15 Polowa Techniczna Baza Rakietowa

15 Polowa Techniczna
Baza Rakietowa

Kobylanka/Bielkowo – tu znajdowała się 15 Polowa Techniczna Baza Rakietowa
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1964
Rozformowanie	1992
Dowódcy
Pierwszy	ppłk Stanisław Górecki
Ostatni	płk mgr inż. Wiesław Wroński
Organizacja
Numer	JW 1154[1]
Dyslokacja	Bielkowo
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska Lądowe
Rodzaj wojsk	Wojska Rakietowe i Artyleria
Podległość	3 FBROT

15 Polowa Techniczna Baza Remontowa (Rakietowa) – jednostka wojskowa wojsk rakietowych, na okres wojny stawała się 15 Armijną Polową Techniczną Bazą Rakietową

Historia i zadania

W 1963 powstała Grupa Organizacyjna z 11 Okręgowej Polowej Technicznej Bazy Remontowej, której kierownikiem został ppłk Stanisław Górecki. Była zalążkiem sformowania w 1964, na bazie 11 Okręgowej Polowej Technicznej Bazy Remontowej – 15 Polowej Technicznej Bazy Rakietowej (JW 1154) w Kobylance/Bielkowie. W roku 1966 osiągnęła gotowość^[2]. Formalnie jako frontowa, lecz w rzeczywistości była przeznaczona dla wojsk WOW. W czasie pokoju jednostka funkcjonowała pod nazwą „15 Polowa Techniczna Baza Remontowa”, która miała maskować jej faktyczny charakter. W czasie mobilizacji stawała się 15 Armijną Polową Techniczną Bazą Rakietową i wraz z 36 Brygadą Artylerii wchodziła w skład Frontu Polskiego. W 1969 r. okręg warszawski sformował własną 21 PRBR w Ornecie, baza w Bielkowie została dostosowana do wykonywania zadań na korzyść 36 Brygady Artylerii^[3]. 15 Polowa Techniczna Baza Rakietowa w latach 80/90. posiadała rakiety SCUD (R11 i R17). Była jedną z czterech Polowych Baz Rakietowych w Polsce, obok 18 PTBR dla Pomorskiego Okręgu Wojskowego, 11 PTBR dla Śląskiego Okręgu Wojskowego oraz 21PTBR dla Warszawskiego Okręgu Wojskowego. W 1990 r. w dużym stopniu obniżony został stopień ukompletowania brygad rakiet, polowych baz, a w 1991 r. likwidacji uległy dywizjony rakiet taktycznych, w tym 15 ptbr. Baza egzystowała jeszcze przez niespełna rok, by ostatecznie przekazać swój zasadniczy sprzęt pod ochronę – jeszcze istniejącego – 25sddr^[4]. W 1992 została rozformowana^[4][5].

Do głównych zadań bazy należało utrzymywanie określonej liczby pocisków balistycznych w pełnej sprawności technicznej oraz gotowość do prowadzenia zabiegów obsługowo-technicznych. W pierwszym okresie obsługiwano pociski R-150 (zestaw 9K51 z rakietą 8K11), a w okresie późniejszym R-300 (zestaw 9K72 Elbrus z rakietą 8K14). Pociski tego typu przechowywane były w gotowości zerowej – tzw. „gotowości arsenalskiej”. Zadaniem bazy było przygotowanie ich od gotowości nr 6 do gotowości nr 4. Przygotowanie pocisków taktycznych R-30 (zestaw 2K6 z rakietami 3R9 i 3R10), R-70 (zestaw 9K52M – Łuna) polegało na przeglądzie zewnętrznym oraz doprowadzeniu do gotowości nr 4 – przyłączeniu głowicy bojowej, a następnie przetransportowaniu i przeładunku na środki transportu dywizjonów rakiet taktycznych. 15 ptbr współpracowała z utworzonym na potrzeby zaopatrywania specjalnego dywizjonem dowozu rakiet – 25 bdr oraz zmodernizowanymi w tym celu magazynami w 20 Okręgowej Składnicy Amunicji (JW 3646) w Mostach^[6].

Struktura organizacyjna (lata 80/90. XX w)

• dowództwo i sztab
• bateria dowodzenia
  • pluton łączności
  • pluton maszyn inżynieryjnych
  • pluton ochrony i regulacji ruchu

W tych koszarach do 1992 stacjonowała 15 ptbr

• 2 baterie techniczne (od 1987 – 3 baterie techniczne)
  • zespół kontroli układu kierowania
  • zespół sprawdzeń niezależnych
  • zespół sprawdzenia układu napędowego
  • zespół napełniania
  • zespół montażu
• bateria dowozu
  • pluton rakiet operacyjno-taktycznych
  • pluton rakiet taktycznych
  • pluton transportowy na ŁTM
  • pluton transportowy pojazdów transportujących głowice rakiet R-70 i 8K14
• pluton zabezpieczenia
  • drużyna gospodarcza
  • drużyna zaopatrzenia
  • drużyna MPS
• pluton warsztatowy
  • 3 drużyny remontowe
  • drużyna uzbrojenia

Dowódcy bazy

Były d-ca 15 ptbr płk Wiesław Wroński (drugi rząd)

• ppłk Stanisław Górecki (kierownik Grupy Organizacyjnej) – (1963)
• ppłk mgr inż. Stanisław Górecki – (1964–1965)
• płk/ppłk mgr inż. Zygmunt Zygmuntowicz – (1966–1968)
• płk mgr inż. Wiesław Mecherzyński – (1968–1974)
• płk mgr inż. Zbigniew Sobczak – (1974–1979)
• płk dypl. Józef Pawlica – (1979–1980)
• płk dypl. Alfred Bugaj – (1980–1984)
• płk mgr inż. Wiesław Wroński – (1984–1992)

Przypisy

1. Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Toruniu
2. Przegląd Historyczno-Wojskowy nr 2. 2011. s. 158. [dostęp 2015-12-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-21)]. (pol.).
3. Przegląd Historyczno-Wojskowy nr 2. 2011. s. 155–174. [dostęp 2015-12-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-21)]. (pol.).
4. Przegląd Historyczno-Wojskowy nr 2. 2011. s. 159. [dostęp 2015-12-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-21)]. (pol.).
5. Archiwum Wojskowe w Toruniu [online], 2014, Numer zespołu 399 [dostęp 2016-12-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-20]  (pol.).
6. Trubas 2011 ↓, s. 155–174.

Bibliografia

• Michał Trubas. Wojska „jednorazowego użytku”. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 2, 2011. Warszawa. ISSN 1640-6281.