میرزا جعفر ریاض همدانی خطاط، شاعر و نویسندهٔ قرن سیزدهم هجری بود. وی در شهر همدان متولد شد. نخست او نزد ابوالقاسم ذوالریاستین تحصیل کرد و بعد از مرگ استادش به تهران سفر نمود بعد از مدتی در انزوا زیستن، امیرکبیر او را شناخت و برکشید. ریاض از شاعران و نثرنویسان عهد محمدشاه و ناصرالدین‌شاه بود. نخستین تحقیقات منتشر شده بر زندگی او توسط یاور همدانی صورت گرفت که در مجله ارمغان خرداد ۱۳۴۶ به چاپ رسید.[۱]
آثار ریاض همدانی
وی صاحب مقالاتی به سبک بدیع‌الزمان همدانی و مقامات حمیدالدین بلخی است و کتابی نیز به نام گنج شایگان دارد که در آن از گلستان سعدی و پریشان قاآنی تقلید کرده‌است. میرزا جعفر به دو زبان فارسی و عربی شعر می‌گفته و در نجوم و هندسه و حساب نیز دست داشته‌است و به قولی رساله‌ای در موسیقی نیز داشته و در نگارش خطوط نسخ و شکسته توانا بوده‌است. از آثار چاپ شدهٔ وی: غزلیات ریاض، الف لیله و دیوان شعر است. او بعد از مرگ امیرکبیر بیمار شد و در سن جوانی در سال ۱۲۶۸ قمری چشم از جهان فروبست.[۲]
رضاقلی‌خان هدایت اشتباهاً او را ریاض بروجردی نام برده‌است. با توجه به اینکه خود ریاض در اشعارش، خود را پروردهٔ همدان دانسته، این نظر صحیح نیست.[۳]
