152 mm haubicoarmata wz. 1937 (MŁ-20)

152 mm haubicoarmata wz. 1937 (MŁ-20)

152-мм гаубица-пушка образца 1937 года

Dane podstawowe
Państwo	ZSRR
Producent	Fabryka Nr. 172
Rodzaj	haubicoarmata
Historia
Prototypy	1936
Produkcja seryjna	1937–1946
Wyprodukowano	6884 szt.
Dane taktyczno-techniczne
Kaliber	152,4 mm
Długość lufy	L/32,4
Donośność	17 230 m
Odległość strzału bezwzgl.	890 m
Prędkość pocz. pocisku	655 m/s (pocisk o masie 43,56 kg)
Masa	bojowa: 7,270 kg marszowa:8,070 kg
Kąt ostrzału	-2° do +65° (w pionie) 58° (w poziomie)
Szybkostrzelność	3–4 strz./min
Obsługa	9 osób
Prędkość marszowa	do 20 km/h

152 mm haubicoarmata wz. 1937 (MŁ-20) (ros. 152-мм гаубица-пушка образца 1937 года, МЛ-20) – radziecka haubicoarmata opracowana w latach 1936–1937.

Była jednym z podstawowych dział Armii Czerwonej podczas II wojny światowej. W latach 1937–1946 wyprodukowano prawie 7 tys. egzemplarzy tej broni. Służyła przez wiele lat po wojnie w wielu armiach świata, w tym w Wojsku Polskim (po drobnych zmianach służy dziś jako 152 mm haubicoarmata wz. 1937/1985^[1]). Była używana w wielu konfliktach zbrojnych drugiej połowy XX wieku.

W 1936 roku w biurze konstrukcyjnym przy Fabryce Nr 172 kierowanym przez Fiodora Pietrowa skonstruowano 152 mm haubicoarmatę która otrzymała zakładowe oznaczenie MŁ-20. Po porównaniu z konkurencyjna haubicoarmatą MŁ-15 została ona przyjęta do uzbrojenia we wrześniu 1937 roku jako następca niezbyt udanej armaty wz. 1910/34.

Haubicoarmata wz. 1937 miała lufę gwintowaną, która mogła być: jednolita, z rurą rdzeniową wymienną, rurą rdzeniową obciśniętą lub jednolitą^[2]. Lufa z hamulcem wylotowym, z nakręconą na jej tylnej części nasadą zamkową. Otwór wlotowy przewodu lufy zamknięty zamkiem śrubowo-zawiasowym, otwieranym i zamykanym ręcznie. Wystrzał dokonywał się przez odciągnięcie kurka za pomocą sznura. Do wyrzucenia łuski z komory ładunkowej lufy po wystrzale służy wyrzutnik, umieszczony w wyżłobieniu nasady zamkowej i działający w momencie otwierania zamka. Oporopowrotnik składający się z hydraulicznego opornika i hydropneumatycznego powrotnika umieszczony został w kołysce łoża górnego. Zastosowano łoże dolne typu rozporowego z dwoma rozstawnymi ogonami z lemieszami. Podwozie resorowane (resor blokowany na czas strzelania za pomocą śrubowego rygla), koła odlewane stalowe, podwójne, początkowo z bandażami gumowymi, później z oponami wypełnionymi masą gąbczastą. W dziale montowano dwuczęściową, stalową tarczę ochronną. Stosowano celownik dwóch rodzajów: z półzależną i niezależną linią celowania. Do strzelania wykorzystywano naboje składane z pociskami odłamkowo-burzącymi, przeciwpancernymi i przeciwbetonowymi.

Już latem 1941 roku haubicoarmaty kal. 152 mm udowodniły swoje wysokie walory bojowe i uniwersalność. Nadawały się doskonale zarówno do niszczenia artylerii przeciwnika, obezwładniania odległych celów grupowych, jak i niszczenia fortyfikacji polowych przeciwnika. Haubicoarmaty były holowane z wykorzystaniem dwukołowego przodka przez ciągniki gąsienicowe różnych typów.

W haubicoarmatę uzbrojone były działa samobieżne SU-152 i ISU-152.

Zdobyczne działa tego typu używane przez Wehrmacht nosiły oznaczenie 15.2 cm KH 433/1 (r). Finlandia zdobyła 37 dział, a dalsze 27 zakupiła od Niemiec w 1944, i używała je pod oznaczeniem 152 H/37^[3].

Działo pancerne ISU-152 z 13 pułku artylerii pancernej uzbrojone w 152 mm haubicoarmatę wz. 1937

Produkcja dział MŁ-20[4]
Rok	1937	1938	1939	1940	1941	1942	1943	1944	1945	1946	Razem
Wyprodukowano, szt.	148	500	567	901	1342	1809	1002	275	325	15	6884

Przypisy

1. Militaria Jowitka [online], www.rzeszow.mm.pl [dostęp 2017-11-21] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-03] .
2. Wojciechowski 1987 ↓, s. 5.
3. FINNISH ARMY 1918 - 1945: ARTILLERY PART 6 [online], www.jaegerplatoon.net [dostęp 2017-11-21] .
4. Shirokorad A. B. – Encyclopedia of the Soviet Artillery

Bibliografia

• А. Иванов: Артиллерия СССР в перод второй мировой войны. Санкт-Петербург: Издательский Дом «Нева», 2003. Brak numerów stron w książce
• Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak: Encyklopedia współczesnej broni palnej (od połowy XIX wieku). Warszawa: Wydawnictwo WiS, 1994, s. 145. ISBN 83-86028-01-7.
• Ireneusz Wojciechowski: 152 mm haubicoarmata wz. 1937. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07492-5.