6 Dywizja Artylerii Przełamania

6 Dywizja Artylerii Przełamania

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1951
Rozformowanie	1956[1]
Tradycje
Rodowód	5 Dywizja Artylerii 13 Brygada Artylerii Ciężkiej
Kontynuacja	6 Brygada Artylerii Armat
Organizacja
Numer	JW 1287[2]
Dyslokacja	Grudziądz[3]
Rodzaj wojsk	Artyleria

122 mm haubica wz. 1938 (M-30)

152 mm haubicoarmata wz. 1937 (MŁ-20)

6 Dywizja Artylerii Przełamania – związek taktyczny artylerii Wojska Polskiego.

Formowanie i przekształcenia organizacyjne

Wiosną 1951, w wyniku wprowadzenia planu przyśpieszonego rozwoju WP na lata 1951- 1953, na bazie 13 Brygady Artylerii Ciężkiej rozpoczęto formowanie jednostki 6 Dywizji Artylerii Przełamania^[4]. 73 pah stał się zalążkiem dla 17 Brygady Artylerii Haubic, 74 pah dla 19 Brygady Artylerii Haubic, a 71 pac dla 21 Brygady Artylerii Ciężkiej.

Jesienią 1956 wyłączono z 6 DAP 19. i 25 BAH i w ten sposób przekształcono dywizję w 6 Brygadę Artylerii Przełamania. Wyłączone brygady przeniesiono do Orzysza i Bartoszyc podporządkowując je 8 Dywizji Artylerii Przełamania.

Struktura organizacyjna

dowództwo (Grudziądz)

• 37 dywizjon artyleryjskiego rozpoznania pomiarowego
• 17 Brygada Artylerii Haubic – Grudziądz
• 19 Brygada Artylerii Haubic – Grudziądz
• 21 Brygada Artylerii Ciężkiej – Chełmno

W czerwcu 1953 roku 6 Dywizja Artylerii Przełamania uległa reorganizacji. Nowa struktura obejmowała trzy brygady haubic, brygadę haubic ciężkich, brygadę artylerii ciężkiej oraz brygadę moździerzy. Na bazie 21 samodzielnego pułku moździerzy, utworzono 27 Brygadę Moździerzy. W skład dywizji wchodziły^[5]:

• 17 Brygada Artylerii Haubic
• 19 Brygada Artylerii Haubic
• 25 Brygada Artylerii Haubic Ciężkich
• 30 Brygada Artylerii Haubic Ciężkich
• 21 Brygada Artylerii Ciężkiej
• 27 Brygada Moździerzy

W grudniu 1955 roku utworzono 11 dywizjon artylerii rakietowej^[a][6], który włączono do 6 DAP. Jednocześnie zreorganizowano 21 Brygadę Artylerii Ciężkiej na brygadę artylerii armat^[b], a 27 Brygadę Moździerzy na brygadę moździerzy ciężkich^[c][1].

Dowódcy dywizji

• płk Siemion Zubkow (od lutego 1952 do października 1954)
• płk dypl. Władysław Cywiński (1954 - 1956)
• płk Władysław Mróz (1956)

Uwagi

1. W skład dar wchodziły: dwie baterie wyrzutni rakiet (w tym jedna skadrowana), bateria szkolna, plutony topograficzno-rozpoznawczy i łączności, drużyna remontowa i sekcja tyłów z plutonem transportowo-gospodarczym). Uzbrojenie artyleryjskie obejmowało: 10 wyrzutni rakietowych BM-24 (faktycznie używano wyrzutni BM-14). Stan osobowy wynosił 140 żołnierzy
2. Brygada artylerii armat posiadała: dwa dywizjony haubicoarmat 152 mm (w tym jeden skadrowany), dywizjon armat 122 mm i jedna skadrowana bateria armat 122 mm. Dywizjon haubicoarmat 152 mm miał w swoim składzie: trzy baterie haubicoarmat oraz plutony topograficzno-rozpoznawczy i łączności. W dywizjonie armat 122 mm były dwie baterie armat. Brygada liczyła 844 żołnierzy. Jej uzbrojenie stanowiły 24 armaty 122 mm i 36 haubicoarmat 152 mm
3. Brygada moździerzy ciężkich posiadała dwa dywizjony moździerzy 160 mm (w tym jeden skadrowany) oraz jeden dywizjon moździerzy 240 mm (również skadrowany). W dywizjonach moździerzy 160 mm były cztery baterie moździerzy, a w dywizjonie moździerzy 240 mm trzy baterie moździerzy. W brygadzie było 757 żołnierzy. Sprzęt artyleryjski obejmował 48 moździerzy 160 mm i 14 moździerzy 240 mm

Przypisy

1. Kajetanowicz 2005 ↓, s. 281.
2. Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Toruniu
3. Kajetanowicz 2005 ↓, s. 431.
4. Kajetanowicz 2005 ↓, s. 156.
5. Piotrowski 2003 ↓, s. 25.
6. Etat nr 4/121 dywizjonu artylerii rakietowej z 4 listopada 1955 roku podano za: Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960. s. 337.

Bibliografia

• Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
• Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy: przekształcenia organizacyjne, 1945-1956. Warszawa: Wydawnictwo TRIO: Instytut Pamięci Narodowej, 2003. ISBN 83-88542-53-2.
• "Pod wspólnym sztandarem", Wyd. MON, Warszawa 1984 r., s. 435