Chorągiew strzelecka Buławy Wielkiej Litewskiej

Chorągiew janczarska/węgierska/strzelecka

Buławy Wielkiej Litewskiej

Historia
Państwo	I Rzeczpospolita
Sformowanie	1717
Rozformowanie	1794
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	Piechota

Oficer i szeregowy chorągwi strzeleckiej

Chorągiew janczarska/węgierska/strzelecka Buławy Wielkiej Litewskiej – oddział piechoty litewskiej wojska I Rzeczypospolitej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

W okresie istnienia nosiła nazwę chorągwi janczarskiej, węgierskiej lub strzeleckiej^[1] Chorągwie piechoty węgierskiej były oddziałami przybocznymi hetmanów^[2].

Sejm roku 1776 ułożył nowy etat wojska, zmieniając znacznie jego strukturę. W 1776 roku liczył etatowo 100 żołnierzy. Stan faktyczny według „raty marcowej” z 1777 roku wynosił 97 żołnierzy^[3].

Chorągiew miała liczyć 72 żołnierzy^[4]. Etat z 1789 roku przewidywał po 73 osoby w chorągwi^[2]. W kwietniu 1794 roku chorągiew była już formalnie rozwiązana, ale jej stan faktyczny wynosił 26 żołnierzy^[5].

Stanowisko: u boku hetmana wielkiego litewskiego. Zgodnie z tradycją szefem chorągwi był także każdorazowo hetman wielki litewski (stąd nazwa jednostki).

Barwa chorągwi

Żołnierze chorągwi janczarskich, później znów przekształconych na węgierskie, nosili strój zbliżony do wzorów tureckich i węgierskich, przy czym kurtki poszczególnych chorągwi różniły się kolorem^[6]

Rotmistrzowie

• Jan Bułhak (1773−1780)
• Ignacy Lachnicki (1780−1787)^[a],
• Stokowski (od 8 grudnia 1780)?
• kpt. Oborski (1787−1789)
• płk Suchodolski (1789)?
• kpt. Felicjan Bontani (1788−)

Uwagi

1. 8 grudnia 1780 Ignacy Lachnicki awansował do stopnia majora.

Przypisy

1. Machynia, Rakutis i Srzednicki 1999 ↓, s. 477.
2. Machynia i Srzednicki 1998 ↓, s. 413.
3. Machynia, Rakutis i Srzednicki 1999 ↓, s. XXI.
4. Wimmer 1978 ↓, s. 335.
5. Machynia, Rakutis i Srzednicki 1999 ↓, s. XXVII.
6. Wimmer 1978 ↓, s. 319.

Bibliografia

• Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od roku 1717 do roku 1831. Warszawa: 1925.
• Konstanty Górski: Historya piechoty polskiej. Kraków: Spółka Wydawnicza Polska, 1893.
• Mariusz Machynia, Czesław Srzednicki: Oficerowie Rzeczypospolitej Obojga Narodów 1717–1794. T.1: Oficerowie wojska koronnego, cz.1: Piechota. Kraków: Księgarnia Akademicka. Wydawnictwo Naukowe, 1998. ISBN 83-7188-186-X.
• Mariusz Machynia, Valdas Rakutis, Czesław Srzednicki: Oficerowie wojska Wielkiego Księstwa Litewskiego. Sztab, kawaleria, artyleria, wojska inżynieryjne i piechota. Kraków: Księgarnia Akademicka. Wydawnictwo Naukowe, 1999. ISBN 83-7188-239-4.
• Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.