32 Brygada Rakiet Operacyjno-Taktycznych

32 Brygada Rakiet Operacyjno-Taktycznych

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1961
Rozformowanie	1989
Nazwa wyróżniająca	Łużycka
Patron	gen. bryg. Bolesław Czarniawski
Tradycje
Rodowód	68 pułk artylerii haubic 32 Brygada Artylerii Haubic 32 Brygada Artylerii 32 Szkolna BA
Dowódcy
Pierwszy	płk Eugeniusz Androsiuk
Ostatni	ppłk Józef Głowala
Organizacja
Numer	JW 2225[1]
Dyslokacja	Orzysz[2].
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	Wojska rakietowe
Podległość	Warszawski Okręg Wojskowy

32 Łużycka Szkolna Brygada Artylerii im. gen. broni Bolesława Czarniawskiego (32 BA) / 32 Brygada Rakiet Operacyjno-Taktycznych^[a] (32 BROT) – związek taktyczny Wojsk Rakietowych Sił Zbrojnych PRL.

Formowanie i zmiany organizacyjne

9 września 1953 Minister Obrony Narodowej nakazał przeprowadzić reorganizację 6 i 8 Dywizji Artylerii Przełamania. W ramach reorganizacji 8 DAPrzeł, w garnizonie Orzysz, sformowana została 32 Brygada Artylerii Haubic.

Brygada zorganizowana została według etatu Nr 4/98 o stanie 747 żołnierzy i 12 pracowników kontraktowych, na bazie 68 Pułku Artylerii Haubic oraz stanu osobowego, wyposażenia i środków transportowych 140 Pułku Artylerii Haubic (bez jednego dywizjonu). Numer jednostki wojskowej 2368, którym dotychczas posługiwał się 68 pah, przydzielony został 32 BAH.

Brygada była pierwszą z brygad rakiet operacyjno-taktycznych utworzonych w Wojsku Polskim. Powstała w 1961 w wyniku przeformowania 32 Brygady Artylerii z Orzysza w brygadę rakiet operacyjno-taktycznych. W celu zachowania w tajemnicy charakteru jednostki nie zmieniono jej wcześniejszej nazwy.

1 września 1962 brygada biorąca udział w szkoleniu na poligonie rakietowym Kapustin Jar w ZSRR, dokonała pierwszego odpalenia rakiety bojowej klasy ziemia-ziemia. W lipcu 1976 32 Brygadę Artylerii przekształcono w 32 Szkolną Brygadę Artylerii. Na wypadek wojny na jej bazie mobilizowana była jednostka bojowa. W 1989 brygadę szkolną przekształcono w 32 Ośrodek Szkolenia Wojsk Rakietowych i Artylerii. Brygada w okresie wojny mogła niszczyć uderzeniami rakietowo-jądrowymi i chemicznymi cele znajdujące się w przewidywanym pasie natarcia armii. Głowice jądrowe i chemiczne miały pochodzić ze składów Armii Radzieckiej.

Budynek sztabu brygady^[b]

Wyrzutnia rakiet operacyjno-taktycznych na stanowisku startowym (podstawowe uzbrojenie 32 Brygady Rakiet Operacyjno-Taktycznych)

Skład organizacyjny i uzbrojenie

dowództwo i sztab

• dwa dywizjony artylerii (3 i 6 da)^[c]
  • bateria dowodzenia
  • 3 x baterie startowe (1 wyrzutnia w każdej baterii)
  • pluton obsługi technicznej
  • sekcja gospodarcza
  • sekcja remontu pojazdów
  • bateria meteorologiczna
• bateria dowodzenia
• bateria techniczna
• bateria transportowo-gospodarcza
• kompania maszyn inżynieryjnych
• pluton obrony przeciwchemicznej
• warsztaty remontowe

Uzbrojenie brygady w latach 60. stanowiło 6 wyrzutni rakietowych 9K51 (R-170) na podwoziu działa samobieżnego ISU-152, które mogły odpalać rakiety R-11M z głowicą jądrową o mocy 20 lub 40 kT. (oznaczenie NATO – Scud A)

W latach 1975 roku wprowadzono na uzbrojenie nowe wyrzutnie rakietowe typu 9K72 Elbrus (R-300) na podwoziu samochodu ciężarowego MAZ-543P, które mogły odpalać rakiety R-17 z głowicą jądrową o mocy 20, 40 lub 100 kT. (oznaczenie NATO – Scud B)

Żołnierze brygady

Dowódcy brygady:

• płk Eugeniusz Androsiuk 1961-?
• płk Bolesław Staniszewski
• płk Stanisław Słupski
• płk Zbigniew Początek
• płk Czesław Łabanowicz
• płk Sławomir Oleszczak
• płk Zygmunt Czarnotta
• płk Alfons Kupis 1983-1986
• płk Rudolf Somerlik^[3]
• ppłk Józef Głowala^[d]

Oficerowie brygady: Włodzimierz Kwaczeniuk

Uwagi

1. Niejawna nazwa brygady oddająca w pełni jej przeznaczenie i usytuowanie w strukturze organizacyjnej SZ RP w czasie wojny oraz określająca jej podstawowe uzbrojenie
2. Zdjęcie wykonane w okresie późniejszym
3. Na przełomie lat 70. i 80. dodano do dywizjonów po jednej wyrzutni. Dywizjon miał cztery wyrzutnie i dwie baterie startowe.
4. Dowódca 32 Ośrodka Szkolenia Wojsk Rakietowych i Artylerii

Przypisy

1. Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Oleśnicy
2. Michał Trubas. Wojska „jednorazowego użytku”. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 2/2011. s. 156. 
3. Puchała 2013 ↓, s. 284.

Bibliografia

• Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960 : skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
• Franciszek Puchała: Budowa potencjału bojowego Wojska polskiego 1945-1990. Obszary szpiegowskich działań. Warszawa: Fundacja "Historia i Kultura", 2013. ISBN 978-83-11-12800-2.
• Michał Trubas: 2 Pomorska Brygada Artylerii. Warszawa: Wydaw. Comandor, 2005, s. 36-38. ISBN 83-88329-99-5.
• Michał Trubas. Wojska „jednorazowego użytku”. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 2/2011. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.