Royal Saudi Air Defens, RSAD), wykorzystują one amerykańskie systemy zakupione w latach 80. i 90.
Łącznie zamówiono 72 sztuki, ich dostawcą jest BAE Systems Warton i pierwotnie miały być przeznaczone dla RAF. Dostarczono 48 samoloty w wersji Block 8, pozostałe 24 z serii Tranche 3.[11] 1 utracono w 2017 w Jemenie[12].
Do transportu rodziny królewskiej wykorzystywana jest flota kilkunastu luksusowych odrzutowców i śmigłowców m.in. Airbus A340, Boeing 737, Boeing 747, latających w barwach linii Saudi Arabian Airlines (Royal Flight).
Wojska lądowe i marynarka wykorzystują śmigłowce AH-64 Apache, UH-60 Blackhawk, Eurocopter Dauphin, Eurocopter Super Puma, także Ministerstwo spraw wewnętrznych posiada własne UH-60, czy Kawasaki-Vertol 107.