Angolskie Siły Powietrzne

Narodowe Siły Powietrzne Angoli
Força Aérea Nacional de Angola

Państwo	Angola
Siły zbrojne	Siły Zbrojne Angoli
Nazwa skrócona	FANA
Data utworzenia	1976
Znak rozpoznawczy
Liczebność	ok. 300 samolotów i śmigłowców
Najwyższe dowództwa
Wojskowe	gen. Francisco Lopes Gonçalves Afonso

Narodowe Siły Powietrzne Angoli (portug. Força Aérea Nacional de Angola) w skrócie FANA to jeden z trzech rodzajów Sił Zbrojnych Angoli.

Obecnie FANA^[1] posiadają niespełna trzysta maszyn co czyni je jednymi z najliczniejszych sił powietrznych w Afryce.

Historia

Siły powietrzne zostały utworzone 21 stycznia 1976 roku jako Ludowe Siły Powietrzne, Obrony Powietrznej i Przeciwlotniczej Angoli, a pierwsze dostawy radzieckich MiG-ów zostały zrealizowane w grudniu 1975 roku, a więc jeszcze przed ich formalnym utworzeniem. W listopadzie 1981, październiku 1982 i wrześniu 1987 miały miejsce starcia z lotnictwem RPA. W latach 1983–85 z pomocą rumuńskich specjalistów utworzono Angolską Wojskową Szkołę Lotniczą.

Struktura i szkolenie

Narodowe Siły Powietrzne Angoli są kierowane przez szefa sztabu FANA (Chefe do Estado-Maior da FANA). Stanowisko to jest podległe szefowi sztabu generalnego Sił Zbrojnych Angoli.

FANA kierują się radzieckim/rosyjskim modelem organizacyjnym, w którym jednostkami lotniczymi są pułki lotnicze (regimentos de aviação), a każdy z pułków podzielony jest na eskadry (esquadrões). Oprócz pułków lotniczych istnieje także Szkoła Szkolenia Pilotów.

Bazy i wyposażenie pułków angolskiego lotnictwa:

• 25 pułk lotnictwa myśliwskiego (baza Kuito)
  • 11 eskadra myśliwska (MiG-21)
  • 12 eskadra myśliwska (MiG-23)
  • 13 eskadra myśliwska (Su-27)
• 26 pułk lotnictwa myśliwskiego (baza Moçâmedes)
  • 14 eskadra myśliwska (Su-24)
  • 15 eskadra myśliwska (Su-22)
  • 16 eskadra myśliwska (Su-25)
• 24 pułk szkolny (baza Menongue)
  • 8 eskadra szkolna (L-39, EMB-312, PC-7, PC-9)
  • 9 eskadra szkolna (L-29, MiG-15UTI, Jak-11, PC-6)
  • 10 eskadra szkolna (Cessna 172, Z-142C)
• 23 pułk transportowy (baza Luanda)
  • 5 eskadra transportowa (An-2, An-12, An-24, An-26, An-28, An-32, An-72, An-74, Fokker F27, C-212, BN-2A, Do-27, Do-228)
  • 6 eskadra transportowa (Ił-76, C-130, L-100-20, Boeing 707)
  • 7 eskadra transportowa (Boeing 707 i Embraer 120 Brasilia)
• 21 pułk śmigłowców transportowych (baza Luena)
  • 1 eskadra śmigłowcowa (SA-315, IAR-316, SA-342, AB-212, SA-365)
  • 2 eskadra śmigłowcowa (Mi-8, Mi-17, AS-532)
• 22 pułk śmigłowców bojowych (baza Huambo)
  • 3 eskadra śmigłowcowa (Mi-25, Mi-35, AS-565, SA-342)
  • 4 eskadra śmigłowcowa (Mi-24, Mi-25, Mi-35)

Wyposażenie

Zdjęcie	Samolot	Producent	Typ	Wersja	Ilość[2][3]	Uwagi
Samoloty myśliwskie
	Mig-21	ZSRR	myśliwski		23
	MiG-23	ZSRR	myśliwski		22	kilka maszyn pozyskano z Białorusi po wycofaniu ich z tamtejszych sił powietrznych
	Su-22	ZSRR	myśliwsko- bombowy		14	kilka maszyn pozyskano z Białorusi po wycofaniu ich z tamtejszych sił powietrznych
	Su-30	RosjaZSRR	wielozadaniowy		12	Angola pozyskała 12 używanych Su-30KN z Indii. Przed dostarczeniem przechodzą modernizację na Białorusi.
Samoloty szturmowe
	Su-25	ZSRR	samolot bliskiego wsparcia		12
	Embraer EMB-314	Brazylia	samolot bliskiego wsparcia		6
Specjalnego przeznaczenia
	CASA C-212	Hiszpania	patrol morski	1
	Cessna Citation I	USA	patrol morski	1		wyposażony w radar Seaspray AESA i czujnik elektrooptyczny
Samoloty transportowe
	An-12	ZSRR	taktyczny transportowiec		8
	An-26	ZSRR	taktyczny transportowiec		1
	An-32	ZSRRUkraina	taktyczny transportowiec		5
	An-72	ZSRRUkraina	taktyczny transportowiec		6
	CASA C-212	Hiszpania	transportowiec użytkowy	C-212	1
	Ił-76	ZSRR	transportowiec strategiczny		7
	Dahera Kodiaka	USA	transportowiec użytkowy	Kodiak 100	3
	Xi’an MA60	Chiny	transportowiec użytkowy	MA60	2
Śmigłowce
	Bell 212	USA	śmigłowiec transportowy		9
	Mi-8/17/171	RosjaZSRR	śmigłowiec transportowy	Mi-8 Mi-17	66
	Mi-24	ZSRR	śmigłowiec szturmowy		15
	Aérospatiale Alouette III	Francja	śmigłowiec użytkowy	SA316 SA319 SE3160	21
	Aérospatiale Gazelle	Francja	śmigłowiec użytkowy	SA342	8
	AgustaWestland AW101	Włochy	śmigłowiec użytkowy	AW109	2
	AgustaWestland AW149	Włochy	śmigłowiec użytkowy	AW139	4
Samoloty szkolno-treningowe
	Aero L-29 Delfín	Czechosłowacja	szkolenie zaawansowane	L-29	6
	Aero L-39 Albatros	Czechy	szkolenie zaawansowane	L-39	4
	Embraer EMB 312 Tucano	Brazylia	szkolenie zaawansowane	EMB-312	12
	Hongdu JL-8	Chiny	szkolenie zaawansowane	K-8	12
	Pilatus PC-7	Szwajcaria	szkolenie podstawowe	PC-7	22
	Pilatus PC-9	Szwajcaria	szkolenie podstawowe	PC-9	4
	Su-27	RosjaZSRR	szkolenie podstawowe		1

Przypisy

1. Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2019-11-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-19)].
2. In association withI. Embraer In association withI., 2023 World Air Forces directory [online], Flight Global [dostęp 2023-09-22]  (ang.).
3. Angolan People's Air Force (2023) [online], www.wdmma.org [dostęp 2023-09-22]  (ang.).

Kontrola autorytatywna (siły powietrzne):

• VIAF: 5277148997646759870008
• LCCN: n2017230396